Hij draagt een grijs pak met een rode stropdas. Op zijn linkerborst prijkt een goudkleurige leeuw; het logo van de katholieke stichting Civitas Christiana. In zijn rechterhand houdt hij vier kinderboekjes vast. Hij pakt er ééntje tussenuit en houdt deze omhoog. "Tegen jongens wordt gezegd dat het goed is om in een groepje aan zelfbevrediging te doen."

We zijn op het kantoor van Civitas Christiana in Veenendaal. Hier spreken we met Hugo Bos, bestuurder en boegbeeld van de stichting. Met haar campagne Gezin in Gevaar strijdt Civitas Christiana tegen de Week van de Lentekriebels.

Week van de Lentekriebels

De Week van de Lentekriebels is een jaarlijkse, nationale projectweek waarin leerlingen kennismaken met relationele en seksuele vorming. Een van de mede-initiatiefnemers is expertisecentrum seksualiteit Rutgers. Hoe scholen invulling geven aan deze lessen over relationele en seksuele vorming, is aan henzelf. Ze kunnen daarvoor gebruik maken van lespakketten die speciaal hiervoor zijn gemaakt door verschillende organisaties. Zo ontwikkelde Rutgers een lespakket met de naam 'Kriebels in je buik'. Dit lesmateriaal is erkend door het RIVM. Andere aanbieders van erkende lesmethoden zijn: Zorg voor Seksualiteit, dat het lespakket Veiligwijs ontwikkelde en Driestar Educatief met de christelijke lesmethode Wonderlijk Gemaakt.

Omdat het thema seksualiteit is opgenomen in de kerndoelen van het onderwijs, zijn scholen verplicht om aandacht te besteden aan dit onderwerp. Maar dat betekent niet dat ze verplicht zijn om mee te doen aan de nationale themaweek of om een erkend lespakket bij één van de aanbieders af te nemen. In 2022 deed 43 procent van de ruim 6.500 basisscholen mee aan de Week van de Lentekriebels. Veel scholen geven hun eigen invulling aan de week. "Ouders en docenten kunnen zelf bepalen of en hoe ze dat willen inzetten", zegt Luc Lauwers van expertisecentrum Rutgers. "Zij (Gezin in Gevaar, red.) stellen dat het verplichte kost is tijdens de Week van de Lentekriebels, maar er bestaat geen verplicht lesmateriaal."

Belangrijkste claims

Volgens Bos zorgt deze themaweek ervoor dat kinderen worden geseksualiseerd. Ook stelt hij dat de Week van de Lentekriebels aanspoort tot zelfbevrediging. En dat ze met name jongens stimuleren om in groepjes aan zelfbevrediging te doen. Pointer onderzocht de twee belangrijkste claims waarop Gezin in Gevaar haar campagne grotendeels baseert.

1. 'Seksualisering van kinderen'

Civitas Christiana startte in 2018 de campagne Gezin in Gevaar, met als doel: 'Het verdedigen van het door God gegeven gezin tegen de aanvallen van de genderideologie, de lhbti-dictatuur en tegen de seksualisering van kinderen'.

Gevraagd wat Gezin in Gevaar precies bedoelt met deze seksualisering, zegt Bos tijdens het gesprek: "We zien een toenemende trend van seksualisering van kinderen. Dat seksualiteit al op hele jonge leeftijd geïntroduceerd wordt aan hen. Daar zijn ze niet klaar voor. Het hele idee dat ene meester Frank met een kind van 8 over zelfbevrediging gaat praten. Of dat juffrouw Corrie met kinderen van 6 tot 8 praat over haar eigen seksualiteit. Dat is totaal ongepast."

Seksuoloog Peter Leusink is het daar niet mee eens. "Je kunt kinderen niet seksualiseren", zegt hij. "Een kind van zes, zeven of acht is niet met seks bezig zoals wij dat in ons hoofd zijn. Op basisscholen wordt er echt niet verteld hoe je moet masturberen of dat je anale seks moet hebben. Wat politici of anderen beweren is foute informatie, die ze gebruiken voor hun eigen belangen. Je moet dus goed kijken van wie de boodschap komt en wat erachter zit", aldus de seksuoloog.

