De natuurdoelen halen die Europa ons oplegt kan ook zonder het reduceren van stikstof, zegt Caroline van der Plas. Daar zijn andere maatregelen voor, zei de BBB-voorvrouw. De uitspraak klopt niet.
Dat blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.
Bron van de bewering
,,Europa heeft nooit gezegd dat wij stikstof moeten reduceren om onze natuurdoelen te halen. Daar heb je andere maatregelen voor”, zei Boer Burger Beweging-frontvrouw Caroline van der Plas in het NPO Radio1-debat van vrijdagmiddag 3 maart.
De feiten
De Europese Unie vraagt van Nederland zich te houden aan de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992). Lidstaten moeten de 81 plant- en diersoorten die in deze richtlijnen staan, en hun natuurlijke leefgebieden, beschermen om zo de biologische biodiversiteit in Europa in stand te houden. Het woord stikstof komt in de Europese richtlijnen niet voor. Dat deel van de uitspraak van Van der Plas klopt dus.
Dat er andere maatregelen zijn om de natuur te herstellen dan stikstofreductie klopt ook. Stikstof is ook niet de enige oorzaak van de verslechtering van natuurgebieden, staat in het rapport ‘Stikstof en natuurherstel’ dat in 2021 door elf ecologen werd opgesteld in opdracht van het Wereld Natuur Fonds. Ook verdroging, pesticiden, versnippering van natuurgebieden, verontreiniging en recreatie hebben geleid tot de slechte, en nog afnemende, natuurkwaliteit van ongeveer driekwart van de Natura 2000-gebieden in Nederland.
Ook daar moet wat aan gebeuren beaamt Wim de Vries, Professor Milieu Systeem Analyse aan de Wageningen University and Research (WUR). Hij doet al decennialang bodemonderzoek en schreef mee aan het rapport.
Navraag bij de BBB leert dat Van der Plas met ‘andere maatregelen’ bedoelt: begrazing met schapen of runderen; het strooien van kalk; het verwijderen van exoten; het afschermen van broedgebieden; hydrologie (het tegengaan van verdroging of soms het zorgen voor vernatting); het anders indelen van een gebied, het planten van bomen en struiken die passend zijn voor het gebied en de grondsoort en ook jacht. Maatregelen die per natuurgebied zouden moeten worden bekeken, zegt de partij.
De Vries is daar kort over: ,,Dit soort maatregelen gebeurt allemaal al. Het is niets nieuws.”
,,Verzuring van de grond door stikstofovermaat wordt bijvoorbeeld wel tegengegaan met het terugbrengen van door verzuring weggespoelde mineralen als magnesium, calcium en kalium, met bijvoorbeeld steenmeel. Dat herstel kan decennia duren”, zegt hij. ,,We hebben al een enorme erfenis van decennia te veel uitstoot, die moeten al we met natuurherstel tegengaan. Maar natuurherstel zonder stikstofreductie is dweilen met de kraan open, want je blijft met die overmaat aan stikstofneerslag zitten.”
Oordeel
Dat Europa nooit heeft gezegd dat wij stikstof moeten reduceren om onze natuurdoelen te halen klopt als het over Natura 2000-gebieden gaat, maar om de natuurdoelen te halen die de Europese Unie ons voorschrijft kunnen we niet zonder stikstofreductie.
Bronnen
Rapport: Stikstof en natuurherstel (download)
Rapport: Meting 150 bosopstanden 1990, Alterra (download)
Rapport: Zure regen, een analyse van dertig jaar verzuringsproblematiek, PBL (download)
Wet natuurbescherming, Vogel- en Habitatrichtlijn, Nitraatrichtlijn
Factcheck-marathon
Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van Pointer, Nieuwscheckers, het AD en aangesloten regionale titels in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen.
