De jongste gemeente van Nederland, Lelystad, heeft in de loop van de jaren nogal wat tegenslagen gekend. De prognose dat de stad al in het jaar 2000 honderdduizend bewoners zou huisvesten is nooit waargemaakt, de stad heeft nu tachtigduizend bewoners. Hoe gaat het nu met deze “bedachte” stad?
De Pointer pop-up redactie gaat in de maand september, samen met Lelystedelingen onderzoek doen in Lelystad.
Spookstation
Midden in de weilanden ten zuiden van Lelystad ligt het fundament voor een treinstation, het staat symbool voor een stad die haar ambitie nooit verwezenlijkt heeft.
Het station is bij de aanleg van de Flevolijn in 1988 aangelegd, en inmiddels niet meer te gebruiken. Het is gebouwd in een bocht, en volgens de huidige ontwerpvoorschriften mag een station niet meer in een boog worden gemaakt. Ook is de ruwbouw feitelijk niet meer te gebruiken: trappartijen zijn gesloopt, perrons zijn te kort en het beton is na 35 jaar zonder onderhoud deels vergaan. Deze plek zal altijd een spookstation blijven.
Pointer pop-up: Lelystad, met de rug naar het water
Spookpolder
De Markerwaard is eenzelfde lot beschoren. De provinciehoofdstad zou centraal tussen drie polders komen te liggen, maar omdat de derde Polder (de Markerwaard) er nooit kwam, heeft het nu een plek aan de zijkant van de twee wel aangelegde polders. De stad is met de rug gekeerd naar het water gebouwd. De gemeente heeft nu een ambitieus plan laten onderzoeken om de stad met de het Markermeer te verbinden: het Waterfront Stedelijke kust. Het Waterschap Zuiderzeeland werkt alleen niet mee aan de omvangrijke vernieuwing van de kustlijn. Het Waterschap gaat geen ontheffingen verlenen of gronden overdragen voor bouwen en de ontwikkeling van het grote waterrecreatiegebied. Hoe gaat de gemeente dit plan realiseren? Dat is een van de vragen die we tijdens de Pointer Pop-up in Lelystad zullen proberen te beantwoorden.
Spookziekenhuis
Het Medisch Centrum Zuiderzee ging in 2018 failliet, dat was een aderlating voor de regio. Het ziekenhuis was in de vroege jaren gebouwd op groei, maar werd nooit volledig in gebruik genomen. Tekenend is dat de bovenverdieping van het gebouw tussen 1988-1994 is gebruikt voor opnames van de televisie serie Medisch Centrum West. Lelystad is de hoofdstad van de provincie Flevoland, maar heeft geen volwaardig ziekenhuis. Inmiddels heeft ziekenhuis Sint Jansdal uit Harderwijk een deel van het ziekenhuis in gebruik genomen als dependance en zijn er nieuwbouwplannen. De bewoners van de stad zijn niettemin erg gehecht aan hun ziekenhuis, in de nieuwbouwplannen wordt een gevel van het oude ziekenhuis meegenomen om tegemoet te komen aan die sentimenten.
Spookschip
Vanaf 1995 werd op de Bataviawerf in Lelystad ook een replica gebouwd van het schip De Zeven Provincien, dat als een van de beroemdste oorlogsschepen uit de Nederlandse Gouden Eeuw wordt beschouwd. In 2014 is de bouw van dat schip gestopt om financiële redenen. Overigens zal de replica van de Batavia binnenkort aan wal gebracht worden voor renovatie, het schip verkeert in een slechte conditie en kan daarom niet lang meer in het water blijven.
Spookvliegveld
Lelystad Airport, volgens haar eigen website een van de drukste vliegvelden van Nederland, is, met vooral lesvliegtuigen, zakelijk verkeer, rondvluchten, medische vluchten, zal zeer waarschijnlijk niet als overloopgebied om Schiphol te ontlasten, worden aangemerkt. De Tweede Kamer heeft zich begin dit jaar uitgesproken tegen groothandelsverkeer (lees: vakantievluchten). Het huidige kabinet heeft nog geen besluit genomen. Verwacht wordt dat in de troonrede het beleid van het kabinet omtrent Lelystad Airport duidelijk zal worden. Op 4 september organiseert Pointer een paneldiscussie in de Flevomeer bibliotheek over de toekomst van het vliegveld.
Is Lelystad dus een spookstad?
“Dat doet geen recht aan het plezier waarmee mensen hier wonen” zegt journalist Kees Bakker in de radio-uitzending van Pointer. “Lelystad is vooral een bedachte stad, het is niet een stad die natuurlijk is ontstaan, maar op de tekentafel is bedacht, met allemaal ideeën daarachter die uiteindelijk niet bleken te kloppen.” De groei stagneerde in de jaren tachtig, de stad had moeten groeien naar honderdduizend inwoners. “Toen was het een spookstad, maar nu is er een toeloop vanuit Almere en Amsterdam, het gaat goed met Lelystad.”