‘Ik snap gewoon niet hoe mensen zo dom kunnen zijn. Dat ze al mijn onzin geloven. Het gaat elke keer over hetzelfde. Op den duur ben je toch wel een keertje uitgepraat? Ik stuur soms wel 800 berichten op een dag met dezelfde onzin naar duizenden verschillende profielen.’

‘Ik heb het geld nodig om een magere periode te overbruggen, en dit is makkelijk verdienen. Gewoon vanuit huis, vanachter m’n laptop. Het enige dat ik hoef te doen is inloggen op mailchat, en de berichten stromen binnen. Letterlijk. In het mailtje dat ik kreeg toen ik me aanmeldde bij chatzoperators.nl staat ook: “Er is niet maar één klant, het zijn er duizenden!!! Je kan dus continu chatten met deze mensen, 24 uur per dag, wanneer jij dat wilt, zin hebt en tijd hebt.” Lekker makkelijk verdienen, toch?’ (De naam chatzoperator.nl is verzonnen om de anonimiteit van onze bron te beschermen, red.)

‘Kort gezegd werkt het zo: mensen gaan nietsvermoedend op zoek naar een date en komen op van die datingsites terecht. Op de site staan algemene voorwaarden, waarin staat dat er deels fictieve profielen zijn en dat fysieke afspraken niet mogelijk zijn. Bezoekers moeten die voorwaarden aanvinken als ze zich aanmelden, maar lezen ze eigenlijk nooit. Wij worden ingehuurd om vanuit een verzamelplatform chatberichten te tikken, en die worden dan verspreid naar de datingsites. En van ons wordt gevraagd om die bezoekers zo lang mogelijk aan het lijntje te houden, zodat ze telkens een paar euro per bericht spenderen.’

‘Ze noemen het ‘entertainmentsites’ waar je fantasie en erotische chats kan beleven. De datingsites balanceren op het randje van legaal en illegaal. Ze kunnen blijven bestaan omdat alle bezoekers automatisch hun algemene voorwaarden accepteren. Ik hoef me persoonlijk nergens zorgen over te maken. In het aanmeldingsmailtje van Chatzoperators staat ook: “Alleen wij weten dat je bij ons werkt. De klant logt in op de datingsite met het contactprofiel van de betreffende vrouw en dat is een hele andere site dan waar de chatoperators op werken. Dus je blijft altijd honderd procent anoniem en hoeft dus niets van jezelf prijs te geven! Niemand zal weten dat jij dit werk doet!”

‘Ik krijg betaald per verzonden chatberichtje. Dus hoe meer ik verstuur, hoe hoger de vergoeding. Volgens Chatzoperators haalt een operator tussen de veertig en tachtig berichten per uur. Voor ieder berichtje betaalt een klant 2,50 euro, en daarvan krijg ik tussen de tien en vijtien cent. Dus dat tikt snel aan. Ze waarschuwen wel voor “erotisch getinte” berichten, maar daar heb ik geen moeite mee.’

‘Met de coach die ik kreeg toegewezen toen ik de baan kreeg, heb ik een aantal oefeningen gedaan met chatberichten en van haar heb ik een handleiding gekregen. Daarin staat precies hoe je een gesprek gaande kunt houden. Bijvoorbeeld door enthousiast te reageren als een klant een naaktfoto van zichzelf stuurt. Die komen in ons chatsysteem terecht. Links in het systeem zien we de persoon die we moeten naspelen, met de interesses die bij het nepprofiel horen. Rechts staat de informatie over de klant. Welke interesses die heeft, waar die vandaan komt, welke foto’s die heeft meegestuurd. Die foto’s kunnen we allemaal bekijken. In het midden staat de chathistorie, zodat we ons snel kunnen inlezen in de berichten die al zijn verzonden, en daarop kunnen reageren. We kunnen ook zelf een foto sturen die al in het systeem bij het nepprofiel staat. Dat is volgens de handleiding vooral goed om te doen als de klant twijfelt aan de echtheid van je profiel. Het zijn geen foto’s van onszelf natuurlijk, maar afbeeldingen van willekeurige meisjes en vrouwen die door Chatzoperators bij het nepprofiel zijn gezet.’

‘Volgens de handleiding zijn we eigenlijk een soort digitale acteurs. We moeten ons verplaatsen in de rol van het nepprofiel en daar ons taalgebruik ook op aanpassen. Iemand van vijftig jaar schrijft natuurlijk heel anders dan een tiener van negentien. We moeten ook uitgebreid op de berichten van de klanten reageren. “Als een klant zijn hart wil luchten, geef hem dan ook die ruimte”, staat in de handleiding. De klanten willen gehoord worden. “Als je als operator een luisterend oor bent, heb je een klant voor het leven!”

