Een groep ex-Jehovah’s Getuigen wil dat de organisatie van Jehovah’s Getuigen in Nederland voor de strafrechter gedaagd wordt vanwege het discriminerende uitsluitingsbeleid (‘shunning’) dat de organisatie uitvoert. In België is een rechtszaak hierover eerder dit jaar succesvol geweest. De Nederlandse ex-Jehovah’s Getuigen hebben zich verenigd in het Dutch Committee Against JW-Shunning ‘Now is the Time’ en zijn voornemens collectief aangifte te doen. Met het uitsluitingsbeleid zouden de Jehovah’s Getuigen oproepen tot haat en discriminatie en daarmee in strijd handelen met artikel 1 van de Nederlandse Grondwet, en met name ook met artikel 21 lid 1 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.
In Pointer Radio van 19 september vertelden een aantal ex-Jehovah’s Getuigen over hun ervaringen met het ‘shunning’-beleid, dat velen van hen ervaren als een ‘sociaal doodsoordeel’. Edy Visser kreeg twijfels over de Jehovah’s Getuigen en schreef in een brief aan het bestuur in Emmen dat ze wilde stoppen. Ze hoorde niets, maar merkte vervolgens in haar omgeving dat ze genegeerd werd. “Ik weet dat ik uitgesloten ben, want wij worden compleet genegeerd’, aldus Edy Visser.
Verslaggever Wil van der Schans licht de zaak toe in Pointer Radio:
Ex-Jehovah’s Getuigen vechten uitsluitingsbeleid in Nederland aan
Het was deze ervaring, en dan vooral het structurele karakter ervan, die ex-Jehovah’s Getuige Patrick Haeck uit België tot actie bracht. “In mijn contacten met ex-Jehovah’s getuigen heb ik mensen ontmoet die op achttienjarige leeftijd zelfmoord hebben gepleegd. Ik heb mensen gezien die in psychiatrische instellingen zijn beland. Iedereen heeft er schade aan overgehouden, emotioneel, familiaal, de schade is enorm’, aldus Haeck.
Strafzaak in België
Na jaren van voorbereiding leidde de strafzaak in België afgelopen maart tot een veroordeling van de Jehovah’s Getuigen wegens haatzaaien, aanzetten tot haat en discriminatie. De organisatie moet een boete van 96.000 euro betalen.
Het proces in België is een enorme inspiratie voor ons ook hier nu aan de slag te gaan, vertelt mede-initiatiefnemer van het comité ‘Now is the Time’ Henri Dahlem. “Nadat hoogleraar Fokko Oldenhuis in Pointer aangaf dat een dergelijk proces hier in Nederland ook mogelijk is, kwamen meerdere mensen bij elkaar. De trauma’s zijn enorm, en hebben veel impact op het leven van mensen. Het is nu tijd om stappen te zetten en over te gaan tot strafvervolging ook in Nederland”, aldus Dahlem.
Gerechtelijk Comité Jehovah’s Getuigen
Een belangrijke rol bij de uitsluiting speelt het interne rechtssysteem, het Gerechtelijk Comité dat bestaat uit een aantal ‘ouderlingen’. “Zelf heb ik daar ook aan deelgenomen”, legt Patrick Haeck uit. “Als iemand een regel heeft overtreden kan een lid dat melden en als getuige optreden”. En als er twee getuigen zijn van een overtreding, dan wordt het bewezen verklaard en kan een beschuldigde eigenlijk alleen berouw tonen. “De ouderlingen zijn eigenlijk aanklager en rechter tegelijk en er is geen onafhankelijke verdediging bij aanwezig”, aldus Haeck. Als er geen berouw wordt getoond, kan dat betekenen dat ‘een sociaal doodsoordeel’ over je wordt uitgesproken. Je wordt dan uitgesloten door de Jehovah’s Getuigen en leden mogen geen contact meer hebben met de uitgesloten ex-Jehovah’s getuigen.
Ook in recente uitingen in De Wachttoren, het blad van de Jehovah’s Getuigen, roept de organisatie op om afvalligen uit te sluiten. “Sta achter de beslissing. Uitsluiting maakt deel uit van Jehovah’s regeling. De liefdevolle correctie die hij geeft is in het beste belang van iedereen, ook de kwaaddoener.”
Met het Dutch Committee Against JW-Shunning ‘Now is the Time’ willen de initiatiefnemers de komende tijd verhalen gaan bundelen van slachtoffers van uitsluitingsbeleid.