Het pensioenstelsel: al jaren hét stokpaardje van 50PLUS. Martin van Rooijen, fractievoorzitter in de Eerste Kamer, opende onlangs de aanval op links: ‘Timmermans pakt AOW’ers’, stelde de 80-jarige Van Rooijen. Hij beweert dat de plannen van GroenLInks-PvdA slecht uitpakken voor AOW-gerechtigden. Die stelling is niet correct.
Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2023. Bekijk hier alle factchecks.
De bewering
Op Twitter noemde de nestor van de Haagse politiek de partij van Frans Timmermans zelfs ‘de anti-ouderenpartij’. Want, zo stelt hij: Timmermans ‘pakt AOW’ers’. De cijfers die hij opvoert, liegen er niet om: AOW-gerechtigden verliezen volgens hem zo’n 300 euro per maand, oftewel ruim 3500 euro op jaarbasis, doordat Timmermans zowel de ouderenkorting als de algemene heffingskorting voor AOW-gerechtigden afschaft.
Deze twee posten zijn letterlijk kortingen op de belastingen die je betaalt. Zijn deze kortingen hoog, dan betaal je minder belasting, wat gunstig is voor hoeveel AOW je overhoudt. De kortingen worden afgebouwd naarmate het inkomen hoger wordt.
De twee kortingen afschaffen levert volgens de doorrekening van het Centraal Plan Bureau (CPB) een lastenverzwaring op van gezamenlijk zo’n 10,6 miljard euro.
In aanloop naar de verkiezingen checken we beweringen van politieke partijen en politici.
De feiten
Maar wat betekent dat dan voor de individuele pensionado?,,Ik heb het even nagerekend, en de rekensom van Van Rooijen klopt”, bevestigt Bas Dieleman van advocaten- en notariskantoor Eversheds Sutherland. ,,Met als ‘schoonheidsfoutje’ dat hij er bij de heffingskorting een beetje naast zit: die is per jaar 100 euro lager.” Het Centraal Plan Bureau (CPB) komt tot dezelfde rekensom.
Goed, dat detail vergeven klopt dus in ieder geval dit deel van zijn bewering. Maar betekent dit dan ook dat mensen met een AOW-uitkering er op achteruit gaan in het plan van GroenLinks-PvdA?
Minimumloon en AOW
Nee, zegt het CPB na doorrekening, sterker nog: de koopkracht voor gepensioneerden stijgt bij geen enkele partij met een doorgerekend programma zo hard als bij die van Timmermans. Onder GroenLinks-PvdA stijgt de koopkracht voor gepensioneerden met gemiddeld 3,2 procent in 2028.
Dat heeft er alles mee te maken dat de partij het minimumloon wil verhogen. Dat loon is namelijk gekoppeld aan alle uitkeringen, dus ook aan de hoogte van de AOW-uitkering. En Timmermans schrapt weliswaar die twee heffingskortingen, maar introduceert ook een ‘ouderenvoordeel’: een inkomensafhankelijk extraatje á 10,4 miljard euro voor gepensioneerden met een verzamelinkomen tot 25.000 euro.
Het CPB: ,,Wel is het zo dat het nieuwe ouderenvoordeel al bij een lager inkomen wordt afgebouwd dan de oorspronkelijke ouderenkorting en dat minder mensen dus recht hebben op de volledige korting. Tegelijkertijd is het afbouwpad van het nieuwe ouderenvoordeel langer dan dat van de oorspronkelijke kortingen, dus hebben meer ouderen recht op deze korting.”
Conclusie:
GroenLinks-PvdA wil inderdaad twee heffingskortingen afschaffen en dat kost de gemiddelde pensionado inderdaad zo’n 300 euro per maand. Echter, aan de andere kant van de balans maakt de partij van Timmermans ook juist geld vrij voor gepensioneerden, en door het minimumloon te verhogen stijgt die uitkering juist. Van Rooijen laat slechts een deel van de cijfers zien. Timmermans ‘pakt’ dus geen AOW’ers. De bewering klopt niet
