“Ik heb het gevoel dat de Europese Commissie dit soort dierziekten niet serieus neemt,” zegt Anja Hazekamp, Europarlementslid voor de Partij voor de Dieren in Europa. EU-lidstaten zijn verplicht kadavers van wilde dieren op te ruimen als vermoed wordt dat ze vogelgriep hebben. Maar in Nederland is dit níet expliciet geregeld in de wet.

Terreinbeheerder verantwoordelijk

De overheid stelt de terreinbeheerder verantwoordelijk voor dode vogels met vogelgriep. Dat kan bijvoorbeeld de provincie zijn, de gemeente, een natuurorganisatie, het waterschap, maar ook de private boer of burger. Vervolgens laat de overheid het aan die beheerder zelf over of en hoe de kadavers worden opgeruimd. Dit leidt tot versnippering van maatregelen: in de ene gemeente worden dode besmette vogels opgehaald, in de andere gemeente niet en burgers hebben geen idee wat ze moeten of wie ze moeten bellen als ze een dode zwaan vinden, blijkt uit onderzoek van Pointer. Hierdoor neemt het risico van verspreiding van de vogelgriep toe.

Hazekamp heeft hierover vragen gesteld aan de Europese Commissie. Mag Nederland dit zomaar overlaten aan die andere partijen, zonder coördinatie op nationaal niveau? Worden de risico’s voor de volksgezondheid wel genoeg ingedamd op deze manier, gezien de toenemende dreiging van de vogelgriep? En hoe regelen andere EU-landen de opruimplicht?

Vogelgriep verspreidt zich over landen en onder zoogdieren

De Europese Commissie heeft nu de vragen beantwoord en wat blijkt? De Commissie wéet niet hoe lidstaten karkassen opruimen en of ze zich überhaupt aan die wet houden. En over hoe Nederland het heeft geregeld, laat de Commissie zich desgevraagd niet uit.

Teleurstellend, vindt Hazekamp. En risicovol. Vorige week bleek dat de vogelgriep zich steeds verder verspreidt onder wilde vogels in Europa en daarbuiten, zo haalt Hazekamp aan. Ook springt de zeer besmettelijke variant steeds vaker over naar verschillende soorten zoogdieren. “Ik snap niet dat ze hier niet bovenop zitten, dit is in potentie zo’n gevaarlijke ziekte. De Europese Commissie gaat er van uit dat de lidstaten zich aan de regels houden. Dat besmette vogels veilig worden afgevoerd. Maar dan denken ze op bedrijfsniveau. Dit gaat over dieren die mensen zelf zien in het wild. Als ik met mijn hond loop en ik zie een groepje zieke zwanen in een park, weet ik niet wie ik moet bellen. Dan is er toch iets niet goed geregeld.”

Potentieel zó gevaarlijk en dan geen toezicht

Hazekamp wil dat de Europese Commissie er strenger op toeziet dat het opruimen van kadavers netjes gebeurt in de lidstaten. “Met name België en Nederland, waar zoveel dieren en mensen wonen. We hebben in Nederland weliswaar een dierenambulance en vrij goed functionerende gemeenten. Maar het is niet de bedoeling om de preventie van zoönosen (infecties die van dieren op mensen kunnen worden overgedragen, red.) en naleving van de Europese wet op hen af te schuiven, zonder fatsoenlijke nationale en Europese coördinatie. Als we de afgelopen jaren iets geleerd zouden moeten hebben, is het dat virussen geen grenzen kennen.”

De Partij voor de Dieren neemt geen genoegen met de antwoorden vanuit de Commissie. “Het is onacceptabel. Zeker bij deze ziekte met zo’n potentieel gevaar voor de volksgezondheid. We gaan vervolgvragen stellen.”