De seksualisering van kinderen is een bewering die ze bij expertisecentrum seksualiteit Rutgers vaak voorbij zien komen. "Veel opmerkingen die wij krijgen, en waar Gezin in Gevaar ook telkens aan refereert, is dat je kinderen kwetsbaar zou maken voor misbruik als je ze blootstelt aan informatie over relaties en seksualiteit", zegt Luc Lauwers van Rutgers. "Natuurlijk moet de informatie die je geeft passen bij de leeftijd en de ontwikkeling van kinderen. Maar het is niet zo dat wanneer je die kinderen informatie geeft, dat het kinderen aanzet tot seksueel gedrag. Je beschermt kinderen juist door ze belangrijke kennis en communicatieve vaardigheden mee te geven. Zo weten ze hoe hun lichaam in elkaar zit en hoe ze grenzen kunnen aangeven en herkennen bij anderen. Dus je maakt ze juist weerbaar, ook tegen geweld en misbruik."

Conny Rijken, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, beaamt dat. "We weten uit onderzoek dat kinderen die voorlichting hebben gehad juist later seksueel actief worden en ook veiliger seksueel contact hebben, beter hun grenzen kunnen aangeven en daarmee ook beter beschermd zijn tegen negatieve of slechte seksuele ervaringen."

2. Zelfbevrediging in groepjes

Een terugkerende claim van Hugo Bos is dat de Lentekriebels met name jongens aanzet om, soms in groepjes, aan zelfbevrediging te doen. "Je gaat tegen jongens zeggen dat het goed is om aan zelfbevrediging te doen, met elkaar. En dan zijn we daarna weer verbaasd dat er sprake is van misbruik."

Op de vraag waar Bos deze informatie vandaan haalt, verwijst hij naar een boekje 'Zin in jezelf' van Martine Delfos uit 1999. Daarin staat dat het wel eens voorkomt dat kinderen in groepjes masturberen. Maar los van die constatering, wordt er niet aangespoord om dit te doen. Daarnaast is dit boekje geen onderdeel van de Week van de Lentekriebels, is het überhaupt geen lesmateriaal en staat het niet meer op de boekenlijst van Rutgers, omdat het verouderd is. Maar Bos blijft bij zijn standpunt.

Seksuoloog Peter Leusink bevestigt tegenover Pointer dat "in de schoolklas niet wordt geleerd hoe je moet masturberen". "Dat hoef je kinderen ook niet te leren", zegt hij. "We weten dat kinderen vanzelf op ontdekkingstocht gaan naar hun geslachtsdelen en ze merken dan dat er soms iets gebeurt met een lichaam. Aan je lichaam zitten mag, maar doe dat alleen wel op je slaapkamer en niet in het openbaar."

"Onzin", zegt ook Luc Lauwers van expertisecentrum Rutgers. "Je ziet dat ze het overal vandaan plukken. Op onze website seksuelevorming.nl staat een boekenlijst. De boeken op deze lijst zijn suggesties om te gebruiken als ouder of leerkracht en dient ter ondersteuning van hun eigen visie. De boekenlijst heeft als doel om diversiteit aan thema's en visies op relationele en seksuele vorming te laten zien."

Een misinformatiecampagne zoals deze, is niet nieuw. In de afgelopen jaren is de themaweek onder een vergrootglas komen te liggen. Wat vorig jaar begon met een online misinformatiecampagne, onder andere gevoed door politici en rechtse populisten, escaleerde in bedreigingen aan het adres van Rutgers.

Tactieken van Gezin in Gevaar

De campagne van Gezin in Gevaar heeft een duidelijk doel: het opdoeken van de Week van de Lentekriebels. Eind vorig jaar werd hier al een actieplan voor opgesteld en gedeeld met leden van de nieuwsbrief van Gezin in Gevaar. Daarin kondigde Bos aan dat ze artikelen, video’s en advertenties gaan publiceren. "Mijn redacteuren zullen alles uit de kast halen om de ranzige inhoud van het lespakket helder uiteen te zetten. Bidt u alstublieft voor hen. Zij moeten zich namelijk vrijwillig blootstellen aan de perversiteiten van Rutgers om hen te ontmaskeren", luidde de nieuwsbrief. Naast een serie publicaties, stuurt Gezin in Gevaar alle basisscholen in Nederland een waarschuwingsbrief en kondigt men aan de straat op te gaan met flyers en spandoeken.

Ook haalt Civitas Christiana naar eigen zeggen bijna 60.000 euro op voor de campagne. Het is niet de eerste keer dat de club zulke bedragen zoekt bij haar donateurs. Het Reformatorisch Dagblad vond vorig jaar in honderden mailings een patroon van geld bedelen voor doelen die veelal nergens op uitliepen. Volgens de krant werden Civitas-medewerkers in Polen door Amerikaanse aartsconservatieven getraind in deze methode van fondsenwerving, die direct mailing heet. Oude mails worden gerecycled; keer op keer staat dezelfde soort acute bedreiging op de stoep. Zo "opent" altijd iemand "de aanval op Gezin in Gevaar". En het geld van de lezer is hárd nodig voor een "tegenactie". Een ex-werknemer van Civitas Christiana noemde de aanpak een "schoolvoorbeeld van bedrog".

Volgens het RD trainden Nederlandse medewerkers van Civitas Christiana in Polen bij Ordo Iuris, een organisatie van dezelfde internationale anti-progressieve familie. Hoewel Ordo Iuris op het eerste gezicht een vrij droge, juridische uitstraling heeft, speelde de club een grote rol in het achteruit hollen van lhbti- en vrouwenrechten in Polen. Het was Ordo Iuris die de nieuwe wet schreef om abortus te verbieden en succesvol lobbyde tegen het homohuwelijk. Allemaal, net als bij Civitas Christiana, onder het mom van het "beschermen van het gezin".

'Genderpropaganda'

We hoeven trouwens niet alleen naar Polen te kijken. Hongarije trad op tegen "genderpropaganda" op school (waarmee het überhaupt bestaan van lhbti-mensen wordt bedoeld), Roemenië schrapte plannen om seksuele vorming verplicht te stellen, en in Spanje willen conservatieve organisaties dat ouders hun kinderen uit die lessen kunnen halen, met name als het over geslacht of geaardheid gaat. Ook in de Verenigde Staten zijn conservatieve staten al een paar jaar bezig om boeken te verbieden en lesgeven te bemoeilijken. Het meest bekende voorbeeld is de 'Don’t Say Gay'-wet in Florida, die praten over gender of seksualiteit op school verbiedt – tenzij een docent kinderen aanraadt om seks in zijn geheel te vermijden.

Ordo Iuris komt steeds dichterbij het doel waar Civitas Christiana ook naar streeft: alle open gesprekken over gender en seksualiteit verstommen, en het liefst verbieden. Afgelopen zomer voerde de Poolse regering een wet door die alle organisaties verbiedt die op scholen "het seksualiseren van kinderen promoten" – precies waar Gezin in Gevaar nu Rutgers van beticht. Ordo Iuris schreef de lijst met organisaties die in Polen verboden moesten worden.

VOO neemt afstand van campagne

De boodschap van Gezin in Gevaar, dat Rutgers kinderen zou seksualiseren, blijven ze handhaven. Inmiddels heeft de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO), de organisatie die de belangen behartigt van het openbaar onderwijs, afstand genomen van "de opruiende onzin van Civitas Christiana". Marco Frijlink, voorzitter van de VOO, stelt in een bericht op de website. "Ouders worden op een verkeerd been gezet en goedwillende leerkrachten in een verkeerd daglicht gesteld. Ouders die zich toch zorgen maken, roep ik op met hun school in gesprek te gaan om te horen en te zien wat er nu werkelijk gebeurt in de Week van de Lentekriebels. Ik weet zeker dat ze dan gerustgesteld weer naar huis gaan."

Bekijk ook de aflevering van Pointer Checkt over de Week van de Lentekriebels