YouTube beveelt je – ongeacht welke politieke voorkeur je hebt – vroeg of laat een keer video’s met onjuiste of misleidende informatie aan. De afgelopen weken hebben we het algoritme van de grootste online videowebsite ter wereld onderzocht, om te zien hoe snel je van politieke video’s bij misinformatie terechtkomt. We leggen uit hoe we dat onderzoek hebben opgezet, geven inzage in onze onderzoeksgegevens en delen onze code zodat jij je eigen onderzoek kunt doen.
Om te onderzoeken hoe het algoritme van YouTube jou in een specifieke hoek met eensgezinde meningen en ideeën manoeuvreert, hebben we inspiratie opgedaan bij een project genaamd Their.tube. Op deze website kun je een kijkje nemen in de aanbevelingen van complotdenkers en klimaatontkenners. Wat beveelt YouTube deze personen aan om als volgende video te bekijken? Je kunt de code van hun onderzoek hier vinden. Omdat deze code inmiddels niet meer werkt, hebben we onze eigen versie geschreven. Deze versie kun je hier vinden en hergebruiken.
Pointer heeft in samenwerking met de NOS en De Groene Amsterdammer een onderzoek opgezet waarin we datzelfde willen doen voor politieke stromingen in Nederland. Daarvoor hebben we een zestal lege YouTube-accounts aangemaakt. Elk account staat voor een politieke stroming waar meerdere partijen in passen. Uiteraard is dat geen uitputtende lijst van alle mogelijke identiteiten die op de kieslijst vertegenwoordigd zijn.
Daarnaast hebben we een leeg profiel aangemaakt ter controle. Wat krijg je te zien als je geen enkel kijkgedrag hebt om aanbevelingen op te baseren? Zo kunnen we checken of aanbevelingen willekeurig zijn, of voortkomen uit het kijkgedrag van een account.
Kijkgedrag
Elk account heeft vooraf aan het onderzoek 24 video’s bekeken van de bijbehorende politieke partijen. Dat aantal is eerlijk verdeeld over het aantal partijen dat bij het account hoort: bij account 1 betekent dat 6 video’s per partij (24 gedeeld door 4), bij account 2 dus 8 stuks (24 gedeeld door 3).
De enige uitzondering is te vinden bij account 3: er zijn 8 video’s van zowel Forum voor Democratie als PVV bekeken, maar van JA21 zijn bij het begin van het onderzoek (op 2 februari 2020) maar 4 video’s beschikbaar. Binnen dat profiel verschuift de balans daarmee iets richting FvD en PVV, maar we kijken uiteindelijk naar de politieke identiteit in plaats van de individuele partijen.
We controleren tweemaal per dag welke aanbevelingen YouTube ons geeft, en eenmaal per dag bekijken we de eerste aanbeveling die we krijgen. Daarmee duiken we elke dag dieper in het profiel dat YouTube van onze politieke accounts schetst. De aanbevelingen voor video’s slaan we op in een zevental JSON-bestanden, en de thumbnails van de video’s bewaren we ook.
Bekijk de video's die accounts krijgen aanbevolen
Met ons dashboard kun je zelf een kijkje nemen in de YouTube-aanbevelingen van deze accounts. Heb je naar aanleiding van ons onderzoek nog vragen, opmerkingen of tips? Je kunt ons bereiken op pointer@kro-ncrv.nl.
