Ze is haar onbezonnen leven kwijt sinds er een illegale vuurwerkbom naar haar werd gegooid, vertelt politieagent Raya. Ze liep hierbij ernstige gehoorschade op. “Spontaan naar een feestje, een verjaardag of uit eten kan ik niet meer. Alles moet gepland en afgewogen worden.”
Ruim een jaar geleden gaat het mis tijdens de jaarwisseling in Den Haag. Voor ons onderzoek Gehoorschade gingen we met Raya terug naar de straat waar het gebeurde. “Ik ben hier niet meer terug geweest sinds het ongeluk, het is wel heel gek om hier te zijn.”
Cobra ontploft
Op de bewuste avond was Raya met vijf andere collega’s ingezet ‘op de bike’ en de sfeer was ‘gemoedelijk’, blikt ze terug. “Het enige probleem was dat er steeds dingen in de brand gestoken werden. Er werd met de ME besloten om de brandstichter uit de groep te halen, maar toen werd er opeens vanaf de overkant van de straat een Cobra (red. heel zwaar illegaal vuurwerk) gegooid. Die kwam op mijn hoofd terecht, ketste af op mijn helm en vervolgens ontplofte de Cobra ter hoogte van mijn schouder.”
Zelf had Raya niet meteen door wat er aan de hand was. “Ik dacht in eerste instantie dat ik met een honkbalknuppel op mijn hoofd was geslagen, zo voelde het.” Niet snel daarna kwam echter het besef dat er iets anders aan de hand was.
Beroepsziekte nummer 2 bij politie
Bij de politie ligt een heel protocol klaar voor agenten als Raya, die te maken krijgen met een ‘knaltrauma’ door vuurwerk. Bedrijfsarts Joost Paardenkooper kan inmiddels de eerste dagen van een nieuw jaar wel uittekenen: het is vooral heel druk aan zijn bureau. “We hebben op 2 januari altijd een inloopspreekuur. Er staan wel oliebollen klaar, maar echt een gezellige sfeer is het niet. De mensen die we als artsen op die dagen zien zijn vaak angstig, bang voor de restschade aan hun gehoor.”
Daarom krijgen getroffen agenten als eerste een gehoortest, legt de bedrijfsarts uit. “Soms valt het mee, maar tegenwoordig valt het eigenlijk steeds vaker tegen door het steeds zwaardere vuurwerk dat in omloop is.” Wanneer de test er niet goed uitziet, wordt volgens Paardenkooper alles op alles gezet om mensen van de beste behandelingen te voorzien en te ondersteunen.
Frustrerend is het wel, geeft hij toe. “Als bedrijfsarts probeer je er natuurlijk alles aan te doen om gehoorschade te voorkomen. En dat doen we ook.” Agenten worden met – zoals Paardenkooper het noemt - ‘James Bond-achtige’ gehoorbescherming de straat opgestuurd. “Heel veel beter is er niet. Maar dit vuurwerk – je kunt het beter explosieven noemen - is zo sterk dat het geluid zelfs door die gehoorbescherming heen schadelijk kan zijn.” En dat maakt iedereen bij de politie razend, stelt de bedrijfsarts vast. “9 van de 10 gevallen kunnen voorkomen worden als zulk zwaar vuurwerk niet meer op straat zou zijn.”
Hoe hard is het geluid van een Cobra 6?
De politie heeft metingen gedaan om te achterhalen hoe hard het geluid van een Cobra 6 is. De meetapparatuur kon echter het geluidsniveau niet exact vaststellen, laat de politie weten. Deze meetapparatuur meet namelijk tot 174 dB. Geschat wordt dat een Cobra 6 ruim boven de 180 dB uitkomt. Pas op een afstand van 16 meter of meer biedt gehoorbescherming voldoende bescherming en blijf je onder de piekgrens van 140 dB. 140 dB is ook nog aanzienlijk hard en is te vergelijken met het geluid van een straaljager die dichtbij overkomt of met het afvuren van een geweer.
‘Bijkomen onder dekentje en immense hoofdpijn’
Ook Raya droeg tijdens het vuurwerkincident in Den Haag gehoorbescherming. “Als ik die niet had gehad, had ik waarschijnlijk helemaal geen trommelvliezen meer gehad,” merkt ze op. Maar schade aan haar gehoor heeft ze wel en dat heeft allerlei nare gevolgen. “Het is geen moment meer stil, omdat mijn oren maar blijven suizen. Soms is het zo erg dat ik er ’s nachts niet van kan slapen.”
Als ik die bescherming niet had gedragen, had ik waarschijnlijk helemaal geen trommelvliezen meer gehad
Ze heeft daarnaast ook last van hoofdpijn, vermoeidheid, concentratieproblemen, is extra gevoelig voor geluid en heeft in het begin zelfs problemen met haar evenwicht. “Ik vind het soms best wel lastig, want iedereen denkt: ‘Die is fit’. Dat ik als ik thuiskom moet bijkomen onder een dekentje, moet slapen of immense hoofdpijn heb, zien mensen niet. Ik heb wel eens gezegd: ‘Had ik maar een gebroken been’. Het is soms heel frustrerend, want het zit in mijn hoofd en de buitenwereld ziet het niet.”
Re-integratie
Toch wil ze haar geliefde vak niet de rug toekeren en is ze gemotiveerd om weer als agent de straat op te gaan. Maar op dit moment kan dat vanwege de gehoorschade nog niet. “Ik ben gelukkig wel weer aan het werk, op een speciale re-integratieplek waar het prikkelarm is. Daar kan ik weer wennen aan het werkproces en aan onder de mensen komen. Maar hoe lang dit allemaal gaat duren, dat weet ik niet.”
Dat de jaarwisseling niet meer haar favoriete feestdag is moge duidelijk zijn. “Afgelopen oud en nieuw was heftig, niet leuk. Het was een herbeleving van vorig jaar. Ik voelde weer wat de gebeurtenis met mijn lijf deed, de spanning die op mijn oren kwam en hoe die eigenlijk op ontploffen stonden. Iedereen vindt het een feestdag, ik vind het dat niet meer. Het is voor mij een dag om te overleven.”
De degene die de vuurwerkbom naar Raya gooide is nooit gepakt.
Bekijk hieronder de aflevering 'Lawaai op de werkvloer' terug:
