In hun schriftelijke reactie wil de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) benadrukken dat ze ‘oprecht medeleven betuigen’ voor de situatie waarin Robin en de zijnen terecht zijn gekomen. “We hopen dat er weer perspectief ontstaat op een betere toekomst. De SDD staat ervoor open om opnieuw in gesprek te gaan met de heer Prijs om in alle openheid naar een oplossing voor zijn situatie te zoeken.”

Uitspraak rechter

Hoewel de Sociale Dienst de situatie van Prijs betreurt, blijven ze wél bij het standpunt dat hij terecht uit zijn schuldregeling is gezet en onterecht gebruik heeft gemaakt van het recht op bijstand. “En de rechter heeft ons gelijk gegeven”, voegen ze daaraan toe. Een gerechtelijke uitspraak die nu door Robin wordt betwist en aangevochten bij de hoogste rechtbank, de Centrale Raad van Beroep.

Volgens de advocaat van Robin, Nellieke Oudijn, zitten er inderdaad nog wel wat haken en ogen aan de eerdere uitspraak van de rechter. Oudijn: “Daarin is de rechter niets te verwijten, maar het dossier bij de Sociale Dienst is niet op orde. Dat is het probleem. Wat ik vreemd vind, is dat de Sociale Dienst aan één stuk door besluiten neemt en daarmee Robin en zijn vrouw heel erg benadeelt. Zonder hem daartegenover de mogelijkheid te geven om zichzelf uit te spreken en gewoon de zaak uit te leggen.”

Het is volgens Oudijn voor burgers heel lastig om na een beschuldiging van fraude het tegendeel te bewijzen. “Je moet het als burger opnemen tegen een machtige overheid, met veel kennis en geld. Als burger word je dan geacht om je stem te laten horen.” Volgens Oudijn wordt van Robin het onmogelijke gevraagd en kan je dat niet altijd van burgers verwachten. “In deze zaak zie je dat hij van alles aandraagt, maar dat de Sociale Dienst zegt: ‘Dat overtuigt ons niet, kom nog maar met iets extra’s wat ons overtuigt’.”

Draagvlak

De gemeente Dordrecht en diens Sociale Dienst zeggen alert te zijn op fraude met bijstandsuitkeringen, ook om het draagvlak in de samenleving hoog te houden. “Bijstandsuitkeringen zijn bedoeld als noodzakelijke steun in de rug voor mensen die geen enkel ander middel meer ter beschikking hebben om inkomsten te verwerven, en daar moeten we zuinig op zijn.” En het stopzetten van een schuldregeling is soms nodig als de voorwaarden van het traject veranderen doordat er bijvoorbeeld sprake is van ‘welbewuste fraude’, aldus de gemeente.

Online boekenverkoop

Informatie over het uitgebreide onderzoek dat ze naar Robin’s fraude met de uitkering hebben gedaan, geven ze in hun reactie niet. Ze willen namelijk niet ingaan op individuele casussen van cliënten. Vooral om hen te beschermen, zo lichten ze toe. “En ook niet omdat de SDD liever mét een cliënt spreekt dan óver een cliënt.”

Wat ze wel kwijt willen, is dat het in het geval van Robin om meer ging dan om een paar uur vrijwilligerswerk. Ze wijzen erop dat Robin via internet boeken heeft verkocht en bestuurslid is van een christelijke stichting. Dat was voor de Sociale Dienst voldoende aanleiding om een onderzoek te starten. “Dit onderzoek, en de vele gesprekken met de heer Prijs hebben tot de conclusie geleid dat hij ten onrechte een bijstandsuitkering heeft ontvangen sinds 2014; deze is dan ook teruggevorderd”, aldus de gemeente.

E-mails: echt of niet?

Volgens Robin heeft hij slechts twee gesprekken gehad met de Sociale Dienst en was deze informatie over zijn activiteiten ook allemaal bij hen aanwezig. Robin: “Ik heb ook mails die aantonen dat ze op de hoogte waren van mijn activiteiten. Zo heb ik netjes gemeld dat ik een boek ging uitgeven. En de vraag gesteld of ik nog iets moest doen.” Maar die e-mails werden in de rechtszaal terzijde geschoven omdat de Sociale Dienst zegt deze nooit ontvangen te hebben en ze ook niet in het dossier zitten. Robin Prijs: “En er werd gesuggereerd dat ik ze zou hebben vervalst, dat vond ik nog het ergste. Dan word je zo in een hoek gezet.” Robin wil nu bewijzen dat de mails wel degelijk zijn verstuurd om aan te tonen dat de Sociale Dienst in ieder geval op de hoogte was van zijn activiteiten.

