Door omstandigheden kun je snel in de schulden raken. Wat als je leven bijvoorbeeld opeens op de kop staat door een hersenbloeding? Het overkwam Jeroen. Terwijl hij zich richtte op herstellen en weer leren lopen, viel hij door alle sociale vangnetten heen en kreeg hij schulden.
“Ik heb ook wel eens een week alleen maar brood gegeten, dat is natuurlijk niet gezond”, blikt Jeroen terug op de periode waarin hij zware schulden had. En dat terwijl hij in die periode herstellende was van een zware hersenbloeding: “Het was niet herstellen, het was overleven.”
In de schulden
Voor Jeroen begint de zware periode met een scheiding, waarna hij bij vrienden en familie op de bank slaapt. Tot overmaat van ramp krijgt hij kort daarna een zware hersenbloeding. Tijdens een spelletje Wordfeud valt hij om en hij belandt in het ziekenhuis. De periode daarna is zwaar en staat in het teken van herstel. Jeroen moet namelijk weer leren lopen en praten.
Maar als hij het revalidatiecentrum verlaat, komt hij in armoede terecht. Zonder vaste verblijfplaats, vanwege de scheiding, krijgt hij snel schulden. Door zijn hersenbloeding moet hij herstellen en kan hij niet werken. Hij trekt van adres naar adres en raakt zelfs zijn inschrijving bij de basisregistratie personen kwijt, omdat hij niet meer in het huis bij z’n ex-partner kan wonen. Daardoor krijgt hij sommige aanmaningen van schuldeisers niet eens.
Niet kunnen betalen
En zo lopen de schulden van Jeroen snel op. Met de lage uitkering, die hij krijgt omdat hij na de scheiding dakloos werd, komt hij elke maand geld te kort. “Je komt gewoon niet rond met het geld dat je kreeg, daardoor kon ik m’n zorgverzekering niet betalen en dat is een schuld geworden.” Door het ontbreken van een inschrijving bij de gemeente loopt de aanvraag van een uitkering voor z’n arbeidsbeperking ook stroef.
Als Jeroen toch weer een huis krijgt, stromen de brieven binnen. Nog meer aanmaningen van schuldeisers, die Jeroen door z’n dakloosheid eerst niet konden bereiken. Bovendien zijn de schulden door boetes vanwege niet-betalen veel hoger geworden, en zo was de schuld binnen twee jaar flink opgelopen. “Alles bij elkaar had ik een schuld van 20.000 euro, en dat bouw je eigenlijk op vanuit het niets”, vertelt Jeroen.
Arbeidsbeperking
Jeroen is niet de enige. Financiële problemen komen vaker voor bij mensen met een arbeidsbeperking. In Nederland leeft zo’n 20 procent van de mensen met een fysieke beperking in armoede, blijkt uit een rapport in opdracht van de Verenigde Naties. Het algemene armoedecijfer in Nederland ligt volgens het SCP nu op 5 procent.
Het stoort Jeroen vooral dat de schulden en het constante overleven z’n herstel moeilijker hebben gemaakt. “Elke keer zegt de dokter dat je goed voor jezelf moet zorgen, maar als je constant stress hebt om je medicatie te betalen en überhaupt om te overleven, is dat lastig”, zegt Jeroen.
Zorgkosten
Voor de samenleving is het ook niet goed, blikt hij terug: “Want wat was er nou gebeurd als je mij direct na die hersenbloeding wel een hoge uitkering had gegeven? Dat ik in ieder geval mijn therapie kon betalen? Dan was ik misschien ook wel beter hersteld. Door mensen zieker te houden jaag je ook de zorgkosten omhoog.”
Jeroen is inmiddels weer hard aan het werk, ondanks zijn arbeidsbeperking. Maar ook nu loopt hij tegen strenge overheidsregels aan. Het werk is geen garantie om uit de financiële problemen te blijven, weet hij.
Benieuwd hoe het nu met hem gaat? Luister naar de podcast De Schuldigen om zijn hele verhaal, en dat van anderen, te beluisteren.