In ons onderzoek duiken we in de voors en tegens van het gebruik van bokashi: groenafval en maaisel worden onder bepaalde condities (luchtdicht in een kuil) bewaard zodat het na een week of 8 kan worden gebruikt als een soort compost of mest. Het gaat dan om bokashi die op grote schaal wordt gemaakt, vaak door gemeenten, en verspreid op het land. Maar bokashi kun je ook heel eenvoudig in je eigen keuken maken door keukenafval of ander organisch materiaal te verzamelen in een speciale bokashi-emmer. Elke dag voeg je daar een schepje bokashi-starter aan toe, waarmee je het afbraakproces op gang brengt.

‘Zelfs een kind kan het doen’

Hoewel bokashi nu een ‘hype’ lijkt te zijn, was early adopter Nel er al vroeg bij: “Wij gebruiken hier al meer dan 20 jaar de bokashi-emmers om onze keukenresten te verwerken tot een mooi product voor de tuin”, vertelt ze. “Hierin zien we heel wat voordelen: minder restafval en een mooie groei in de tuin. Je moet natuurlijk ook een portie gezond verstand gebruiken, maar in feite kan zelfs een kind het doen. Wij zouden niet meer zonder kunnen.”

Stinkt niet

Bokashi-starter wordt gemaakt van tarwezemelen waarin micro-organismen, zoals actieve bacteriën en schimmels, zitten. Die gaan het gft-afval te lijf waardoor rottingsprocessen op gang komen. Als alles goed gaat stinkt het niet, maar krijgt het goedje na een tijdje een zoetzure geur zoals ook vrijkomt bij gistingsprocessen bijvoorbeeld bij het maken van bier, brood of wijn.

Dit beaamt ook Frank van Bergen: “De bokashi zelf is een superproduct voor in de tuin. Mijn planten krijgen er echt een boost van en het stinkt niet. Even een kuil graven, bokashi erin en zand erover.”

Hoewel volgens Nel een kind het zou moeten kunnen, ging het maken van bokashi bij Corlijn de Groot toch mis. Ze kocht een bokashi-emmer en ging enthousiast aan de slag, tot ze op een gegeven moment de emmer een beetje vergat. Corlijn: “Toen ik na een tijdje weer keek, zat er een dikke laag schimmel op. Ik heb de mislukte bokashi op de composthoop gegooid.

Bokashi in 6 stappen

Zelf ook proberen? Zo ga je te werk:

1. Koop een bokashi-emmer en bokashi-starter. Doe een schep van ongeveer 20 gram okashi-starter in de lege bokashi-emmer.

2. Snijd je keukenafval in kleine stukjes en spreid die in een laag uit in de emmer.

3. Stamp het aan met de bijgeleverde stamper zodat de lucht eruit gaat.

4. Strooi 20 gram bokashi-starter over het keukenafval en doe de emmer weer dicht.

5. Tap twee keer per week eventueel vocht af via het kraantje onderaan de bokashi-emmer. Dat vocht is rijk aan voedingsstoffen en kun je (verdund) gebruiken als mest voor kamerplanten of planten in je tuin.

6. Herhaal dit tot de emmer voor 90 procent vol is, strooi er een dubbele dosis bokashi-starter overheen, doe de deksel erop en wacht 2 weken. Blijf in die weken wel steeds het vocht aftappen.

Na 2 weken kan het de grond in

Als je na 2 weken in de emmer kijkt, vallen twee dingen op. Ten eerste ruik je -als het goed is- een zoetzure geur èn ten tweede is er in de emmer op het eerste gezicht nauwelijks wat veranderd. Het keukenafval ziet er bijna hetzelfde uit als toen je het erin deed. Maar de micro-organismen hebben wel degelijk je keukenafval grotendeels afgebroken.

Het laatste stukje gebeurt in de grond en de bokashi kan nu als mest in je tuin worden gebruikt. Het beste kun je de bokashi ingraven. Door er een laagje aarde overheen te leggen, gaat het fermentatieproces onder de grond door. En bodemleven zoals bacteriën en wormen zullen het verder afbreken en verspreiden door de grond.

Ook Henny Schalen is een trotse bezitter van een bokashi-emmer: “Wij gebruiken de Bokashi-emmer inmiddels ruim 10 jaar. Intussen is het gebruik van de Bokashi zo gewoon dat het 'niet goed voelt' wanneer we keukenafval op een andere manier afvoeren.”

Bekijk hieronder de uitzending over dit onderwerp: