In mijn laatste blog schreef ik dat ik eigenlijk moest gaan uitzoeken of – en hoe - mijn reis naar een gasvrij huis belemmerd wordt door het feit dat ik in een monumentaal pand woon dat onder beschermd stadsgezicht van de gemeente Den Haag valt. Ik stelde dat uit omdat ik een hoop gedoe en uitpluiswerk voorzag. Aan een monument mag je niet zomaar aanpassingen doen.

Ik zie vooral op tegen het uitzoeken of – en waar – we technische installaties zoals een warmtepomp mogen plaatsen. Ik weet inmiddels dat er geen warmtenet in mijn wijk gepland is, dus dan is een warmtepomp het meest waarschijnlijk. Ik kreeg deze informatie van één van de projectleiders Duurzame VvE’s van de Gemeente Den Haag die direct nadat ik het contactformulier had ingevuld (zie Blog 2) een lange mail stuurde. We belden en ik kreeg niet alleen nuttige informatie, maar ook de toezegging voor een plan en hulp op maat. Deze hulp is beschikbaar voor alle grote VvE’s in Den Haag. Hoe en wanneer we gasvrij kunnen worden is nu nog onduidelijk, maar het is zeer waarschijnlijk dat er aanpassingen in of aan het gebouw moeten komen.

Als deze aanpassingen zichtbaar zijn, dan schend je het aangezicht van ons neo-renaissance pand en krijg je te maken met de welstandscommissie. Bij deze commissie moet je toestemming vragen voor verbouwingen. De Pointer-uitzending van zondag 16 januari 2022 over zonnepanelen op monumentale panden maakt duidelijk dat welstandscommissies esthetiek vaak boven duurzaamheid stellen. Het is niet waarschijnlijk dat we een bouwvergunning voor een warmtepomp krijgen als je deze aan de buitenkant ziet.

Ook ik vind het belangrijk dat een dorp of stad haar mooie panden beschermd. Maar we moeten toch ook met onze tijd mee en verduurzamen. Wat heb je aan mooie gevels als je met je voeten in het water staat? Is het klimaatprobleem inmiddels niet zo nijpend dat we het ons niet meer kunnen permitteren om voor “mooi” te gaan? Dat is de spagaat van gemeenten: ze sporen burgers aan om te verduurzamen, maar blokkeren tegelijkertijd die groep voorlopers die hun monumentale huizen wil vergroenen. Er zijn in Nederland 237.000 huizen die onder beschermd stads- of dorpsgezicht vallen. Als de bewoners van deze huizen geremd worden in de verduurzaming van hun woning, remt ook de energietransitie.

Wat mijn reis naar gasvrij betreft, is er natuurlijk ook de optie om gewoon een warmtepomp te laten plaatsen zonder vergunning aan te vragen. Burgerlijke ongehoorzaamheid noemde Jan Rotmans dat in de Pointer-uitzending. Maar dat durf en wil ik niet. Bij de heer Rotmans liep het goed af: de gemeente Rotterdam heeft zijn zonnepanelen oogluikend toegestaan. Bij Jim Visser uit Bergen op Zoom is de kans groot dat het minder goed afloopt. Hij moet zijn zonnepanelen waarschijnlijk verwijderen of anders een boete betalen. Ik ben over het algemeen een brave burger en wil geen juridisch gedoe met mijn gemeente of met mijn buren.

Ik moet me misschien ook meer verdiepen in nieuwe technologie. De ontwikkeling van warmtepompen gaat snel. Wellicht is er binnenkort wel iets op de markt dat het aangezicht van het huis niet schendt en ons huis toch gasvrij kan maken. Net zoals er al mooie zonnepanelen in de vorm van dakpannen zijn die goed zouden passen op monumenten. Helaas zijn die nieuwe materialen vaak nog duur, maar misschien kan de gemeente daar wel extra subsidie voor geven. Want wie mooi wil zijn moet een beetje pijn lijden toch?