Ergens in het centrum van Utrecht richt een man zijn camera op een middelhoog gebouw tegenover hem. "Het is maandag 20 maart, om tien voor half 12. In dit gebouw zit de Rutgers stichting". De man met de camera heet Pieter Parlevliet. De cameraman uit Katwijk is de adjudant van complotdenker Huig Plug. Samen strijden ze tegen vermeende misstanden van kabinetsleden, maar ook tegen kindermisbruik door de zogenaamde 'elite van hooggeplaatste pedoseksuelen'.

"Ik heb begrepen dat Rutgers vandaag gesloten is en ik begrijp dat wel. Er zijn namelijk een hele hoop mensen heel erg boos, vanwege hun lesmateriaal. Scholieren zijn verplicht om dat te leren en ik ben het daar niet mee eens. Blijf van de kinderen af", zegt Parlevliet terwijl hij nog maar een keer inzoomt met zijn camera op het gebouw. De video zal even later op zijn Facebookpagina verschijnen. Het is dan maandag, de eerste dag van de Week van de Lentekriebels.

Themaweek over seksuele vorming

De Week van de Lentekriebels is een nationale projectweek voor het speciaal- en basisonderwijs. Op deze manier maken leerlingen kennis met relationele en seksuele vorming. De projectweek bestaat inmiddels 18 jaar en dit jaar doen er zo’n 2.800 scholen van de ruim 6500 basisscholen mee. Omdat het thema seksualiteit is opgenomen in de kerndoelen van het onderwijs, zijn scholen dan ook verplicht om aandacht te besteden aan dit onderwerp.

Hoe ze daar invulling aan geven is aan de scholen zelf. Scholen kunnen daarvoor gebruik maken van lespakketten die speciaal hiervoor zijn gemaakt door verschillende organisaties. Het expertisecentrum seksualiteit Rutgers, ontwikkelt zo’n lespakket. Dat lespakket, met de naam 'Kriebels in je buik' is erkend door het RIVM. Andere aanbieders van erkende lesmethoden zijn: Zorg voor Seksualiteit, dat het lespakket Veiligwijs ontwikkelde en Driestar Educatief met de lesmethode Wonderlijk Gemaakt. Scholen kunnen zelf kiezen welk lespakket zij afnemen.

"Relationele en seksuele vorming is een thema waarbij kinderen vaak behoefte hebben aan informatie", zegt Luc Lauwers, expert seksuele vorming bij Rutgers. "De meeste vragen die binnenkomen bij de Kindertelefoon gaan dan ook over seksualiteit, meer dan 70 vragen per dag. Het is een onderwerp dat erg leeft onder de leerlingen. Wij vinden het belangrijk dat ze info krijgen die past bij hun leeftijd en ontwikkeling. Want ook kinderen hebben het recht op juiste informatie. Maar helaas staat niet iedereen er zo in."

Bagger

Hoewel de Week van de Lentekriebels dan nog ver weg is, waarschuwt actief FvD-commissielid Jeffrey Zanoni begin januari al via Twitter voor de aankomende themaweek in maart. "Hou je kinderen thuis bij deze bagger", roept hij zijn volgers op. Bij zijn tweet heeft hij twee screenshots gevoegd met gedichten over homoseksualiteit en genderdiversiteit.

De tweet van het FvD-lid vindt weerklank bij zijn achterban. De reacties op het twitterbericht zijn tekenend. "Dit is niet enkel bagger, maar crimineel", stelt iemand. Een ander zegt: "Dit komt er bij mij niet in. Op de basisschool hoort het te gaan over verliefd zijn, de baard in je keel en je eerste okselhaar." En weer een ander reageert: "Dank voor de tip, dit is walgelijke zieke shit waarmee onze kinderen worden gehersenspoeld. Laat een kind inderdaad gewoon kind zijn."

