Een maand lang was de Pointer pop-up redactie aanwezig in het stadshart van Lelystad. In een winkelpand naast de ingang van het gemeentehuis konden Lelystedelingen kwesties aandragen en dat deden ze in grote getalen. Maar liefst 80 tips kreeg het team te verwerken: van verdwenen afvalbakken en overlast van jongeren op fat bikes in het stadshart, tot de krappe woningmarkt en een gebrek aan OV.
Opvallend is het aantal bezoekers dat ons op het hart drukt om vooral niet negatief te berichten over Lelystad, het is een stedelijk trauma dat de stad ‘lelijkstad’ wordt genoemd. Maar na dit voorbehoud volgt vaak een reeks klachten over het stadsbestuur: plannen die niet worden uitgevoerd, een binnenstad waar maar geen leven in te blazen valt. “Nee, Lelystad is een mooie stad om te wonen, met veel groen en water; maar er is weinig sociale cohesie,” zegt een van de bezoekers van de pop-up redactie.
Het scheepswrak
Een probleem dat stadsbewoners aandragen is de beloofde bouw van een sloepenhaven, die nooit kwam. Drie bewoners van de wijk, die zich hebben verenigd in Mooi Buitenhof, vertellen dat in de notariële acte van hun koophuis expliciet een sloepenhaven staat beschreven. Maar volgens de projectontwikkelaar zou uit onderzoek blijken dat op de plek waar de haven moet komen een kostbaar scheepswrak ligt. En dus kan er geen haven worden gegraven. Klopt dit wel, willen de bewoners weten.
Ze zijn als onderzoeksjournalisten te werk gegaan. Ze diende Woo-verzoeken in bij de gemeente, en hebben alle mogelijke deskundigen geraadpleegd. En net als de journalisten van Pointer zijn ze gefrustreerd over de hoeveelheid zwartgelakte passages in de vrijgegeven documenten. De pop-up redactie krijgt alle stukken opgestuurd, waaruit op te maken valt dat het scheepswrak dan weer hier, dan weer daar ‘ligt’. Al naar gelang het belang van de projectontwikkelaar. Want die wil eigenlijk geen haven meer bouwen, maar inmiddels wel een appartementencomplex plaatsen op hetzelfde stuk grond.
Boos op de gemeente
In Flevoland zijn rond de 450 scheepswrakken gelokaliseerd, veelal uit de 16de en 17de eeuw. Al die eeuwen zijn ze onder de grond goed bewaard gebleven en het beleid is dan ook om ze daar te laten liggen. Het toeval wil dat een medewerker van de open monumentendag de pop-up redactie aandoet. Als we hem vertellen over het wrak, gaat hij meteen op zoek in de database met scheepswrakken. Wat blijkt? Volgens die gegevens ligt er helemaal geen scheepswrak onder de wijk.
Update
Joran Smale, Conservator maritieme rijkscollectie, laat ons weten dat er in 2007 onderzoek gedaan naar het scheepswrak. "Het wrak is aan het licht gekomen door inventariserend veldonderzoek door het bedrijf BAAC in 2007, in verband met voorgenomen bouwwerkzaamheden/bodemingrepen die eventueel aanwezigen archeologische waarden in het plangebied zouden kunnen verstoren. Als gevolg hiervan heeft het bedrijf RAAP in 2008 de aanleg van een riolering archeologisch begeleid, waarbij enkele losliggende stukken scheepshout zijn geborgen. In alle gevallen betrof het losliggend scheepshout van eikenhout dat deel heeft uitgemaakt van het schip, maar niet meer in het oorspronkelijke verband lag. In totaal zijn 5 houten objecten geborgen."
De bewoners zijn vooral boos op de gemeente. Ze stellen dat de gemeente zich in de kwestie partijdig opstelt en de kant kiest van de projectontwikkelaar. Hoewel het een aansprekend onderwerp is, met anekdotische waarde die mooie radio kan opleveren, hebben de bewoners al zoveel uitgezocht dat de onderzoekredactie van de pop-up weinig kan toevoegen. Wat de bewoners nog wel kunnen doen, is naar de rechter stappen om hun gewenste sloepenhaven af te dwingen.
Bouwen in de natuur
Er spelen meer bouwproblemen, blijkt als ook een man uit de wijk Jagersveld zich bij ons meldt. Tussen deze oudste Lelystadse wijk en het Zuigerplas park heeft een projectontwikkelaar grond gekocht van een boer. Grond die jarenlang bestemd was voor biologische landbouw en onderdeel uitmaakt van de groene strook rond Lelystad. De projectontwikkelaar wil villa’s bouwen op de verworven grond en de gemeente wil een aantal appartementencomplexen bouwen voor sociale woningbouw. Natuur opofferen voor woningbouw, vindt deze man een slecht idee, omdat ook in het zuidelijke deel van Lelystad al een nieuwe wijk gebouwd wordt. De bewoners hebben uitgerekend dat het de projectontwikkelaar 200 miljoen euro kan opleveren.
De omwonenden willen weten hoe de plannen tot stand zijn gekomen en wie er belang bij heeft naast de projectontwikkelaar. Ze verzamelen op dit moment informatie, en zullen een Woo-verzoek indienen in de hoop de bouw tegen te houden. Voor de pop-up redactie is dit project nog in een te vroeg stadium om op korte termijn onderzoek naar te doen, maar een verslaggever van De Stentor zal het op de voet blijven volgen.
Wat onderzoeken we dan wel?
Meerdere bezoekers van de pop-up komen klagen over het streekvervoer: bussen zouden niet rijden en aansluitingen worden gemist. De vervoerder EBS komt haar beloften niet na. Verslaggever Tom Veldhuijzen gaat op onderzoek uit:
Armoede en jongeren
Ook hebben we veel mensen gesproken over armoede in Lelystad. Tijdens de meet-up op 4 september bespraken we het uitgebreid met medewerkers uit het werkveld, zoals het IDO (inloophuizen), de Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland en de verantwoordelijke wethouder. Uit deze gesprekken blijkt dat jongeren met schulden of jongeren die opgroeien in armoede moeilijk te bereiken zijn.
Tijdens twee onderzoekstafels in de pop-up redactie zoeken we verdieping in het onderwerp. Hoe kun je als hulpverlener jongeren bereiken en hoe kun je hen het beste helpen? De gemeente moet de komende jaren flink bezuinigen, gaat dat ook ten koste van de hulp aan de jongeren? Op 19 oktober deden we verslag van onze bevindingen tijdens een live radio-uitzending vanuit de FlevoMeer Bibliotheek:
De stad is verkeerd gebouwd
Wat ook regelmatig ter sprake komt is dat de stad versnipperd is. Wijken met rijke bewoners in grote huizen met veel groen en water, staan pal naast wijken die verpauperd zijn en waar de armoede duidelijk zichtbaar is. Toch is er weinig sociale cohesie.
De stad heeft grote woningbouwambities, er moeten de komende jaren veertigduizend huizen bij komen. Kunnen de ervaringen van de afgelopen jaren een les zijn voor de toekomst? In het tweede deel van de uitzending op 19 oktober spraken we hierover we met deskundigen en Lelystedelingen.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