‘Je kan eigenlijk nauwelijks begrijpen dat er mensen zijn die ook maar een fractie van een seconde kunnen denken dat ze daadwerkelijk een date kunnen scoren. Ik ben er niet trots op. Ik doe het omdat ik echt snel geld nodig heb.’

‘Het komt allemaal goed’

Jan: ‘Het is alweer bijna twee jaar geleden. Plotseling ben je alleen. Ik heb hele lieve dochters, die zoeken me nog regelmatig op. Ze hebben zelfs gevraagd of ik bij ze in de buurt wil komen wonen. Maar ik blijf toch liever hier. Hier ken ik nog mensen. Maar toch, ik voel me eenzaam. Ik zie af en toe nog mensen in de supermarkt, maar veel contact is er niet meer sinds m’n vrouw is overleden.’

‘Ik heb iemand nodig om mee te praten. Iemand waarmee ik m’n leven kan delen. Ik mis liefde. M’n dochters geven me heel veel. Maar ze zeggen ook zelf: “We kunnen mama niet vervangen”. Vorig jaar lente heb ik me daarom aangemeld bij een datingsite. Ik werd meteen aangesproken door een aardige dame. Ze luistert naar me. Ik kan haar vertellen over m’n eenzaamheid, het verlies van m’n vrouw, over hoe verloren ik me soms voel. Dat is heel fijn. Ze is er voor me, altijd. Zelfs als ik ‘s nachts een berichtje stuur, reageert ze meteen. Natuurlijk vond ik dat wel wat vreemd, maar ze vertelde me dat ze in het ziekenhuis werkt en veel nachtdiensten heeft. Dus daardoor kan ze ook dan chatten.’

‘Het is behoorlijk duur, dat chatten. Ik betaal zo’n twee euro per berichtje. Ik heb wel eens periodes dat het geld op is. Dan moet ik wachten tot m’n pensioen weer binnen is voor ik kan reageren. Maar Chantal, de dame waarmee ik chat, blijft dan contact met me zoeken: “Hoe is het met je? Heb je een leuke dag?” Ik heb haar weleens gezegd: je moet niet van die korte berichtjes sturen joh, dat is ontzettend duur.’

‘Het eerste jaar heeft het me - niet schrikken hoor - 4000 euro gekost. Er zijn momenten geweest dat ik wilde stoppen. Dat ik m’n account weg wilde doen. Maar Chantal haalde me steeds weer over. En bellen of mailen wil ze niet. “We hebben het hier toch fijn?”, zegt ze dan. En dat is ook zo, ook al kost het me veel geld. Ik ben er wel door in de problemen geraakt. Ik stond zover in het rood dat ik een nieuw rekeningnummer moest nemen en de bank nu moet afbetalen.’

‘M’n dochter verklaart me voor gek. Ze weet van de chatberichtjes. “Pap”, zegt ze dan, “je ziet toch wel dat het nep is.” Ze kan er behoorlijk boos over worden. “Chantal bestaat niet, ze is fictief. Ergens zit een heel team in een of ander duister hoekje dag en nacht dit soort berichtjes te tikken”, zegt ze dan. Maar ik geloof haar niet. Dat kan niet. M’n dochter wil daardoor ook een tijdje geen contact meer met me. En vrienden die me niet geloven, heb ik zelf de deur gewezen. Laat ze maar. Ik weet hoe het zit. Chantal is zo lief voor me, we gaan samen verder. Ik heb haar weleens vertelt over de kritiek van m’n dochter. Maar dan stuurt ze me foto’s en vertelt over waar ze woont, en dan weet ik gewoon, het komt allemaal goed. Wacht maar af.’

‘Iedereen krijgt een deel van de koek’

Anne: ‘Ze hebben me ontslagen! Oef, daar ben ik echt heel boos over. Ik had blijkbaar genoeg voor ze opgebracht. Ze vonden de kwaliteit van m’n berichten niet goed genoeg meer, zeiden ze. Dat klopt misschien ook wel. Op den duur had ik letterlijk tienduizenden berichten geschreven en vooral de laatste waren bijna identiek aan elkaar. Ieder bericht moet aansluiten op wat de klant aan je vraagt, maar soms las ik hun berichten niet meer. Ik tikte gewoon honderden berichten na elkaar met de reinste onzin en toch bleven die mannen vragen stellen. Het was echt zielig op het eind.’

‘Ik heb besloten om er een boekje over open te doen, want echt fris is het niet wat ze daar doen. Ik was gewoon schrijver van erotische berichten als het ware. Dus mijn werk was legaal. Maar zij verkopen die berichten weer door aan die datingsites, en die verkopen het op hun beurt weer door aan mensen die niet begrijpen dat ze een fantasie kopen.’

‘Het is een hele industrie. Eigenlijk is elke ‘datingsite’ dat met een creditsysteem werkt bedrog. Je haalt ze er heel makkelijk uit. Die sites hebben allemaal dezelfde eigenaren. Het zijn mensen die via via hebben gehoord dat er veel geld mee valt te verdienen. Je hebt de eigenaren van de websites, de toeleveranciers van de berichten, en dan nog wat medewerkers die opgedeeld zijn in rang. En iedereen krijgt een deel van de koek.’