De passages die Zanoni in zijn tweet laat zien, zijn afkomstig uit een handleiding bij Paarse Vrijdag. Deze themadag wordt sinds 2020 ieder jaar gehouden in solidariteit met de lhbtq+-gemeenschap. Het lespakket wordt door COC Nederland aangeboden aan scholen. Maar deze website heeft niets te maken met de Week van de Lentekriebels.

Anale seks

Een maand na de tweet van FvD-lid Zanoni, verschijnt in De Andere Krant een column van homeopaat Arjen Pasma. In het opiniestuk met de titel 'Stoom uit mijn oren', staat de Week van de Lentekriebels centraal. Wekelijks schrijft Pasma opiniestukken voor de Andere Krant, een platform voor alternatief nieuws. Waarom stoom uit de oren van de columnist komt? "Hier [Lentekriebels, red.] staat informatie voor 11-jarige jongens en meisjes dat bij seks een piemel naar keuze in een vagina of in een anus gestoken kan worden." En later zegt Pasma: "Ik zou het niet in mijn hersenpan gehaald hebben om pratende met de klas de anus genoemd te hebben als mogelijk doelwit van de penis. Op die leeftijd! Zijn ze bij ‘Lentekriebels’ helemaal van de pot gerukt."

De column van Pasma wordt verspreid in de papieren uitgave van de Andere Krant, maar wordt ook online verspreid. De auteur plaatst het zelf op 17 maart, een paar dagen voor het begin van de Week van de Lentekriebels online op zijn Facebookpagina. Zijn bericht wordt ruim 150 keer gedeeld op Facebook en honderden mensen reageren op het stuk. Maar daar blijft het niet bij.

De column van Pasma wordt halverwege februari opgepikt door Caroline Franssen, tot voor kort voorzitter van Stichting Voorzij die campagne voert tegen de transgenderwet. Franssen plaatst een foto van de column op Twitter met daarbij de tekst: "De week van de Lentekriebels komt er weer aan. Waarin ze op school tegen 11-jarige meisjes zeggen dat anale seks normaal is. Wil jij dat je dochters en zonen dit meekrijgen?" Haar bericht bereikt 150 duizend mensen op Twitter. Ook Kamerlid voor de PVV Harm Beertema, springt mee op de bandwagon. Hij verspreidt het bericht van Franssen onder zijn 24.000 volgers.

De tekst die Pasma in zijn opiniestuk citeert is afkomstig uit de Pubergids. Deze voorlichtingswebsite is gemaakt door Rutgers en geeft meer informatie aan pubers en hun ouders over wat er met je lichaam gebeurt in de puberteit. Ook geeft de voorlichtingswebsite informatie over menstruatie, opwinding en ja; ook lees je hier over anale seks. Maar dit is geen onderdeel van het Rutgers’ lespakket Kriebels in je Buik, dat - naast andere lespakketten - tijdens de Week van de Lentekriebels wordt gebruikt op basisscholen.

Er worden hier, door zowel Pasma als Franssen áls Zanoni, onterecht zaken aan elkaar gekoppeld. De tweets bereiken tienduizenden mensen en vormen de opmaat naar de grote mediastorm van nu, tijdens de Week van de Lentekriebels.

Data-analyse

Zodra de Week van de Lentekriebels van start gaat, afgelopen maandag, komt ook de anti-campagne serieus op gang. Dat blijkt uit een analyse van socialmediaberichten die we in samenwerking met Trollrensics analyseren. Trollrensics is een software platform dat op diverse social media platforms data kan verzamelen en analyseren. In totaal halen we tussen 1 januari 2023 en donderdag 24 maart bijna 15 duizend tweets binnen die allemaal gerelateerd zijn aan de nationale themaweek óf een link hebben met Rutgers.

Op maandag 20 maart volgen de tweets elkaar in rap tempo op, waardoor het onderwerp snel trending wordt. Vroeg in de ochtend deelt Elze van Hamelen van De Andere Krant een interview met orthopedagoog Hans Koppies. "De basisschool is geen plek voor seksuele oriëntatie en genderidentiteit", luidt de kop. Het interview is gedaan in het kader van de Week van de Lentekriebels.

