Verschillende partijen, waaronder een van de grootste fatbikeverkopers van Nederland en 43 gemeenten, luiden de noodklok over chaos op het fietspad door (kinderen op) e-bikes. Ze pleiten voor maatregelen zoals een minimumleeftijd voor bestuurders. De landelijke politiek geeft aan die oproep geen gehoor. Dat blijkt uit navraag van Pointer.
Scooterwinkel La Souris is, met 17 winkels door heel Nederland en een winkel in België, marktleider in de verkoop van fatbikes. Dat zijn e-bikes met een laag frame en dikke banden. Armando Muis, oprichter en eigenaar van La Souris, verkoopt veel fatbikes aan kinderen. Toch vindt hij dat zij eigenlijk niet op e-bikes zouden moeten fietsen. “Hun inschattingsvermogen en verantwoordelijkheidsgevoel ligt op een ander level dan dat van ouderen”, zegt Muis.
E-bike vervangt de scooter
Voor de opkomst van de e-bike verkocht Muis vooral scooters, maar sinds voor alle brom- en snorfietsen een helmplicht geldt, nemen fietsen met trapondersteuning de markt over. Voor Muis zijn fatbikes booming business. “We zijn nu in een half jaar 8 nieuwe winkels aan het openen in Nederland en België”, zegt hij. Het succes zit hem volgens Muis vooral in de verkoop aan kinderen onder de 16 jaar. Hij schat dat hij maar liefst 70 procent van zijn fatbikes aan die groep verkoopt.
Dat zou hij liever anders zien. Volgens Muis worden veel e-bikes opgevoerd, waardoor ze harder kunnen dan de wettelijk toegestane snelheid van 25 kilometer per uur en overlast veroorzaken op het fietspad. Maar ook als ze niet zijn opgevoerd, is het volgens Muis de vraag of ze geschikt zijn voor kinderen. “Voor scooters bestaat een minimumleeftijd en heb je een rijbewijs nodig”, zegt hij. “Dat geldt voor de fatbike niet. Moreel gezien denk ik dat we moeten kijken of het aanvaardbaar is dat jongeren tussen de 11 en 16 jaar oud ook op zo'n voertuig met elektrische ondersteuning mogen rijden.” Ze hebben volgens Muis vaak niet genoeg controle over de fiets.
Dat de zorgen van Muis niet onterecht zijn, blijkt onder andere uit onderzoek van Veiligheid NL. Het aantal slachtoffers van een fietsongeval van 12 tot 17 jaar dat op de spoedeisende hulp belandde, steeg volgens dat onderzoek van 4 procent in 2016 tot 22 procent in 2022.
Roep om regels
Ondanks zijn zorgen verkoopt Muis wel aan de lopende band fatbikes aan kinderen in die leeftijdsgroep. Bepalen wie wel en geen e-bike mag kopen, is volgens hem namelijk een lastige taak voor verkopers. “Dan zouden wij aan ouders die bij ons binnenkomen moeten vragen of ze een fatbike voor hun zoon of dochter kopen en vervolgens de verkoop moeten weigeren”, zegt Muis. “Terwijl ze hem gewoon mogen kopen.”
Liever ziet hij dat de regelgeving rondom e-bikes verandert, zodat kinderen niet meer op de openbare weg op e-bikes mogen rijden. “We vragen de minister om hier kritisch naar te kijken, want we denken dat het anders verder uit de hand gaat lopen.”
Behalve aan een leeftijdsgrens kan de minister volgens Muis ook denken aan andere maatregelen om de overlast en het gevaar van e-bikes op het fietspad tegen te gaan. Zo noemt hij ook een helmplicht, rijbewijsplicht, verzekeringsplicht en kentekenplicht die we kennen van brom- en snorfietsen als mogelijkheden. “Mijn persoonlijke mening is dat we het best één lijn kunnen trekken voor alle voertuigen met ondersteunende of volledige aandrijving”, zegt de verkoper. Nu rijden kinderen op e-bikes vaak zonder helm en rijbewijs, onverzekerd en niet-traceerbaar rond.
Reactie minister
Muis is niet alleen in zijn standpunt. Vorige week stuurde 43 gemeenten een brief aan minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat, waarin ze pleiten voor ‘een pakket aan maatregelen’ rondom e-bikes. Daarbij denken ze bijvoorbeeld aan een landelijk verbod op de verkoop van opvoersetjes en het instellen van een minimumleeftijd.
In een reactie aan Pointer laat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weten voor het einde van het jaar met maatregelen te willen komen tegen het opvoeren van e-bikes. Aanvullende maatregelen staan niet op de planning. In een debat in de Tweede Kamer noemde minister Harbers maatregelen als een rijbewijs en leeftijdsgrens eerder ingewikkeld, omdat die de (duurzame) mobiliteit van jongeren zouden belemmeren. Bovendien zei hij dat de verantwoordelijkheid om kinderen wel of niet op e-bikes te laten fietsen bij ouders ligt. Er loopt ook geen onderzoek naar de mogelijke effecten van de genoemde maatregelen, aldus het ministerie tegen Pointer.
Fatbikeverkoper Muis is niet bang dat zijn verkoopcijfers kelderen als de minister met maatregelen komt. “We moeten allemaal van A naar B”, zegt hij. “Jongeren kunnen niet in de auto stappen en lopen is soms ook te ver, dus dan moet je een alternatief zoeken. Dan kom je toch bij een scooter of een fiets uit. Als onze handel verandert, dan passen wij onze handel daarop aan.”
Uitzending Pointer
Pointer zoekt in de uitzending van 19 november uit wat de voor- en nadelen van kinderen op e-bikes zijn en of maatregelen als een leeftijdsgrens voor bestuurders een goed idee zijn. Te zien om 22.10 uur op NPO2.