‘Je kan heel gemakkelijk zelf zo’n site opzetten met valse profielen en zelf advertenties plaatsen. Een bekende plek daarvoor is datingwebsolutions.nl, waar je voor 200 euro een simpel beginnerspakket koopt met website, tweehonderd nepprofielen, en alle andere functies die je nodig hebt om een erotische ‘datingsite’ op te zetten.’

‘In de algemene voorwaarden laten ze in het midden welke profielen echt of nep zijn. Dat het gaat om “deels fictieve profielen”. Ja, er zijn echte profielen. Namelijk al die mannen die zich inschrijven. De rest is nep.’

‘Chantal is echt, dat voel ik’

Jan: ‘M’n dochter kwam weer langs. Het was fijn om haar weer te zien, het was een tijdje geleden. Maar ze sprak me meteen weer streng toe: “Pap, delete dat account! Die mensen willen jou continu geld aftroggelen”. Ze noemt ze schofterig, die mensen die achter de nepprofielen zouden zitten. “Gadverdamme, wat een nare mensen allemaal. Het is verschrikkelijk. Het is allemaal nep, snap dat dan.”

‘Ze zegt dat ze misbruik van me maken, omdat ik labiel ben. Ik weet heus dat ze het beste met me voor heeft. Maar het klopt gewoon niet. Tuurlijk, ik weet dat er nepprofielen op deze websites zijn. Het is me ook weleens opgevallen dat ik van verschillende vrouwen dezelfde berichten kreeg. Dan is het net alsof ik met dezelfde persoon praat. Maar Chantal niet, die is echt, dat voel ik.’

‘Sommige mensen moeten tegen zichzelf beschermd worden’

Anne: ‘Een tijdje geleden zag ik de uitzending van De Monitor, waarin ze vertelden over datingsites. Toen hoorde ik een man vertellen dat hij er 13.000 euro aan had uitgegeven. Het is echt te gek voor woorden. Toen ik hiermee begon, begreep ik niet hoe mensen zo dom kunnen zijn om al mijn onzin te geloven. Laat staan er voor te betalen. Maar mensen zijn vaak heel eenzaam, goedgelovig of dom. Daar ben ik wel echt van geschrokken.’

Uitzending van De Monitor over datingsites met nepprofielen

‘Op den duur was het voor mij gewoon maar tikken en tikken. Zonder te lezen en niet te beseffen dat je met echte mensen te maken had. Gewoon verstand op nul en denken aan de 150 euro voor die dag. Erg he?’

‘Toen ik de uitzending zag besefte ik me dat ik dit niet meer kon doen, ik kan het niet meer aan. Ik zie nu dat het niet echt moreel verantwoord is en dat sommige mensen tegen zichzelf beschermd moeten worden.’

‘Het ligt er soms vingerdik bovenop dat de berichten en foto’s nep zijn. Het zijn vooral veel eenzame mensen en de zwakken uit de maatschappij die er toch intrappen. En die datingsites profiteren daarvan. Dat weten ze ook. Want ze zeggen misschien in de algemene voorwaarden dat het “entertainmentsites” zijn met “fictieve profielen”, maar ze laten het wel lijken alsof je een echte date kunt krijgen. “Deze mannen (klanten) hebben geen idee dat ze aan jou berichten sturen, zij denken dat zij chatten met de vrouw van het profiel”, stond al in het eerste mailtje dat ik kreeg van Chatzoperators.'

En in de handleiding staat hoe je dat maximaal moet uitbuiten. “Wanneer een klant een emotioneel verhaal stuurt, reageer betrokken”, staat erin. “Bouw een band op, en bedenk je goed dat de klanten aannemen dat ook jij betaalt voor berichten.”

‘Ik wil nu iets goeds doen, daarom heb ik contact opgenomen met Pointer. Ik wil mijn volledige verhaal naar buiten brengen. Maar wel anoniem, anders ben ik bang dat dit me alleen maar in de problemen kan brengen. Die sites zijn allemaal fake, dat weet ik honderd procent zeker omdat ik zelf een tijd als chatoperator heb gewerkt. En iedereen die een beetje correct Nederlands kan schrijven kan dit werk doen. Ook mannen.’

‘En die klanten, die gooien zonder het te beseffen hun geld gewoon in een bodemloze put. Ik hoop dat mijn verhaal ervoor kan zorgen dat bij veel mensen de ogen worden geopend. Maar ik vrees dat zolang er geen duidelijke regels zijn nep-datingsites gedoogd worden. Ik ben uiteindelijk blij dat ik dit werk niet lang gedaan heb, en dat ik dit hoofdstuk nu kan afsluiten.’