Even later is het Telegraaf-journalist Wierd Duk die binnen een paar minuten tijd meerdere keren aandacht besteedt aan de themaweek op Twitter. In één van zijn tweets stelt hij de vraag: "Wie houdt zijn kinderen thuis vanwege lentekriebels, waarin expliciet wordt ingegaan op seksuele handelingen?" De vraag van Duk levert veel interactie op en wakkert het debat aan. FvD-Statenlid Daniël Osseweijer tweet: "Vandaag mijn ex nog even getipt dat de Lentekriebels week van start ging. Gelukkig is zij ook alert en heeft de school gecontacteerd dat gender en seksuele oriëntatie niet thuishoort op een basisschool. Spreek je uit. Kom in verzet tegen woke en seksualisering van kinderen".

Rond het middaguur ontploft het. Raisa Blommestijn, presentatrice van Ongehoord Nieuws schrijft op Twitter: "Ik krijg lesmateriaal toegestuurd dat kinderen van nog maar vier jaar oud op de basisschool krijgen aangeboden. Ze leren o.a. over transgenders en (anale) seks. Onder het mom van 'jezelf zijn’ worden jonge kinderen volgepropt met giftige ideologie. Stop de Waanzin". Van alle tweets uit de dataset, krijgt deze tweet de meeste aandacht: bijna 800 duizend views.

Nieuwe commotie ontstaat er op dinsdag 21 maart. Een video van Rutgers wordt verspreid via social media. Het is een video waarin ouders in gesprek gaan met hun eigen kinderen. Ze praten over grenzen aangeven. Wat kan wel en wat kan niet? Wat is fijn en wat is minder fijn? Het is een video met een educatief doel voor mede-ouders, om ze te helpen bij de seksuele opvoeding van hun kinderen en er thuis gesprekken over te voeren.

Maar zo wordt het op Twitter niet opgevat. "Twee homo’s 'groomen' dat jochie klaar voor de homoscene. Smerige pedofielen zijn het", reageert iemand. Een ander zegt: "Het is niet normaal om het in groep vijf te hebben over vingeren, pijpen, en aftrekken. Echt niet". Een ander reageert met: "Dit is voer voor pedofielen. Om te kotsen". De maker van de video, Rutgers, besluit de video offline te halen. "We constateren dat de video online door sommige mensen uit context wordt gehaald en wordt gebruikt om misinformatie te verspreiden. Om de kinderen in de video in bescherming te nemen, hebben we de video offline gehaald", laat Rutgers weten via een tweet.

Maar het kwaad is dan al geschied, want sommigen hebben de video al opgeslagen en blijven de video herplaatsen. Ook heeft de video dan al de videodumpsites Dumpert en Skoften.net bereikt. Forum voor Democratie gaat ook aan de haal met het filmpje en plaatst de verwijderde video op haar eigen YouTubekanaal en voegt er een nieuwe kop aan toe: schokkende seksualisering van jonge kinderen. FvD herplaatst niet alleen de video, in de thumbnail wordt tekst toegevoegd, het gaat om de woorden ‘seksen’, ‘neuken’ en ‘pijpen’. Deze woorden worden geplaatst bij het gesprek tussen het jongste kind en zijn ouders. Maar in dat gesprek gaat het niet over die onderwerpen. Rutgers laat een dag nadat FvD de video op haar eigen Youtubekanaal online zette, weten tegenover het AD dat ze onderzoeken of ze juridische stappen kunnen ondernemen om de video offline te krijgen.

Parallellen met haatcampagne Pim Lammers

Qua omvang is de campagne tegen Rutgers zelfs groter dan de haatcampagne tegen kinderboekenschrijver Pim Lammers. Begin dit jaar verzamelde Trollrensics alle tweets over Pim Lammers. In totaal ging het toen over 3 duizend berichten. Nu gaat het om bijna 15 duizend tweets.

