Na een avondje stevig headbangen bij een metalconcert kwam Juriaan van der Graaf (31) ‘s nachts thuis met een harde piep in zijn oren. Zorgeloos legde hij zijn hoofd op zijn kussen en dacht: ‘Boeiend, ik word morgen wakker en dan is het weg.’ Maar de volgende ochtend was het in zijn hoofd verre van stil. Nu, tien jaar later, leeft hij nog altijd met die piep in zijn oor. “Ik kan er veel beter mee omgaan, maar het is nog net zo hard als de eerste dag.’’
Hij weet nog precies wanneer het was: 10 januari 2014. Tijdens het metalconcert stond Juriaan vooraan. En ondanks dat het al zo lang geleden is, weet hij nog hoe hard de muziek stond: “Het deed gewoon pijn aan mijn oren.’’ Terwijl diezelfde oren de volgende ochtend genadeloos piepten, zocht Juriaan op internet wat er aan de hand kon zijn. “Al heel snel kwam ik verhalen tegen van mensen die dit ook hebben. En dat het tinnitus heet.’’
“Alles viel weg”
Toen Juriaan de diagnose in 2014 kreeg, veranderde zijn leven drastisch. De piep beheerste hem volkomen. Door de constante angst en paniek lukte het niet meer om te werken, liep zijn relatie stuk en viel zijn droom in duigen om door te breken als muzikant, zo vertelt hij. “De eerste drie jaar heb ik eigenlijk volledig platgelegen. Alles viel weg. Het is heel, heel erg zwaar geweest.’’
Therapie
Op zoek naar hulp klopte Juriaan aan bij KNO-artsen, audiciens en audiologen. Die gaven allemaal hetzelfde advies: niet stressen, want tinnitus wordt erger van stress. Volgens Juriaan “niet echt een tip waar je superveel mee kan.’’ Uiteindelijk volgde hij therapie. “Daar waren allemaal mensen van vijftig tot zestig jaar oud. En daar kom je dan tussen te zitten op je eenentwintigste.’’ Juriaan vond het confronterend om oudere lotgenoten te ontmoeten die nog altijd met hetzelfde worstelen. “Ik dacht, hoe ga ik dit doen over zestig jaar? Hoe ga ik hier dan mee leven?’’ Toch heeft hij naar eigen zeggen wel wat aan de therapie gehad. “Maar uiteindelijk is wat het meeste helpt gewoon tijd.’’
(Tekst gaat verder onder kader)
Gehoorklachten: hoe ontstaat het?
Gehoorklachten ontstaat doordat trilharen in je oor beschadigd raken door harde geluiden. Dat kan door een eenmalig zeer hard geluid, denk aan een rotje dat naast je oor wordt afgestoken. Maar veel vaker ontstaat het doordat je vaak en langdurig aan hard geluid wordt blootgesteld, op je werk en/of in je vrije tijd. De gehoorschade ontstaat dan langzaam.
Ook gehoorschade? Of een andere ervaring te delen in dit onderzoek?
Zondag 17 december meer over over ons onderzoek naar Gehoorschade, NPO2 om 22:10 uur. Heb je ook last van tinnitus of andere gehoorklachten ontstaan tijdens je werk of in je vrije tijd? En hoe bescherm je je kinderen tegen hard geluid? We horen graag je ervaringen!
Onwetendheid jongeren
De tinnitus blijft, maar inmiddels heeft Juriaan zijn leven weer opgepakt. Als wiskundeleraar op een hogeschool grijpt hij nu iedere kans aan om zijn leerlingen te waarschuwen voor de gevaren van harde muziek. “Als ze vertellen dat ze naar een festival zijn geweest, kan ik het niet laten om te vragen: ‘Oké, en deed je dan oordoppen in?’’’ Het antwoord is vaak ‘Nee’.
Hij merkt dat er nog altijd veel onwetendheid is over het gevaar van blootstelling aan harde muziek. ”De meeste leerlingen weten überhaupt niet wat tinnitus is of hoe het ontstaat, en dan kun je jezelf er dus ook niet tegen beschermen,” stelt Juriaan. Maar ook leerlingen die zich wel bewust zijn van het gevaar, gaan vaak te nonchalant om met de risico’s van harde muziek, merkt hij. “Er wordt vrij makkelijk over gedacht. En uiteindelijk is het gewoon een keer te laat en kan je het niet meer terugdraaien.’’
Eigen verantwoordelijkheid
Juriaan vindt dan ook dat je de verantwoordelijkheid voor het beschermen van je gehoor niet alleen kunt overlaten aan de bezoekers van de plekken met hard geluid. Ook podia, festivals en andere plekken met versterkte muziek moeten ervoor zorgen dat bezoekers niet worden blootgesteld aan te hard geluid, vindt hij. Totdat de muziek overal op een veilig niveau staat, wil Juriaan mensen op het hart drukken om oordoppen te dragen. “Het is een hele kleine moeite en je bespaart jezelf een leven lang ellende.’’ Zijn vrienden heeft hij al overtuigd. “Ze zien dat tinnitus geen grap is. Ze namen me gelijk serieus en vinden het nu ook heel belangrijk om gehoorbescherming te dragen.’’
Vandaag de dag gaat het heel goed met Juriaan. Naast zijn baan houdt hij van sporten, reizen en ook maakt hij weer muziek. Hij heeft zijn passie voor drummen weer opgepakt en speelt vol overgave in de rockband El Fatso. En ook daar is hij bezig met waarschuwen. “Toen ik bij deze band kwam heb ik gezegd dat ik geen noot speel als iemand geen oordoppen in heeft.”
Convenant Preventie Gehoorschade
In het Convenant Preventie Gehoorschade hebben verschillende partijen – zoals sportscholen, poppodia, bioscopen en het ministerie van Volksgezondheid – afspraken gemaakt over wenselijke geluidsniveaus en manieren om bezoekers voor te lichten over het dragen van gehoorbescherming. Deze week is het convenant vernieuwd en zijn er nieuwe partijen aangesloten, zoals Koninklijke Horeca Nederland.
Wel is er al enige tijd discussie over sommige afspraken omdat in het convenant is opgenomen dat er een geluidsgrens van 103 dB wordt gehanteerd. De Gezondheidsraad heeft eerder al geadviseerd om deze grens naar beneden bij te stellen, naar 100 dB. Toch is ook in dit convenant het advies van de Gezondheidsraad niet meegenomen. De verlaging lijkt minimaal, maar zorgt volgens KNO-artsen wel voor aanzienlijk minder schade aan het oor. Tegenstanders van de verlaging van de grens betogen dat het ook met 100 dB noodzakelijk is om oordoppen te dragen en zeggen dat voor de muziekbeleving de marge naar 103 dB soms nodig is.
