“We zitten in een pand uit 1941”, zegt schooldirecteur Katinka van der Wal. “Supermooi, maar ook heel gedateerd. We stoken nu voor de buitenlucht, zeg maar.” Om dat te veranderen, maakte de basisschool samen met besturende stichting PCOU Willibrord, een architect, adviseurs en de gemeente Utrecht een plan om voor renovatie van het schoolgebouw. Onder andere zonnepanelen, een warmtepomp, verbetering van de isolatie en een luchtbehandelingsinstallatie zouden het pand volledig duurzaam en gasloos moeten maken.

Maar voor die plannen is stroom nodig, veel meer dan in het oude pand. “Al die apparaten moeten wel ergens op draaien”, weet Katinka. Nu is de school kleinverbruiker, maar door de geplande verbouwing zou de school ongeveer 10 keer zoveel stroom gaan gebruiken en dus grootverbruiker worden. Helaas: 'U wordt op de wachtlijst geplaatst, wij kunnen dat niet leveren, want het hoogspanningsnet in de hele provincie Utrecht is vol', zo luidde volgens de basisschooldirecteur de reactie van netbeheerder Stedin op de aanvraag installatieteam dat betrokken is bij de verbouwing.

In de wacht

En dus staat de verbouwing al maanden in de wacht. “Eerst zouden we met Kerst uit het pand gaan”, zegt Katinka. “Nu zou het tot pasgeleden eind april zijn. Dus wij stonden in de startblokken. Maar nu wordt het waarschijnlijk pas van de zomer.”

Het vraagstuk is namelijk ‘teruggegaan’ naar de gemeente, die ironisch genoeg aanjager was voor de renovatie. “Wij worden net als andere scholen gefinancierd door de gemeente Utrecht”, legt Katinka uit. “Die wil graag verduurzamen en is verantwoordelijk voor de bouw.” Maar nu blijkt dat de renovatie niet zonder meer door kan gaan, moet bekeken worden wat de alternatieven zijn.

“Het bouwteam moet onderzoeken of we de periode dat we niet genoeg stroom kunnen krijgen, kunnen overbruggen”, zegt Katinka. “Dat kan met een accu, maar die kost 3,5 tot 4 ton en dat moet de gemeente dan weer betalen. Is daar wel genoeg kennis voor? En genoeg geld? Daar wordt in de gemeenteraad over gesproken. Maar dat is pas weer in mei, dus nu ligt het stil.”

Lastige situatie

Eelko Bemener, verantwoordelijk voor huisvesting bij stichting PCOU, legt uit dat het ook voor de gemeente een lastige situatie is. “De gemeente wil innovatie subsidiëren, maar stelt dan wel bepaalde eisen wat betreft energieprestatie. Dan maak je dus een heel plan om een mooi duurzaam gebouw neer te zetten, maar dan blijkt dat niet te kunnen en kom je weer terug bij de gemeente. En die weten eigenlijk ook niet wat ze ermee moeten, want het stroomnet is zover geprivatiseerd dat een gemeente daar ook niet op kan sturen.”

Had er dan niet eerder overlegd moeten worden met netbeheerder Stedin, zodat de plannen eerder aangepast konden worden? “Dat willen netbeheerders over het algemeen niet”, zegt Eelko. “Wat daar precies de reden voor is, kan ik niet zo zeggen, maar ik denk dat het ermee te maken heeft dat zij niet een soort duurzaamheidsadviseur willen worden. Dat ze zich moeten bezighouden met allerlei projecten die uiteindelijk toch niet doorgaan.”

Niet gasloos

Toezichthouder ACM wil dat maatschappelijke organisaties zoals scholen in de toekomst voorrang kunnen krijgen op het stroomnet, maar zover is het nu nog niet. Alles wat Katinka nu kan doen, is dus afwachten wat de gemeenteraad besluit. De tijdelijke vervangende locatie, 800 meter verderop, is al gereserveerd voor de Van Asch van Wijkschool. “Als we groen licht krijgen, kunnen we daar zo heen verhuizen.”

Als het wachten te lang duurt, zou dat wel eens ten koste kunnen gaan van de mooie duurzame plannen. “We zijn nu wel zo ver dat we denken: misschien moeten we dan toch maar niet volledig gasloos gaan”, zegt Eelko. “Wel alsnog verduurzamen, isoleren en dat soort dingen. Maar niet helemaal van het gas af. Maar dat kunnen we alleen besluiten in samenspraak met de gemeente.”