De auteur werd eerder dit jaar gevraagd om het Kinderboekenweekgedicht te schrijven. Maar zover kwam het nooit. Het in 2015 geschreven verhaal De Trainer, een vertelling voor volwassenen waarin een relatie tussen een tienerjongen en zijn trainer centraal staat, werd opgerakeld. In de daaropvolgende haatcampagne werd Lammers beschuldigd van het verheerlijken van pedofilie, wat leidde tot doodsbedreigingen aan zijn adres. Uiteindelijk zag hij af van het schrijven van het gedicht van de Kinderboekenweek.

Er zijn parallellen te trekken tussen de haatcampagne tegen Lammers en de hetze tegen Rutgers. Een organisatie die in beide campagnes een opvallende stem heeft is de stichting Gezin in Gevaar, onderdeel van het conservatief-katholieke Civitas Christiana, een stichting die zegt te vechten 'voor de overwinning van de christelijke tradities, het gezin en de vrijheid van Nederland'. Zij keren zich al langer tegen thema’s als abortus, klimaatmaatregelen en asielbeleid. Gezin in Gevaar startte een petitie omdat Lammers een "pedofilieschrijver" zou zijn.

Dezelfde stichting staat gaat nu weer de barricades op, wederom met een petitie. Ze doen daarbij een oproep aan minister Wiersma om een halt toe te roepen aan de nationale themaweek. Daarnaast publiceert de stichting op haar website een artikel met 'dertien redenen waarom er geprotesteerd moet worden tegen deze themaweek'. De intro van het artikel luidt: "Homolobbygroep Rutgers bereidt zich voor op een nieuw offensief tegen de onschuld van uw kind”. En: “Kinderen van groep 1 tot 8 worden volgende week ongevraagd bestookt met vergaande seksuele indoctrinatie".

Misinformatie Baudet

Een andere overeenkomst tussen de campagnes tegen Rutgers en Lammers is dat de commotie ook tot Politiek Den Haag reikt. In het geval van Pim Lammers was het BVNL-voorman Wybren van Haga die ten aanval trok. Zo stelde Van Haga schriftelijke vragen aan Robbert Dijkgraaf, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. "Bent u niet van mening dat de keuze voor Pim Lammers als schrijver voor het Kinderboekenweekgedicht zorgt voor het seksualiseren van kinderen en het normaliseren van pedofilie?", luidde één van de vragen.

Bij de campagne tegen Rutgers is het Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet die het heft in handen neemt. Tijdens het mondelinge vragenuur van dinsdag 21 maart wil Baudet opheldering van Wiersma over het lesmateriaal van Rutgers. "Deze week is de week van de Lentekriebels, zoals het wordt genoemd. In basisscholen in heel Nederland worden kinderen van vier jaar oud door volwassenen aangespoord om na te denken over geslachtsverandering, anale seks, trio’s en drag queens. Plaatjesboeken met illustraties over bijvoorbeeld hoe je moet pijpen worden eveneens verspreid. Opnieuw aan kinderen van vier jaar oud. Deze seksualisering van kinderen is verkeerd en moet stoppen. Het promoten van geslachtsverandering aan kinderen moet stoppen. En de sluipende normalisering van pedofilie moet ook stoppen."

Maar er klopt niets van wat Baudet tijdens het vragenuur zegt. Zoals eerder genoemd; tijdens de Week van de Lentekriebels worden kinderen niet aangespoord om na te denken over anale seks. Trio’s en dragqueens komen eveneens niet aan bod. Volgens Baudet worden er ook boeken met illustraties verspreid waarin wordt uitgelegd hoe je moet pijpen. Vanaf de interruptiemicrofoon in de Tweede Kamer laat Baudet een foto van het boekje zien aan minister Wiersma. Maar het boekje wat hij aanhaalt is een in 2011 gepubliceerde boekje met de titel Wat is seks? geschreven door pedagoog en ontwikkelingspsycholoog Channah Zwiep. Het boekje is gebaseerd op allerlei vragen van kinderen over seksualiteit. Het boekje is geen onderdeel van een lespakket dat wordt gebruikt tijdens de Week van de Lentekriebels.

