Om de seconde komt er op een smalle lopende band een wiebelend potje met een orchidee voorbij. Het is een ingenieus logistiek stelsel dat dwars door de kassen loopt van orchideeënkweker Arno van Maarel. Elke dag worden hier in het Westland duizenden orchideeën verwerkt voor de export. Elk potje begint en eindigt bij een werknemer, en bijna altijd is dit een arbeidsmigrant.
Van de honderd mensen die kweker Van Maarel in dienst heeft, is het merendeel afkomstig uit Oost-Europa: Polen, Letland, Roemenië en zelfs Estland. “Het is heel moeilijk om aan goed personeel te komen en als zij er niet zijn om het werk te doen dan kunnen we de tent wel sluiten”, waarschuwt Van Maarel. Zijn bedrijf zit in het Westland, de glasbouwoase van ons land.
Dagelijks moeten de orchideeën worden verzorgd, opgebonden en ingepakt. Elk land wil zijn eigen kleur bloem en elke winkel zijn eigen verpakking. Van Maarel heeft z’n best gedaan om Nederlandse werknemers te vinden om het werk te doen. Maar het lukt hem amper. “We hebben geprobeerd om Rotterdamse werklozen hier met de bus naartoe te laten komen en in te zetten in ons productieproces. Maar ze willen niet en vaak vinden ze de reis naar ons bedrijf te ver of te ingewikkeld omdat er hier nauwelijks openbaar vervoer is.”
Volgens de kweker is hij dus aangewezen op buitenlandse werknemers om het werk gedaan te krijgen. Maar er ligt een gevaar op de loer; er zijn namelijk veel te weinig woningen voor die enorme stroom aan arbeidsmigranten die ieder jaar het Westland bevolken.
Tekort aan goede huisvesting
Elke keer is het weer de vraag of er voldoende huisvesting is voor zijn buitenlandse medewerkers. “Als onze werknemers kwalitatief geen goede huisvesting wordt aangeboden dan zullen ze de volgende keer niet terugkomen.” Al jaren waarschuwen kwekers dat er meer en sneller gebouwd moet worden voor juist deze groep. Maar huisvesting blijft een groot probleem.
En niet alleen voor de continuïteit voor het werk in de kassen is het tekort aan woningen problematisch. Het aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten heeft onlangs gewaarschuwd dat het huisvestingstekort ook uitbuiting van arbeidsmigranten in de hand werkt. Buitenlandse werknemers worden regelmatig in ondermaatse, veel te dure woonruimtes ondergebracht en met veel te veel mensen per woonunit. Simpelweg omdat er te weinig woningen voor hen zijn.
Het aanjaagteam, onder leiding van oud-politicus Emile Roemer, roept gemeenten op om meer haast te maken met de huisvesting van arbeidsmigranten om misstanden tegen te gaan. “We moeten ervoor zorgen dat geen enkele arbeidsmigrant meer in een situatie belandt waar u of ik ook niet in zouden willen belanden”, waarschuwt Roemer. Naar schatting zijn er ruim een half miljoen arbeidsmigranten uit andere EU-landen in Nederland. Veel arbeidsmigranten werken in sectoren als de land- en tuinbouw, distributiecentra en de bouw.
Geen arbeidsmigranten zou ramp zijn
Orchideeënkweker Van Maarel ziet welke waarde Oost-Europeanen hebben voor zijn bedrijf. “We geven ze taalles zodat ze ook beter integreren. En onze ervaring is dat het vaak jonge, gemotiveerde mensen zijn die hard werken en zich hier ook willen vestigen. En dit is ook voor ons bedrijf belangrijk zodat we niet steeds nieuwe mensen moeten inwerken.” Volgens Van Maarel zijn het vooral de buitenlandse arbeiders die de bedrijven draaiende houden. “Voor ons zou het dus een ramp zijn als ze door slechte huisvesting wegblijven. En ik weet zeker dat het hele Westland dan een probleem heeft.”