Nadat De Monitor de video van Robin online zet, komen we in contact met Rickey Gevers van Bitdefender, een cybersecurity bedrijf. Zij bieden aan om de mails van Robin op echtheid te onderzoeken. Gevers: “Wat we gedaan hebben, is dat we een kopie hebben gemaakt van de Icloud-mailbox van Robin. En daarin hebben we gekeken naar de ‘headers’ van die mails, dat is een soort logboek waaraan je kan zien wat er allemaal met zo’n mail is gebeurd.” Een soort routekaart van welke weg een mail heeft afgelegd, zo licht Gevers toe. “En wij hebben geen enkele reden om te twijfelen aan de authenticiteit van die e-mails.” En ook de ontvangstbevestigingen zijn echt en daadwerkelijk verstuurd vanaf het netwerk van Drechtsteden volgens de cybersecuritydeskundige.

“De gemeente had mails nog moeten hebben”

Nu we weten dat Robin de mails echt heeft verstuurd, willen we wel eens weten of de Sociale Dienst deze mails nog had moeten hebben. Ook al gaat het verhaal van Robin terug naar 2014. “Ja”, zegt hoogleraar archiefwetenschap Charles Jeurgens, die op verzoek van De Monitor naar Robin zijn mails kijkt. “Omdat dit documenten zijn die te maken hebben met activiteiten over jouw bijstandsuitkering valt dit onder de zogenoemde archiefbescheiden. En die had de gemeente niet mogen vernietigen.” Volgens de regels die in die tijd van toepassing waren is dat tenminste zeven jaar, licht Jeurgens toe. “En voor het hele dossier zelfs twintig jaar.”

Willekeur

Jeurgens ziet het vaker misgaan bij gemeenten als het gaat om de zogenoemde bewaarplicht en het archiveren van mails. In een reactie aan Robin over de verdwenen mails laat de gemeente weten:

‘Het beheer van de mailbox van de individuele medewerker is de verantwoordelijkheid van de betreffende medewerker. Het is niet alleen aan die medewerker om te bepalen of e-mails dienen te worden gearchiveerd, maar ook om die mailbox af en toe op te schonen.’

Een archiveringsstrategie die volgens Jeurgens niet acceptabel is en ook tegen de wet. “Een burger dealt niet met de individuele ambtenaar, maar met de overheidsorganisatie. De verantwoordelijkheid die ligt bij de overheidsorganisatie, die informatiehuishouding van zo’n gemeente moet transparant zijn. Voor de burger en ook voor de ambtenaar, want als dat niet goed ingeregeld is dan wordt het wel heel willekeurig.”

E-mailprotocol onder de loep

De gemeente Dordrecht laat weten dat ze grondig hebben gezocht in hun systemen maar dat ze de mails echt niet kunnen terugvinden. “Maar we gaan er vanuit dat meneer Prijs gelijk heeft en dat hij die mails gestuurd heeft”, aldus een woordvoerder. Het archiveren blijft mensenwerk volgens de gemeente en ze zijn ervan overtuigd dat ze zich ook hier aan de wet hebben gehouden. “Maar als dat niet zo is, dan is dat voor ons alle reden om nogmaals het e-mailprotocol onder de loep te nemen.”

Het ‘fraudelabel’ van Robin vervalt echter niet, stelt de gemeente vast. Ook niet nu vast is komen te staan dat de mails echt zijn. “Er is echt zorgvuldig onderzoek gedaan naar deze zaak”, aldus de woordvoerder. “Maar als meneer Prijs er oprecht van overtuigd is dat er in deze e-mails informatie staat die tot een andere conclusie zou moeten leiden, dan is hij morgen welkom.”

Inmiddels is er contact geweest tussen de gemeente en de advocaat van Robin, van een afspraak is het tot op heden nog niet gekomen.