“Zij is nu aan het meten,” zegt Auke over werknemer Nathalie, die met een grote helm op bezig is in de werkplaats van het staalbedrijf. “Ik denk dat ze net klaar is met lassen. Volgens mij is dat voor een vuilniswagen. Nee, trouwens, dit is voor een kraan. We hebben zoveel onderdelen, ik moet altijd even kijken wat het is.”

In de werkplaats worden materialen voor machines en apparaten als hoogwerkers, vuilniswagens en kranen gelast. Daarbij komt lasrook in de lucht, die voor werknemers - als Nathalie - niet gezond is om in te ademen. Een luchtverversingsinstallatie is daarom essentieel. Maar de installatie die in de werkplaats zat toen Auke het staalbedrijf in 2016 overnam, was sterk verouderd en verbruikte heel veel gas. Tijd voor iets nieuws dus: elektrische afzuiginstallaties die de lasrook bij de bron afzuigen.

Voor Auke leek de investering van 1,5 ton de moeite waard. “We wilden investeren in een beter klimaat in de hal. En de gasprijzen op dit moment, hebben ons overtuigd het te doen.” Maar wat op papier een goed idee leek, pakte in de praktijk anders uit toen bleek dat er voor de nieuwe installaties geen ruimte was op het stroomnet in de Noordoostpolder. Al in 2017 deed Auke een aanvraag voor een grotere stroomaansluiting in de hal waar de afzuigers staan, maar tot op de dag van vandaag kreeg hij die niet, omdat het stroomnet vol zit.

Lange wachttijd

“De boodschap van Liander is nu dat we de boel maar uit moeten zetten”, zegt Auke. “Maar ja, wij besparen 7000 kuub gas in de maand hiermee. Ons werkklimaat vinden we heel belangrijk en onze oude oplossing hebben we ook gewoon verwijderd voordat deze neergezet kon worden. Dus uitzetten is eigenlijk geen optie.”

En dus zoekt Auke naar andere oplossingen. Het staalbedrijf beslaat drie hallen, elk met een aparte stroomaansluiting. In één van de hallen is nog wat ‘ruimte over’ op de stroomaansluiting. Daar zouden de nieuwe installaties dus wel op kunnen worden aangesloten. Maar dat is niet de hal waar de afzuigers nodig zijn. Je zou misschien denken: dan trek je toch een kabel van de ene naar de andere hal? Maar zo simpel is het niet. Juridisch gezien mag dat niet. Elke aansluiting moet stroom van het net afnemen, en stroom delen tussen aansluitingen onderling is verboden.

Eenzelfde soort restrictie geldt voor zonnepanelen. Eén van de drie hallen is geschikt om zonnepanelen op te leggen en daarmee eigen stroom op te wekken. Maar stroom die in de ene hal (onder de ene aansluiting) wordt opgewekt, mag niet in de andere hal (onder de andere aansluiting) gebruikt worden.

In de ene hal wat stroomcapaciteit ‘teruggeven’ aan Liander en in de andere hal een grotere aansluiting krijgen, lijkt ook geen optie. “Daar wil Liander wel over praten”, zegt Auke. “Maar je loopt het riscio dat mensen die hoger op de wachtlijst staan dan recht hebben op het stuk wat wij afstaan.”

Verkeerde impuls

De problemen op het stroomnet en het gebrek aan oplossingen zorgen voor een verkeerde impuls bij ondernemers, vindt Auke. “Ik denk dat we als BV Nederland verder moeten verduurzamen. We weten dat het heel hard nodig is. We werken hier ook voor bedrijven die producten hebben die heel lang meegaan. We proberen te recyclen, we proberen dingen goed te doen. Maar je kunt gewoon niet de stappen zetten die je zou willen zetten. Achteraf hadden wij beter op het gas kunnen blijven. “

Hoe lang Auke nog op de wachtlijst voor een grotere aansluiting blijft staan, kan netbeheerder Liander hem niet vertellen. Voor nieuwe of grotere aansluitingen moet eerst het stroomnet verbeterd worden. “Wat ik heb begrepen is dat ze over 5 jaar zo ver willen zijn als ze nu zouden moeten zijn”, zegt Auke. “Dus dan zou ons probleem eerst opgelost moeten worden.”

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderzoekt met verschillende partijen of slimme oplossingen als onderling stroom delen in de toekomst makkelijker kunnen worden. De nieuwe Energiewet die in wording is, zou daar bijvoorbeeld aan bij kunnen dragen.

Maar voor nu ziet het er niet naar uit dat de oplossing voor Auke sneller gaat komen dan zijn verduurzamingsplannen. Daarom heeft hij het heft maar in eigen handen genomen en zelf, illegaal, een kabel getrokken van de hal met genoeg stroom naar de hal met de nieuwe afzuiginstallaties. Kan hij dat zomaar vertellen? “Ja, waarom niet”, vindt hij. “We moeten toch weten hoe het zit, wat we in Nederland doen om aan de gang te kunnen blijven.”