Dat blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.

Bron van de bewering

Zevenbergen ziet in Uber een oplossing voor de het slecht te bereiken Zuidplas. Uit een recente analyse van de NOS in samenwerking met regionale omroepen bleek dat in Zuidplas de afname van het aantal bushaltes relatief groot is.

De feiten

Uberritten zijn weliswaar vaak sneller, maar ook veel duurder. Dat blijkt uit onderzoek van het Smart Public Transport Lab van de TU-Delft waar onder andere wetenschapper Menno Yap 3,5 miljoen gegevens over Uberritten analyseerde. “Uber is vooral een aantrekkelijk alternatief voor iedereen die het kan betalen”, zegt hij. “Voor een rit betaal je gemiddeld acht keer meer dan voor een kaartje in het openbaar vervoer. In een dichtbevolkt land als Nederland is het openbaar vervoer nog steeds een aantrekkelijker alternatief.”

Wel alternatief voor rustige gebieden

Volgens Yap kan Uber het openbaar vervoer wel aanvullen in gebieden waar weinig bussen, trams of treinen rijden, zoals in Zuidplas. “Dan voegt Uber iets toe aan de mobiliteit.” Ook voor het nachtleven ziet Zevenbergen een oplossing in Uber wanneer het openbaar vervoer inefficiënt is., “Er rijden dan bijna lege bussen rond”, zegt hij bij Omroep West. Vraaggestuurd vervoer zou de oplossing zijn.

Niet aan de markt over laten

Daar is de TU-wetenschapper het mee eens, al ziet hij wel wat haken en ogen. “Juist op rustige momenten is er geen garantie op een Uberritje en kan de wachttijd flink oplopen”, merkt hij op. “Deze oplossing kan je niet aan de markt overlaten, je moet actief beleid voeren. Als er op verkeerde plaatsen Uberchauffeurs gaan rijden dan kunnen er bijvoorbeeld files ontstaan. Mensen nemen in plaats van samen één tram, allemaal een eigen Uberrit. Je moet daar bewust mee omgaan.”

Betaalbaarheid blijft een heikel punt, ook op de rustige momenten waarop Zevenbergen juist een oplossing ziet in Uber. “Iemand die af en toe ‘s nachts na het uitgaan een Uber pakt kan dat misschien betalen, maar dat geldt niet voor iemand die ‘s nachts moet werken en weinig te besteden heeft. Uber is dus niet voor iedereen de juiste oplossing.”

Niet meer mensen in de auto

In een bus of tram passen veel mensen, maar volgens Zevenbergen vervoert een Uberauto ook meerdere mensen in één voertuig. Dat klinkt logisch, immers, in een auto passen zo’n drie à vier passagiers. Toch gaat die vlieger niet op volgens Yap. “Sinds corona reizen Uberklanten niet meer samen en het is de vraag of dat weer gaat terug komen.”

Vrijwilligers in plaats van Uberchauffeurs

Hoewel Zevenbergen zijn uitspraak met grote stelligheid deed tijdens een openbaar verkiezingsdebat, blijkt hij bij navraag zelf toch ook niet helemaal overtuigd te zijn van Uber als oplossing vanwege de haken en ogen. De VVD’er ziet daarom ook andere, goedkopere alternatieven, zoals vrijwilligers die tegen een kleine vergoeding mensen van A naar B brengen. “Helaas is dat nu nog niet mogelijk vanwege de taxiwet. Als dat wel kan zou dat geweldig zijn.” Voor nachtelijke reizigers die terugkomen van een feestje ziet Zevenbergen in Uber nog steeds wel een oplossing. Die kosten hoeven volgens hem echter niet bij de provincie terecht te komen. “De belastingbetaler betaalt niet meer aan de reiskosten van de feestganger.”

Kritiek op Uber en VVD

Voor de VVD is Uber een terugkerend thema. Voormalig VVD-Europarlementariër Neelie Kroes lobbyde zonder de verplichte toestemming van een ethisch comité voor het techplatform. In 2016 verliet VVD-Tweede Kamerlid Bart de Liefde na vijf jaar het pluche voor een managersfunctie bij Uber. Daarnaast kon Uber afgelopen jaren rekenen op fikse kritiek: Uberchauffeurs zijn technisch gezien zzp’ers en hebben dus geen sociale zekerheden als een minimumloon of pensioen. De rechter oordeelde in 2021 dat de chauffeurs ‘schijnzelfstandigen’ zijn en Uber hen in dienst moet nemen.

Oordeel

Kan Uber de druk op het ov verlichten? Ja, met actief beleid in de juiste gebieden en op de juiste tijden kan Uber een fijn alternatief voor het openbaar vervoer zijn. Lege bussen kunnen dan vervangen worden door vraaggestuurd vervoer zoals Uber dat aanbiedt. De vraag is of mensen daadwerkelijk gebruik gaan maken van Uber in plaats van openbaar vervoer. Mensen met een kleine beurs kunnen acht keer de ov-prijs misschien niet opbrengen. Die mensen zijn dus niet geholpen met Zevenbergens oplossing. De toevoeging dat Uberauto’s meerdere mensen van A naar B kunnen brengen blijkt in de praktijk niet te kloppen: een duur ritje maken mensen sinds corona graag alleen.