De uitbreiding van vliegbasis Leeuwarden, weidevogels, PFOS en diversiteit: er kwam van alles voorbij tijdens onze pop-up redactie in Leeuwarden. Onderzoeksjournalisten van KRO-NCRV's Pointer deden samen met de Leeuwarder Courant in deze regio een maand lang onderzoek, met behulp van talloze tipgevers die dagelijks langskwamen om misstanden aan te kaarten.
Vliegbasis Leeuwarden
In het voormalige winkelpand op de Wirdumerdijk liepen dagelijks meerdere tipgevers de Pointer pop-up redactie binnen, die met een kopje koffie en iets lekkers werden ontvangen. Allerlei punten kwamen ter tafel: de woningnood, de problemen in de wijk Vlietzone, de leefruimte voor de weidevogels en de PFOS-vondst in de Leeuwardervaart.
Maar de vliegbasis in Leeuwarden was het onderwerp waarin alles samen kwam, en dat leidde tot een radio-uitzending. Verslaggever Ids Nicolai: “Geluidsoverlast is daar nu al een groot probleem en met de uitbreidingsplannen is de kans groot dat het nog erger wordt. Er kwamen mensen bij ons binnen die al jaren klagen over het geluid van de nieuwe F35-straaljagers, die nu zo’n 5 jaar worden gebruikt, maar Defensie doet er weinig tegen. Bovendien bestaat de kans dat er voor de uitbreiding van de vliegbasis zelfs huizen moeten worden gesloopt. Hier is dus echt sprake van de burger in de knel.”
“Mensen in Leeuwarden waren heel betrokken,” beaamt coördinator Pim Peterse. Zo ook Rudy Mayr, die zich als een van de omwonenden van vliegbasis Leeuwarden grote zorgen maakt over de geluidspieken. “Hij heeft het volledige journalistieke proces, van tip tot uitzending, meegemaakt. En hij heeft live in onze radio-uitzending zijn ervaring met heel Nederland gedeeld.”
Pointer pop-up: Straaljagers in je achtertuin
Onderzoekstafel over diversiteit
Ieder weekend organiseerde de pop-up redactie een onderzoekstafel, waar mensen live konden meemaken hoe onderzoeksjournalistiek in zijn werk gaat. Eén van de onderzoekstafels in Leeuwarden die Nicolai en Peterse bijbleef, was de tafel over diversiteit en inclusie. “De mensen aan tafel legden uit: de Friezen spreken vaak wel over inclusiviteit en diversiteit, maar veel mensen uit gemarginaliseerde groepen voelen zich nog regelmatig buitengesloten. Zo zijn er in Friesland nog zeven dorpen waar tijdens de Sinterklaasintocht nog zwarte pieten meelopen. Jaleesa Schiphorst, van Stichting Comité 30 juni / 1 juli Fryslân, vertelde dat zij zich hard zullen inzetten om deze dorpen op andere gedachten te brengen, zeker nu Kick Out Zwarte Piet heeft aangekondigd volgend jaar te stoppen,” aldus Peterse.
Ook de veiligheid van lhbti+ jongeren in de regio kwam aan bod. Jesse van der Wal, één van de oprichters van Queer Factory Leeuwarden, sprak aan tafel over de voorlichting die zij op scholen geven. “De reacties blijken heel verschillend,” zegt Peterse. “Terwijl op de ene school misschien een beetje gegiecheld wordt tijdens het praten over inclusiviteit, worden de voorlichters op andere scholen tijdens de uitleg over genderdiversiteit soms uitgescholden. Omdat docenten niet ingrijpen of het goede voorbeeld geven, kan een klas dan volledig losgaan.”
Markante figuren
Na inmiddels zeven pop-up redacties, zijn er heel wat markante figuren de tijdelijke Pointer-locaties binnengelopen. “Als we in een stad inbedden, stellen we ons kwetsbaar op,” zegt Peterse. “We hebben daarom vaak nauw contact met de lokale wijkagent, bij wie we ons direct melden als we aankomen. Het kan namelijk ook weleens fout gaan.” Zo liep er in Leeuwarden een man binnen, die dreigde dat hij wapens bij zich droeg en dat hij over informatie beschikte die het daglicht niet kon verdragen. “Dat was best even spannend, maar de man in kwestie is niet meer teruggekomen.”
Toch krijgen de KRO-NCRV-journalisten vooral leuke en enthousiaste reacties op hun aanwezigheid. “In Almelo was er een gemeenteraadslid die het pop-up idee graag wilde adopteren. Het leek hem een goede manier om met bewoners in gesprek te gaan. Hij was iedere dag aanwezig en heeft het concept zelfs ingebracht bij de gemeenteraad.”