"Rutgers ontkent dat het kinderboekje over pijpen onderdeel is van het lesmateriaal", zegt de woordvoerder van Forum voor Democratie in een reactie aan Pointer. "In de 'Brochure seksuele opvoeding 6-9 jaar', die te verkrijgen is in de webshop van Rutgers, wordt het boekje aanbevolen op pagina 10." Maar dit boekje is geen onderdeel van lesmateriaal van Rutgers of de Week van de Lentekriebels, zoals Baudet wel claimde tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer. Dit voorbeeld wordt vaker aangehaald op social media. Op woensdagavond gaf Rutgers al uitleg bij Khalid & Sophie over de voorbeelden van misinformatie die rondgaan op sociale media en daar vertelden ze ook wat er wél in het lesmateriaal zat.

Bedreigingen, maar ook bijval

Terwijl politici in Den Haag debatteren over seksuele vorming op basisscholen, wordt de discussie online voortgezet, met een hoofdrol voor Wierd Duk, Raisa Blommestijn en Rapper K.A.F.K.A. Maar er wordt ook positief gepraat over de Week van de Lentekriebels. Belangrijke aanjagers daarvan zijn rechtbankverslaggever Chris Klomp, Telegraaf-journalist Hester Zitvast en Huub Bellemakers.

In de dataset met tweets die gerelateerd zijn aan de nationale themaweek, zijn ook bedreigingen te vinden. En die bereiken ook het expertisecentrum Rutgers: "Deze dagen zijn spannend en tegelijkertijd vervelend. Het heeft veel impact op de medewerkers. Je voelt je er niet veilig door, maar het schijnt er tegenwoordig een beetje bij te horen", zegt Luc Lauwers.

Na de eerste verschijning van dit stuk wijst Wierd Duk erop dat ook hij baalt van alle desinformatie en haat die loskwam over het onderwerp. Op woensdag 22 maart tweette hij: "Ik baal er ook van dat over zo’n gevoelig onderwerp - waarover je van mening mag verschillen - desinfo wordt verspreid en vind het verwerpelijk dat mensen worden bedreigd".

Een paar uur nadat Baudet kamervragen heeft gesteld over de het lesmateriaal van Rutgers, reageert ook Marieke van der Plas, directeur van het expertisecentrum op Twitter over alle ontstane commotie. "Collega’s worden al dagen bedreigd, uitgescholden en voor van alles uitgemaakt. Ik zal een bloemlezing aan toewensingen besparen. De politie is alert en we blijven de juiste en volledige informatie geven in lijn met overheidsbeleid."

"Wij proberen ouders, leerkrachten en andere onderwijsprofessionals van de juiste informatie te voorzien. Rutgers wil ook in gesprek gaan met mensen die vragen hebben. En we zullen ook zeker niet nalaten om dat te doen. Maar dat wordt wel heel erg lastig op het moment dat er veel berichten niet kloppen en dat er veel nepnieuws hierover rondgaat", zegt Lauwers. De berichten die Rutgers krijgt zijn overigens zeker niet alleen negatief. "We krijgen ook heel veel positieve steunreacties. Daarnaast is het aantal deelnemende scholen hoger dan ooit en de belangstelling voor de projectweek heel groot. We staan voortdurend in contact met scholen en GGD’en. Zij vertellen ons dat er bijvoorbeeld in klassenapps meer onrust is dan eerdere jaren, maar dat de meeste ouders blij zijn met de week en leerkrachten veel plezier halen uit het geven van de lessen."

Deze publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met Robert van der Noordaa van Trollrensics