Miljoenen Nederlanders kunnen sinds twee jaar kosteloos naar de leefstijlcoach voor hulp om gezonder te gaan leven. De verwachting was dat zeker 35.000 mensen per jaar zouden starten, maar dit aantal wordt bij lange na niet gehaald. Demissionair staatssecretaris Paul Blokhuis erkent dat er knelpunten zijn en kondigt een campagne aan om extra aandacht te krijgen voor leefstijl. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) houdt de vinger aan de pols.
Zo’n 3,5 miljoen Nederlanders komen in aanmerking voor een Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI). Dit twee jaar durende traject onder begeleiding van een leefstijlcoach zit sinds 2019 in de basisverzekering. Deelnemers leren in groepsverband gezonder te leven door hun gedrag te veranderen op het gebied van voeding, beweging, slaap en stress.
Leefstijl is ‘vergeten coronamaatregel’
Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) hebben tot september 2020 nog geen 9000 mensen deelgenomen aan een GLI. Ook was er pas 2,2 miljoen euro opgemaakt van het budget van 15,5 miljoen dat beschikbaar was voor de afgelopen twee jaar. Zorgverzekeraars geven aan dat de aantallen uiteindelijk hoger zullen uitvallen voor 2020, maar het komt nog steeds niet in de buurt van de verwachtingen bij de introductie van de GLI.
Obesitashoogleraar en internist Liesbeth van Rossum van het Erasmus MC vindt het een gemiste kans, vooral omdat geconstateerd is dat het overgrote deel van de coronapatiënten die op de intensive care terecht komt, overgewicht heeft. Van Rossum: “We zien dat een gezondere leefstijl je minder kwetsbaar maakt voor ziektes. Al binnen een paar weken kun je je immuunsysteem versterken door gezonder te gaan leven.” Ze noemt werken aan je leefstijl ‘de vergeten coronamaatregel’.
Knelpunten: huisartsen, verzekeraars en corona
Toezichthouder NZa erkent dat de GLI nog niet vlot van de grond komt en houdt de vinger aan de pols. Woordvoerder Erik Bloem: “De zorgverzekeraars moeten stappen zetten en zijn hiermee bezig.” Zij moeten er volgens de NZa voor zorgen dat er in iedere gemeente een leefstijlcoach is en dat hun verzekerden weten waar ze terechtkunnen. Maar ook huisartsen en gemeenten moeten meer doen. Bloem: “Wij spreken iedereen aan op hun eigen verantwoordelijkheid en doen ook ons eigen werk, zoals het aanpassen van regelgeving.”
Wanneer naar de leefstijlcoach?
Meer dan de helft van de Nederlandse volwassenen heeft overgewicht. De huisarts kan je doorverwijzen naar een leefstijlcoach als je Body Mass Index (BMI) hoger is dan 30, of als deze hoger is dan 25 en je artrose of slaapapneu hebt of een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Wil je weten of jij bij de leefstijlcoach terechtkan? Bereken hier jouw BMI.
Verkeerde prikkels
Demissionair staatssecretaris Paul Blokhuis erkent dat er knelpunten zijn, maar geeft aan dat corona er ook voor heeft gezorgd dat mensen minder naar de huisarts gaan en dus minder doorverwezen worden. Ook konden de GLI-groepen niet bij elkaar komen, wat juist belangrijk is. Hij wil preventie, waar leefstijlcoaching onder valt, een betere plek in het zorgstelsel geven: “In ons huidige zorgsysteem zijn enkele prikkels ingebouwd die niet altijd leiden tot de soort zorg die we graag zouden zien.”
Het ministerie komt in het voorjaar met een grote publiekscampagne om mensen te wijzen op de voordelen die werken aan je gezondheid oplevert.
Meer weten? Kijk vanavond (22:20 uur, NPO2) naar de uitzending van Pointer over leefstijl en overgewicht of klik hier voor de longread.
