"Dat vind ik heel ernstig want het is niet goed voor de chauffeurs zelf, want die hebben ook hun rust nodig, maar het is vooral slecht voor de verkeersveiligheid. Als mensen vermoeid achter het stuur zitten, dan komen er brokken van,” zegt minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat). Zij reageert op de enquête die we, samen met FNV Transport en Logistiek, CNV Vakmensen en Stichting Chauffeursnieuws hebben uitgezet onder ruim 1800 vrachtwagenchauffeurs. Daaruit blijkt dat de helft van de chauffeurs de rij- en rusttijdenwet overschrijdt.
Strakke planning
Als meest voorkomende oorzaken van te lang doorrijden worden genoemd: een strakke planning, op tijd bij de klant moeten zijn en een werkgever die verlangt dat er wordt doorgereden. Bijna de helft (45 procent) van de vrachtwagenchauffeurs geeft aan: ik voel mij door een strakke planning onder druk gezet om de voorgeschreven rijtijden te overschrijden. Zo zegt trucker Arend-Jan Gielen: “Er is veel werkdruk, geen pauzes. De planlijsten zijn dermate kort afgesteld, dat je geen tijd hebt om te stoppen.”
Ook het tekort aan parkeerplaatsen in Nederland blijkt een groot probleem. Driekwart van de truckers zegt daardoor in de knoei te komen met zijn rij-en rusttijden.
Van Nieuwenhuizen: Het is natuurlijk een sector, waar je strak op de tijden moet letten, maar het moet wel haalbaar zijn. Dus als het eigenlijk niet te doen is, dan is het goed om een gesprek met de werkgever daarover te hebben. Ik heb zelf natuurlijk ook gesprekken met werkgevers, met Transport en Logistiek Nederland (TLN) en ook met individuele transportondernemers natuurlijk. We hebben daar ook de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) voor, die daar natuurlijk bovenop zit.” De ILT handhaaft de rij- en rusttijdenwet.
Inspecteur-generaal aanspreken
Maar zit de ILT daar wel bovenop? De helft van de truckers geeft in de enquête aan nog nooit te zijn onderworpen aan een wegcontrole. De ILT haalt de Europese norm niet die stelt dat drie procent van de gewerkte dagen van truckers moeten worden gecontroleerd. Nederland, Malta en Griekenland zijn de enige drie lidstaten die de norm niet halen. Zelf vindt de ILT de handhaving op orde: het gaat hen om de kwaliteit van de controles en niet om de kwantiteit. Mark van der Ham, teamleider Goederenvervoer Weg bij de ILT, vertelt dat de inspectie risicogestuurd werkt en dus vooral bedrijven controleert waarvan al een vermoeden is dat er iets niet in de haak is:: “Ik heb liever tien goede inspecties dan twintig waarbij we niks vinden.”
De minister belooft de inspecteur-generaal, de baas van de inspectie, aan te spreken op het niet halen van de Europese norm. “Je wilt natuurlijk aan alle eisen voldoen, dus daar spreek ik de inspecteur ook op aan. De inspectie werkt natuurlijk risico-gestuurd, dus ze moeten altijd inschatten: waar heb je het hoogste maatschappelijke rendement van je inspecties? En hoe dat dan precies dit jaar is gegaan, dat weet ik niet precies. Maar daar ga ik de inspectie op aanspreken. Ik ga er vanuit dat de norm volgend jaar wel wordt gehaald.”
Volgens de minister kunnen chauffeurs de indruk krijgen dat er weinig wordt gecontroleerd omdat een deel van de controles (namelijk bedrijfscontroles en digitale controles waarbij de tachograaf op afstand wordt uitgelezen) onzichtbaar zijn. “Maar als chauffeurs signalen hebben dat ergens regels worden overtreden: vooral melden bij de ILT en bij het ministerie. Als er toch nog signalen zijn die wij niet kennen, dan moeten we daar natuurlijk achteraan.”
Te weinig parkeerplekken
Driekwart van de chauffeurs geeft tot slot aan dat zij in de knoei komen met hun rij- en rusttijden omdat er te weinig parkeerplekken zijn in Nederland. Daarover zegt de minister dat zij bezig is dat probleem op te lossen door parkeerplaatsen bij te bouwen; daar is ook Europees geld voor beschikbaar gesteld. Het gaat hier echter om (betaalde) beveiligde truckparkings en niet om openbare parkeerplekken.
