Zonder financiële steun dreigt het Thialf-stadion te moeten sluiten, zo schreven topschaatsers deze week aan de Kamer. Ondertussen liggen 5000 zonnepanelen – een van de beoogde inkomstenbronnen – al ruim een jaar ongebruikt op het dak. Reden: problemen met de brandverzekeraar. Ook andere bedrijven lopen vast bij het verzekeren van hun duurzame dak.
“We hebben die daken van bedrijfshallen hard nodig om de klimaatdoelstellingen te halen”, zegt Robin Quax van TKI Urban Energy, een organisatie die de opwek van duurzame energie in de gebouwde omgeving stimuleert. Uit onderzoek van deze organisatie blijkt echter dat er nog veel onduidelijkheid is en discussie tussen verzekeraars en de zonne-energiebranche over wat nu precies een ‘veilig’ zon-op-daksysteem is, met name op bedrijfshallen. En dat zorgt ervoor dat bedrijven afhaken of op hoge kosten worden gejaagd. Een impasse die volgens Quax snel doorbroken moet worden, omdat dit volgens hem nu al zorgt voor een onwenselijke vertraging van de energietransitie.
Deel je ervaring!
In ons dossier Klimaatconflict in de polder - waarin we de energietransitie onderzoeken – spreken we ondernemers die zeggen dat de brandverzekering voor hen een punt van zorg is bij het verduurzamen van hun dak. Heb jij hier ook ervaring mee, dan horen we graag je verhaal!
Zon-op-dak zorgt zelden voor brand
Eén van de opvallende uitkomsten van de studie van TKI Urban Energy - uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken - is dat zon-op-daksystemen zelf zelden voor brand zorgen. Verzekeraars zijn daarentegen wel steeds meer maatregelen gaan eisen wanneer een bedrijf zonnepanelen op zijn dak wil leggen. Eisen die verder gaan dan de geldende wet- en regelgeving. “De verzekeringsmarkt is de afgelopen jaren behoorlijk verhard en er is ook steeds minder verzekeringscapaciteit bij de verzekeraars. Daardoor worden zij als het ware gedwongen om scherp naar de risico’s te kijken,”, zo verklaart Quax de houding van verzekeraars.
De risicoanalyse die verzekeraars maken heeft bovendien niet alleen te maken met het gevaar dat er brand in het systeem zelf ontstaat, zo legt hij uit. “Ze kijken ook naar de waarde en brandbaarheid van de overige materialen in het pand. En naar welk effect die zonnepanelen hebben op de verspreiding van een brand? Lopen mensen bijvoorbeeld extra gevaar?”
Brandgevaar
Er vindt in Nederland geen registratie plaatst van branden waar zonnestroomsystemen bij betrokken zijn, dus harde cijfers ontbreken. Toch valt er wel iets over te zeggen. Op basis van berichten in de media hebben zowel TNO als het Instituut voor Fysieke Veiligheid (IFV) geprobeerd in kaart te brengen hoe vaak er bij bedrijfspanden met zonnepanelen brand uitbreekt. Uit die cijfers blijkt dat deze bedrijven zeer sporadisch betrokken zijn bij een brand.
Uit cijfers van Stichting Salvage – een organisatie die na een brand hulp en ondersteuning aanbiedt - blijkt bovendien dat menselijk handelen in bijna een kwart van de gevallen de vermoedelijke oorzaak van een brand is. In minder dan 0,5 procent van de gevallen zorgt een zonnesysteem zelf voor het ontstaan van de brand, blijkt uit de bevindingen van Salvage. Het gaat hier overigens om vermoedelijke oorzaken en niet om door brandonderzoek vastgestelde oorzaken.
Bij het verzekeren van de zonnepanelen op het dak van Thialf ontstaat er een jaar geleden bijvoorbeeld een discussie over de combinatie van zonnepanelen en het isolatiemateriaal dat eronder ligt. Dat is geëxpandeerd polystyreen (EPS), een soort piepschuim, en dat zorgt volgens de verzekeraar voor een extra risico als er brand uitbreekt. De panelen liggen er dan al een aantal jaar, maar moeten van de verzekeraar worden uitgezet. Thialf moet op zoek naar oplossingen om de brandrisico’s te verminderen, voordat de panelen weer in gebruik genomen mogen worden.
Zekere voor onzekere
Verzekeraars kiezen vaak het zekere boven het onzekere ziet ook Quax, mede omdat zon-op-daksystemen geen specifieke eigen brandveiligheidsvoorschriften hebben. “Voor verzekeraars geldt dan dat ze hun eigen voorschriften kunnen maken. Zo zie je bijvoorbeeld dat de ene verzekeraar verzoekt om de omvormers (die zonne-energie omzetten naar bruikbare stroom, red.) buiten het pand te plaatsen. En de andere verzekeraar wil dat er compartimentering wordt aangebracht om te zorgen dat de brand zich minder snel kan verspreiden. Voor installateurs is het daardoor onduidelijk waar een systeem precies aan moet voldoen om de opstalverzekering tevreden te stellen.”
De aanvullende eisen van de verzekeraars zorgen er daardoor ook voor dat het voor bedrijven minder rendabel wordt dan zij van tevoren hebben ingecalculeerd. Hoewel een bedrijf door die extra maatregelen, zoals een andere dakconstructie, vaak ook daadwerkelijk veiliger wordt zijn het volgens Quax wel extra investeringen die niet worden betaald door de SDE-subsidieregeling (subsidieregeling voor duurzame energie, red.). “Die is er eigenlijk op gericht om het goedkoopste systeem te financieren, terwijl verzekeraars daar geen genoegen meer mee lijken te nemen.”
Vrijval subsidie vanwege brandverzekering
Uit een recente inventarisatie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) blijkt dat de brandverzekering de laatste jaren (vanaf 2019) vaker genoemd wordt als reden om af te zien van een SDE-subsidie, de zogenoemde vrijval van een SDE-subsidie Deze subsidie kunnen bedrijven aanvragen als zij plannen hebben om bijvoorbeeld hun dak te verduurzamen. Als het plan uiteindelijk niet doorgaat kan er uiteraard ook geen gebruik gemaakt worden van het geld en valt de subsidie vrij. Volgens de RVO is naast een hoge premie en onverzekerbaarheid ook onzekerheid over de hoogte van een toekomstige premie een issue voor bedrijven.
Om de impasse te doorbreken moet er duidelijkheid komen over wat een veilig zon-op-daksysteem nu precies is, vindt Quax. Maar ook de financiering moet onder de loep genomen worden. “Anders gaat het niet werken en worden zon-op-dakprojecten steeds minder aantrekkelijk voor bedrijven. Je zou kunnen denken aan een apart fonds waar je aanspraak op kunt maken als je bijvoorbeeld zo’n met EPS geïsoleerd dak hebt. Of wanneer je dak verzwaard moet worden vanwege de aanschaf van zonnepanelen. Dat kan ook een positieve uitwerking hebben op het beter isoleren van deze bedrijfspanden en het verduurzamen van de warmtevoorziening.”
Voor Thialf komt zo’n fonds waarschijnlijk te laat. Zij hebben tot eind november van dit jaar de tijd gekregen van de verzekeraar om met een oplossing te komen en hopen op verlenging van deze deadline. Ondertussen wordt er in samenwerking met verzekeraars gezocht naar een acceptabele oplossing. Daarbij wordt een nieuwe innovatieve coating genoemd maar ook een meer traditionele oplossing als dak-compartimentering. Daarbij wordt het dak onderbroken met stroken van een ander isolatiemateriaal.
