Gemeenten en natuurbeheerders experimenteren de laatste jaren steeds meer met bokashi, gefermenteerd organisch materiaal dat goed kan zijn voor de bodem. Groenafval en maaisel worden onder bepaalde condities bewaard zodat het na een week of acht kan worden gebruikt als een soort compost of mest. Bokashi zou de bodemkwaliteit verbeteren en zorgen voor meer biodiversiteit. Heeft het de toekomst?
Dat het niet overal goed gaat blijkt in Zaanstad waar bokashi de gemoederen de afgelopen weken behoorlijk bezig hield. Bewoner Aart van Opstal benadert ons. Diverse parkjes in de gemeente lagen, tot ontsteltenis van bewoners, bezaaid met resten plastic. Wat bleek: het was geen zwerfafval, maar plastic dat in de onlangs verspreide bokashi zat.
Bij het verzamelen van bladeren en groen afval in de herfst was het plastic afval er niet goed uit gehaald. En daardoor zat het na een aantal maanden fermenteren ook in de bokashi. Na aandringen van bewoners en een aantal politieke partijen heeft de gemeente Zaanstad de proef voorlopig stopgezet. Bewoner Aart van Opstal noemt het ongelofelijk wat er is gebeurd. “Het is een schandaal. Het lijkt wel of de gemeente op een goedkope manier van z’n straatafval af wil komen.”
Volgens de gemeente zijn de verschillende plekken waar bokashi is verspreid (zo’n 50 hectare) nagelopen en zouden alle plastic resten nu zijn verwijderd, maar volgens Aart van Opstal is de hoeveelheid afval te groot om alles op te ruimen. “Het is onbegonnen werk, je kan het er nooit helemaal meer uitkammen. Van een afstandje lijkt het misschien best schoon, maar als je goed gaat kijken trek je nog hele lappen afval uit de grond. Het ligt zelfs in het Jagersveld, een natuurgebied waar duizenden vogels broeden.”
Kostenbesparing
Bokashi is financieel aantrekkelijk voor gemeenten en andere terreinbeheerders omdat het eigen maai – en groenafval niet naar een verwerker hoeft te worden gebracht. Dit kan veel geld besparen. Bovendien kan bokashi dus dienen als bodemverbeteraar waardoor de gemeente ook geen geld kwijt is aan andere bodemverbeteraars.
Aart van Opstal vraagt zich af hoe het kan dat de bokashi in Zaanstad zo vervuild was en niemand op tijd ingreep. “Er zullen waarschijnlijk geen kwade bedoelingen achter zitten, maar mag de gemeente wel bokashi maken en wie houdt er toezicht op de kwaliteit van de bokashi?”
Weet jij meer over bokashi?
We zijn op zoek naar meer ervaringen met bokashi. In heel het land lopen proeven door gemeenten, waterschappen en natuurorganisaties. Voor deze nieuwe manier van afval verwerken en bemesten zijn nog geen wettelijke richtlijnen. Mag iedereen bokashi maken en verspreiden? Kleven er ook risico’s aan? En wie houdt de kwaliteit van bokashi in de gaten? Weet je hier meer over, laat het ons weten.
