Het is 14 uur 's middags eind november als ik bij school sta om m'n drie dochters (11, 9 en 6) op te halen. Het is koud. Ouders om me heen ijsberen op 1,5 meter afstand van elkaar, wachtend tot de kinderen naar buiten stormen. Als m’n oudste dochter het plein oploopt valt me op hoe dik ze ingepakt is. Hoodie over haar hoofd, dikke winterjas, handschoenen. "Pap, ik heb het zo koud gehad de hele dag. De ramen staan steeds open", is het eerste wat ze zegt.

Enkele dagen daarvoor heeft ze op advies van haar juf een grote fleece deken meegenomen en haar pantoffels in de klas gelegd. Andere kinderen hebben een pyjama onder hun kleding aan gedaan om warm te blijven. Vrijwel de hele dag zitten ze met de ramen open stil in de klas, terwijl buiten de temperatuur schommelt tussen de 1 en 3 graden. Kinderen zitten bibberend naar juf en meester te luisteren. Maar de winterjas mag niet aan, omdat ze het anders buiten tijdens de pauze niet meer warm krijgen.

Ramen open

In een berichtje heeft de school de ouders al gewaarschuwd dat er "natuurlijk wordt geventileerd" (ambtelijke taal voor: we doen de ramen open) vanwege de stijgende coronabesmettingen in Nederland. Vanuit de onderwijsgroep worden alle gebouwen van de scholengemeenschap gecontroleerd. Is er geen goede mechanische ventilatie in het gebouw (en dat geldt voor vrijwel alle oude schoolgebouwen), dan gaan ramen en deuren open. Alle klassen krijgen een CO2-meter waarmee juffen en meesters in de gaten houden of de ramen nog iets verder open moeten. "We doen er alles aan om gezond en verantwoord les te geven, maar mocht het vanwege de kou niet meer lukken, dan moeten we in aller uiterste nood overgaan op thuisonderwijs", schrijft de school eind november in een brief.

Ondertussen begin ik me zorgen te maken: hoe gezond is het om de hele dag klappertandend in de klas te zitten? Andere ouders delen die zorg en trekken aan de bel bij de ouderraad. Schoolbestuurders en gemeente kijken in de tussentijd met opgetrokken wenkbrauwen naar de investeringen die moeten worden gemaakt om ventilatiesystemen in de schoolgebouwen aan te brengen.

Aerosolen

Waar komt dat idee opeens vandaan, vraag ik me af, dat alle scholen hun ramen open moeten doen? Kinderen spelen toch nauwelijks een rol in het overbrengen van besmettingen? De schoolleiding weet het niet: "instructies van bovenaf". En ook de ouderraad kan mijn vraag niet beantwoorden. Een korte zoektocht op internet leert me dat minister Arie Slob (Onderwijs) na de zomervakantie een onderzoekscommissie heeft ingesteld die moet beoordelen of ventilatie helpt tegen de verspreiding van het coronavirus.

In het eindrapport van die commissie staat dat het "onduidelijk is of kleine druppels, de zogenaamde aerosolen, een relevante rol spelen bij de overdracht van het virus". En dat het "onbekend" is "in welke mate ventilatie helpt om de verspreiding van COVID-19 daadwerkelijke tegen te gaan". En volgens het Outbreak Management Team (OMT) is er "geen reden" om de regels rondom ventilatie in gebouwen aan te passen en "zijn er geen aanpassingen nodig in ventilatiesystemen".

En toch stelt de minister in oktober 360 miljoen euro beschikbaar om de ventilatie in scholen aan te passen. Dat de luchtkwaliteit op veel scholen te wensen overlaat is al langer bekend. En dat daar iets aan moet gebeuren spreekt voor zich. Slob: "Dan kunnen leerlingen zich goed concentreren en leraren in een prettige omgeving hun werk doen." Maar dat heeft niets met corona te maken. Daarover schrijft de minister andermaal: "Het risico op verspreiding van het coronavirus door een tekort aan ventilatie is onduidelijk." Niettemin is het gevolg dat de scholen hun gebouwen in allerijl inspecteren, ramen en deuren openzetten, en mijn dochters wekenlang in de kou zitten. Een situatie waar ze weer naar terug gaan zodra de scholen weer worden geopend.

Hoe kan dat? Waarom is dit besluit genomen? Zit er een gegronde reden achter? Is er sprake van paniekvoetbal? Spelen er financiële belangen? En niet onbelangrijk: hoe groot is dit probleem? Zitten er straks weer honderden kinderen in Nederland in de kou? En hoeveel moeten scholen en gemeenten investeren?

Om daarachter te komen hebben we jouw hulp nodig.