Heidi, Abbey, Dagmar, Margda en Antje. Nog nooit kregen we zoveel opgewonden lieve leuke berichten van vrouwen in onze mailbox. Maar sinds we ons onderzoek online oplichting zijn gestart, over foute datingsites die werken met nepprofielen, lopen we met ons hoofd in de wolken.
Duizenden sites, tientallen platforms waar mannen en vrouwen tegen betaling chats versturen, en heel veel profielen met vrouwen die zwoel in de camera lachen, maar vermoedelijk niet bestaan. Eenzame mannen op zoek naar liefde blijven berooid achter. Een illusie armer. Wie doet zoiets vragen wij ons af? En waarom wordt het al jarenlang niet aangepakt?
Curieus gesprek
De hoogbejaarde opa Dirk zet ons op het spoor van de website Vinderr.com en zo komen we uiteindelijk in contact met het softwarebedrijf D Support. Zij leveren de software voor de site. Het loopt uit op een curieus telefonisch gesprek met directeur Alexander Reus.
Prostituee
Reus kent de website Vinderr.com en vertelt dat hij de software ontwikkelt en de betalingen verzorgt. Hij wijst verder alle aansprakelijkheid af. ‘Alles draait uiteindelijk om de domeinnaam en die is niet van ons.’ Maar van wie is de website Vinderr.com dan wel? Dat kan en wil Reus ons niet vertellen. Wel plaatst hij een en ander voor ons in perspectief. ‘We zijn met zijn allen volwassen en internet is een gebied waar je voorzichtig moet zijn. Als je naar een prostituee gaat, zegt ze ook dat ze van je houdt. En dat is ook niet zo. In de voorwaarden van Vinderr.com staat dat de profielen fictief zijn. Wat kun je dan nog meer doen? Ik ben erg voor eigen verantwoordelijkheid en dat je zelf goed nadenkt.’
Aanpassing voorwaarden
Eerder zagen we dat de algemene voorwaarden op Vinderr.com nogal vaag waren. Zo ontbrak er onder andere een duidelijke naam van de beheerder van de site. Een uur na ons telefoongesprek zijn de algemene voorwaarden van de website Vinderr.com aangepast en is er plots een nieuwe bedrijfsnaam ingevuld. En dat bedrijf is gevestigd in het Centraal-Amerikaanse Belize, het paradijs van de brievenbusfirma’s.
Schuldbekentenis?
Ook is er in de algemene voorwaarden nu een zogenaamd derdenbeding (een beding dat rechten toekent aan een persoon die geen partij is bij de overeenkomst) opgenomen. Wijst dit op een schuldbekentenis? Of is het een handige truc om uit de handen van de toezichthouder Autoriteit Consument en Markt te blijven?
Hoogleraar internetrecht Arno Lodder, verbonden aan de Vrije Universiteit, heeft sterk de indruk dat het bedrijf in Belize slechts een bliksemafleider is. ‘Echt geen internationale partij die zich richt op de specifieke datingmarkt in Nederland. En je gaat ook niet naar Belize omdat het er zo mooi is. Je wil dan duidelijk iets ontlopen.’
Pas als er geen contact met het bedrijf in Belize mogelijk is, kan er misschien een beroep gedaan worden op “tussenpersoon” D Support.
Hoogleraar consumentenrecht Marco Loos van de Universiteit van Amsterdam maakte eerder gehakt van de kleine lettertjes op Vinderr.com, maar vindt de aanpassing door D Support nu vrij helder. ‘Uit de voorwaarden is nu af te leiden dat het bedrijf in Belize de contractpartij zou zijn. Als er niks anders op de website staat zijn zij er om problemen op te lossen. Pas als er geen contact met dat bedrijf mogelijk is, kan er misschien een beroep gedaan worden op “tussenpersoon” D Support.’
Slimme truc
Een tussenpersoon, dat is wat D Support volgens de aangepaste voorwaarden is. En het zogenaamde derdenbeding is volgens Loos een slimme truc. ‘ Eigenlijk staat er: “We zijn geen partij dus we kunnen de klanten geen schade berokkenen. Maar mocht dit tóch gebeuren, dan nog zijn we niet aansprakelijk.” Dit klinkt gek. Maar het mag wel.’
Spin in het web
D Support is van a tot z betrokken bij de website Vinderr.com. Ze maken de software, leveren de profielen, en regelen de betalingen. Kortom, de spin in het web van deze en een groot aantal andere datingsites. Die sites lijken in sommige gevallen inderdaad in handen van derden. Maar, kan D Support de aansprakelijkheid dan echt zo gemakkelijk doorschuiven? ‘Ja’, zegt hoogleraar Loos. ‘Zolang ze het juridisch heel goed dichttimmeren, komen ze hier waarschijnlijk mee weg. Niet zo netjes, maar “niet zo netjes” is niet verboden.’
‘Mensen kijk uit je doppen’
Volgens Loos zal er in deze zaak een forensisch expert aan te pas moeten komen om erachter te komen van wie de website daadwerkelijk is. ‘En dat is duur en tijdrovend. Dus ik zou vooral willen zeggen: Mensen kijk uit je doppen.’