Voicemail ingesproken? Noteren. Via Whatsapp een afspraak gemaakt met je cliënt? Noteren. Jeugdzorgmedewerker Josine (29) moet iedere minuut van haar dag tot in detail verantwoorden aan gemeenten. Steeds vaker stoort ze zich aan de administratieve rompslomp van haar werk. “Ik zou veel meer gezinnen kunnen helpen als ik niet zoveel papierwerk hoefde in te vullen.”
We spreken Josine (die sinds 2017 als gezinscoach in de jeugdzorg werkt) voor ons onderzoek naar de bureaucratie in de jeugdzorg. “Het is dat ik net op vakantie ben geweest”, lacht ze uitgerust, “maar als ik weer begin met werken dan krab ik mezelf binnen no time weer achter mijn oren. Waarom het zoveelste formulier invullen terwijl onze hulp zo hard nodig is in de gezinnen waar we over de vloer komen?”
Oproep
Werk jij als gezinscoach of jeugdhulpverlener en herken jij je in het verhaal van Josine?
We komen graag met je in contact.
Volgens Josine stellen gemeenten, die sinds de decentralisatie in 2015 verantwoordelijk zijn voor jeugdzorg, te veel eisen aan de informatie die hulpverleners moeten aanleveren. “Elke minuut van je werkdag moet je tot in detail administreren, tot de kortste telefoontjes aan toe. Iedere dag gaat hier een hap van mijn tijd naartoe, terwijl ik mij afvraag of er bij de gemeente ook daadwerkelijk iemand naar kijkt.”
Het ‘tijdschrijven’ is een doorn in het oog van menig jeugdhulpverlener – en dit is slechts één onderdeel van de administratieve wirwar in de jeugdzorg. Een andere veelvoorkomende frustratie: productcodes.
“Gemeenten werken vaak met een ‘productboek’ aan de hand waarvan ze de financiering van jeugdzorg regelen. Iedere productcode staat voor een bepaalde vorm van hulp en het potje geld dat daar volgens de gemeente bij hoort, maar in iedere gemeente zijn die productcodes en tarieven weer anders. Dat maakt het voor hulpverleners ongelooflijk ingewikkeld. Je wil graag snel hulp bieden om te voorkomen dat problemen escaleren, maar je bent veel tijd kwijt om de financiering rond te krijgen, zeker als er iets verandert in het behandeltraject. Deze tijd gaat ook nog af van de tijd die aan de cliënt besteed kan worden.”
Ik heb verschillende leeftijdsgenoten zien vertrekken vanwege alle papieren rompslomp
Uiteindelijk zijn de gezinnen met de zwaarste problematiek hiervan de dupe, vertelt Josine. “Ik was laatst bij een familie waar bij alle gezinsleden zware problematiek speelde. Angst, trauma, alcoholproblemen, chronische vermoeidheid en kinderen met een hechtingsstoornis en een eetprobleem. Betrokkenheid vanuit de gemeente voor elkaar krijgen duurt minimaal 8 weken en dan moeten zij al hun regels en protocollen er ook nog naast leggen. En dat zorgt voor nog meer papierwerk, terwijl wij het gezin al langer kennen en een plan hebben liggen. Het moet alleen nog geregeld worden. Zo gaan er gerust 2 tot 3 maanden overheen. Als hulpverlener zie ik zo’n gezin in de tussentijd steeds verder afzakken en dat doet pijn. Leg maar eens aan een gezin in nood uit dat ze nog maar even moeten wachten, omdat het papierwerk nog niet rond is. Dat is toch waanzin?”
Het idee van het overhevelen van de jeugdzorg van de Rijksoverheid naar gemeenten was dat het simpeler zou worden, dichter bij de burger. “Maar maken al die regels de zorg nou beter?”, vraagt Josine zich af. “Het systeem is zo ingewikkeld gemaakt dat hulpverleners er totaal op afknappen. Ik heb al verschillende leeftijdsgenoten uit de jeugdzorg zien vertrekken vanwege alle papieren rompslomp eromheen. Die mensen is de jeugdzorg nu dus voor altijd kwijt.”
