Wat begon als een leuke vakantieliefde sloeg al snel om in een relatie vol agressie en dwang. Tessel zag zichzelf lang niet als slachtoffer omdat dat in haar hoofd niet rijmde met haar identiteit als feminist en sterke vrouw. Maar toen de eerste klap viel, was het voor Tessel duidelijk: "Dit is niet goed, ik moet hier weg." En data over hoe huiselijk geweld kan escaleren, geeft haar groot gelijk.
We spreken met Tessel ten Zweege voor ons onderzoek naar vrouwenmoord en de voortekenen ervan. "Het was een relatie van een aantal maanden, en dat werd al vrij snel niet meer gezellig." Tijdens een weekendje Londen ontmoette Tessel een 6 jaar oudere Engelse jongen. De twee werden verliefd, en niet lang daarna trok hij bij haar in. "Onder het voorwendsel dat hij een baan aangeboden had gekregen in Amsterdam, hij zou een weekje bij me intrekken." Tessel was erg blij met hem, en voelde zich zelfverzekerd door de vele complimentjes die hij haar gaf. Maar na een tijdje sloeg dit gedrag om.
Ontkenning
Tessel vertelt dat het begon met beledigende grapjes die net niet erg genoeg waren om er iets van te zeggen. Langzaam escaleerde dit: hij pakte haar hardhandig vast, kneep en beet haar, en tastte haar zelfvertrouwen steeds meer aan. "Dit was vooral wanneer hij gedronken had. Dan hield ik mezelf het excuus voor dat hij dronken was en het niet zo bedoelde."
Tessel ontkende tot ver in de relatie dat ze mentaal en fysiek mishandeld werd. "Ik was zo gewend aan zijn goedkeuring, dat ik niet dacht: 'wat een gemene gast', maar juist: 'wat doe ik verkeerd?'" Bovendien had ze het gevoel dat partnergeweld iets was dat haar nooit zou overkomen. "Ik schaamde me erg omdat het niet overeenkwam met het beeld dat ik van mezelf had als feminist, een mondig persoon, iemand die voor zichzelf opkomt."
Fatale afloop
Tessel was bang wat er zou gebeuren als ze de relatie ineens zou verbreken. "En dat heb ik aan den lijve ondervonden, want toen ik überhaupt afstand zocht begonnen er dreigementen te vallen, uiteindelijk ook met de dood." Vanwege het eerdere geweld voelden deze bedreigingen akelig reëel. Toch lukte het haar om de Engelsman na een heftige confrontatie de deur uit te zetten. Hij verhuisde terug naar Engeland, en liet daarna weinig meer van zich horen.
Tessel maakte zich terecht zorgen, als we kijken naar buitenlandse onderzoeksdata over partnermoord. Vrouwen wiens partner hen bedreigt met de dood hebben een vijf keer grotere kans om later door diezelfde partner te worden vermoord. Tessel werd destijds ook hardhandig bij haar keel gegrepen, wat je noemt 'niet-fatale-wurging'. Hetzelfde onderzoek wijst erop dat wurging door een partner of ex de kans op een dodelijke afloop zelfs zeven keer vergroot.
Geweld tegen vrouwen serieuzer nemen
Toch twijfelde Tessel hoe serieus de dreigementen zouden worden genomen, waardoor ze bijvoorbeeld niet heeft aangeklopt bij de politie. De omgang met slachtoffers van partnergeweld is een belangrijk thema in haar werk als schrijver en actievoerder. Tessel heeft haar ervaringen opgeschreven in een boek getiteld Dat zou jij nooit toelaten, dat handvatten biedt voor vrouwen in een gewelddadige relatie. "Ik vind het belangrijk om te laten zien dat je dit kan meemaken en daarna nog een gelukkig en functionerend mens kan zijn, en daar nog zinnige dingen over te zeggen kan hebben."
Op dit moment werkt ze samen met Renée Römkens, criminoloog en emeritus hoogleraar gendergerelateerd geweld, en Anja Meulenbelt, feministisch activiste en schrijver, aan de essaybundel Voorbij de verbijstering over geweld tegen vrouwen en hoe het denken daarover in de loop der tijd is veranderd.
Ken jij of ben jij iemand in een onveilige situatie? Neem contact op met Veilig Thuis op 0800-2000 voor advies, overleg en ondersteuning.
Jaarlijks worden meer dan 20 vrouwen in Nederland vermoord door hun partner of ex, vaak na allerlei gemiste signalen. Kunnen we eerder ingrijpen? Bekijk hieronder de uitzending van Pointer over vrouwenmoord terug:
