Het ministerie van Defensie wil twee schepen aanschaffen die onder andere Russische spionageschepen op de Noordzee in de gaten moeten houden. Dat zeggen medewerkers van verschillende ministeries tegen Pointer en Marineschepen.nl. Het gaat om 'laagbemande' vaartuigen die de marine al wilde inzetten als lanceerplatformen van raketten.
Een jaar geleden maakte Defensie bekend dat het middels een nieuw programma extra slagkracht wil toevoegen aan de vloot. Dit programma, destijds Trific geheten en inmiddels omgedoopt tot Mican, voorziet in varende lanceerplatformen; schepen die uitgevoerd zijn met containers met lanceerinrichtingen voor raketten. Deze schepen varen mee met fregatten, die de raketten kunnen lanceren. In de toekomst moeten deze schepen onbemand kunnen opereren, maar Defensie wil starten met een beperkt aantal bemanningsleden.
Pointer maakte eerder deze reportage over de Russische dreiging op de Noordzee:
Nu blijkt dat de nieuwe schepen een dubbelrol krijgen. Naast dat ze worden ingezet als lanceerplatformen, worden ze ook voorzien van sensoren om eventuele spionage en sabotage op de Noordzee op te sporen, begrijpen Pointer en Marineschepen.nl van bronnen binnen de ministeries.
Russische onderzoeksschepen worden volgens Defensie ingezet om onze infrastructuur in de Noordzee gedetailleerd in kaart te brengen, waarschijnlijk als voorbereiding op sabotage of spionage. Er zijn aanwijzingen dat de Russen onderwaterdrones inzetten voor spionage en sabotage, liet Rob Kramer, voormalig commandant van de marine, eerder in een interview met Pointer weten. Wat de schepen exact uitvoeren blijft echter onduidelijk, omdat marine en kustwacht de mogelijkheden missen om onder water te kijken. Daarnaast, zo zegt ook Kramer, heeft de marine onvoldoende middelen om verdachte activiteiten op de Noordzee in beeld te brengen.
Russische schepen op de Noordzee
De afgelopen maanden hielden twee Russische onderzoeksschepen zich stilletjes op in onze wateren. De Admiral Vladimirsky lag eind juni, begin juli tien dagen lang voor onze kust, in de buurt van datakabels, windmolenparken en gasleidingen. Eind oktober bezocht de Yevgeny Gorigledzhan hetzelfde gebied. Dat schip lag stil in de buurt van een Brits windmolenpark. Patrouilleschip Zr.Ms. Holland was toen ter plaatse.
De marine kan de Russische schepen niet tegenhouden. Volgens het VN-zeerechtverdrag mogen schepen namelijk vrij door de Nederlandse Exclusieve Economische Zone (EEZ) varen. Wel worden de Russen geschaduwd door Nederlandse fregatten als ze onze wateren betreden.
Met de extra ogen en oren van deze nieuwe schepen moet het voor de marine makkelijker worden om te controleren wat de Russische spionageschepen uitvoeren. Dat past ook in de nieuwe taak die Defensie sinds juli dit jaar op de Noordzee heeft: “beeld en begrip opbouwen van dreigingsactoren en factoren op de Noordzee”.