Mensen die een carrièreswitch willen maken en bewust kiezen voor het onderwijs. Gezien het enorme lerarentekort zouden we ze moeten omarmen, maar uit het verhaal van Laura (42) blijkt dat dit niet altijd gebeurt. Administratieve rompslomp en een karrenvracht aan opdrachten zorgen ervoor dat de helft van haar klas op de lerarenopleiding alweer is afgehaakt.

Na een leven in de advocatuur besloot Laura het over een andere boeg te gooien. Sinds een jaar doet ze de pabo in deeltijd, de lerarenopleiding voor het basisonderwijs. Een versnelde opleiding waarbij ze na 2,5 jaar voor de klas kan staan. Althans, dat is de bedoeling. Ondanks haar fanatisme is de moed haar in de schoenen gezakt.

Ben jij een zij-instromer of doe jij de deeltijd-pabo?

Het lerarentekort in het basisonderwijs bedraagt bijna tienduizend voltijdbanen. En vanaf 2027 zal dit tekort flink toenemen. Ondanks hogere salarissen en speciale programma’s lukt het maar niet het tekort terug te dringen. Pointer onderzoekt hoe ‘carrière-switchers’ worden verleid om voor het onderwijs te kiezen. Doe jij de (versnelde) deeltijd-pabo of ben je zij-instromer en wil jij je ervaring vertellen?

"Ik heb zelf voor dit traject gekozen", aarzelt Laura. "Dat maakt het lastig om te klagen." Maar volgens haar is de 24 uur per week die voor de opleiding staat absoluut niet haalbaar. Haar irritaties worden gedeeld door studiegenoten die de opleiding echt te zwaar vinden.

'Zenuwslopende rekentoets'

Eén van de grootste ergernissen zijn de zogenoemde beroepsproducten, waarin je als student beschrijft hoe je bepaalde lessen aanpakt. Volgens Laura zijn dat werkstukken van zo'n 60 tot 80 pagina's lang. Daarvan moet ze er in een jaar tijd zes maken. In datzelfde jaar zijn er ook les- en stagedagen en moet ze zelf lessen voorbereiden en tentamens maken.

Dan zijn er ook nog de wekelijks in te vullen lesformulieren ("kost me zo 3 uur terwijl echt niemand ze leest") en de "zenuwslopende rekentoets". Laura's opleiding werkt met drie verschillende digitale systemen, waarbij het "een half jaar duurt voordat je een beetje wegwijs bent".

Het meest idioot vindt Laura het vak programmeren. Niet zozeer dat dit vak in het pakket zit, maar wel wat ze er allemaal voor moet doen. "Het online programma duurt 15 uur. En bij alle hoofdstukken moeten we onszelf filmen en vertellen hoe we de opdrachten invullen. En dan is dit ook nog een minuscuul onderdeel om dit vak te halen."

Geen stagevergoeding

De versnelde deeltijd-pabo die Laura volgt is voor mensen die al een andere carrière achter de rug hebben. Eén dag per week is er onderwijs en één dag per week loop je als student stage op een basisschool. De opdrachten moet je thuis in je eigen tijd doen.

Zij-instroom

Stevige kritiek op zij-instroom, dat juist bedoeld is als wapen tegen lerarentekort

Zowel zij-instromers als schoolleiders zijn kritisch op het traject dat juist bedoeld is om meer mensen naar het onderwijs te lokken

Vaak zijn het mensen met een (jong) gezin die ook nog hun 'oude' baan hebben, want er moet wel nog brood op de plank komen. Voor het collegegeld en de boeken krijgt Laura geen financiële tegemoetkoming. En een stagevergoeding van de school waar ze stage loopt, zit er vaak ook niet in.

Als je het verhaal van Laura hoort, is het niet verassend dat de helft van haar mentorklas al is gestopt. In februari 2023 begonnen er twintig gemotiveerde studenten aan de opleiding en daar zijn er nu nog negen van over.

Meer maatwerk

Wat zou Laura dan willen? Want het is wel van belang om goed opgeleide docenten voor de klas te krijgen. "In plaats van al die zinloze opdrachten, zou het veel beter zijn als we in de klas worden beoordeeld op wat we doen. Bij mij heeft nog nooit iemand in de klas meegekeken. Later we daar eens mee beginnen."

Daarnaast hoopt Laura op meer maatwerk, juist omdat zij en haar medestudenten al een andere carrière achter de rug hebben. "Nu doen we eigenlijk het normale pabo-programma, maar dan in 2,5 jaar. Voor onze lesbrieven moeten we altijd uitgebreid beschrijven hoe we differentiëren in de klas: dus, hoe we oog hebben voor ieder kind. Het zou goed zijn als de pabo dat zelf ook doet bij hun eigen studenten."

Bekijk hieronder de uitzending over het lerarentekort terug:

Header - zij-instromers in het onderwijs
25 min 3 s

Aan de start van een nieuw schooljaar is voor veel scholen onzeker of voor iedere klas een leerkracht is. Alle beetjes helpen en zij-instromers zijn hard nodig. Toch hebben deze carrièreswitchers veel kritiek op hun traject: eindeloos veel opdrachten en verslagen, te weinig tijd en geld, geen goede begeleiding en een algeheel gebrek aan maatwerk. Hoe kan dat in het licht van de grote personeelstekorten? Ook meer dan de helft van de schoolleiders vindt dat deze route, die juist bedoeld is om meer mensen naar het onderwijs te lokken, beter kan en moet.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.

Makers

Samen komen we verder

Ons onderzoek begint bij jou. Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Documentatie uploaden
CAPTCHA
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.

Bedankt, je tip is verstuurd

Wat gebeurt er nu met mijn tip?

Bedankt dat je de tijd hebt genomen om het tipformulier in te vullen. Je tip is verstuurd naar de redacteur van het onderzoek. Wij publiceren niets met naam en toenaam zonder contact met je op te nemen. Soms krijgen we zoveel tips binnen dat het ons helaas niet lukt om iedereen een persoonlijke reactie te sturen. We vragen je begrip hiervoor. 

Benieuwd naar de impact van eerdere tips?

Van kamervragen tot petities en maatschappelijk debat: samen met jou pakken we systemisch falen en onrecht aan. Benieuwd naar de impact van eerdere onderzoeken en ingezonden tips? Bekijk dan nu ons track record.