Sinds de Italiaanse journalist Roberto Saviano in 2006 het boek Gomorra heeft geschreven, over de praktijken van de Napolitaanse maffia, krijgt hij permanent beveiliging. Saviano woont in safe houses en rijdt rond in gepantserde wagens. Naar het toilet in een openbare gelegenheid gaat gepaard met twee zwaarbewapende agenten. Het is de prijs die hij moet betalen voor zijn schrijfwerk over de onderwereld.
Nederland is de laatste jaren opgeschrikt door ‘Italiaanse praktijken’, zo klinkt het uit de mond van menig bestuurder en politicus. De moorden op Peter R. de Vries, Derk Wiersum, de broer van kroongetuige Nabil B., de aanslag op De Telegraaf en de bedreigingen aan het adres van demissionair premier Rutte en de kroonprinses krijgen de term ‘on-Nederlands’ opgeplakt. Alsof deze georganiseerde misdaad eigenlijk niet echt past bij ons land. Toch noemt Saviano Nederland in een eerder verschenen opiniestuk ‘het rottende hart van Europa’, en waarschuwt hij voor de toenemende invloed van de maffia.
We spreken misdaadjournalist Roberto Saviano en leggen hem vijf vragen over Nederland voor.
Welke georganiseerde misdaadgroepen zijn actief in Nederland?
“Nederland is een soort Eldorado voor criminele organisaties. We weten door justitiële onderzoeken uit Italië, Spanje en Nederland dat iedereen hier zit. Je hebt uiteraard de Nederlanders zelf, in de vorm van de Mocro Maffia, maar ook de Spanjaarden en de Italianen. Dan heb je de Russische en Servische kartels en ook nog de Albanezen. Kortom, iedereen is hier aan het handelen.”
Waarom is Nederland zo’n aantrekkelijk land voor deze zware criminelen?
“De drugshandel zoekt altijd naar zeer snelle havens, want dat betekent dat goederen snel door de douane worden geloodst. Rotterdam is nu zo’n snelle haven. In juli nog heeft de douane in de Rotterdamse haven 8000 kilo cocaïne gevonden, de grootste drugsvangst ooit. Dit is slechts het topje van de ijsberg, misschien nog maar een centimeter van het topje. De Rotterdamse haven is en blijft dé cocaïnehaven van Europa. Niet door corruptie, maar door efficiëntie en snelheid.”
Wat is de belangrijkste boodschap die je hebt voor Nederland?
“Eigenlijk zijn jullie al erg laat. De situatie in Nederland komt neer op het vermoorden van advocaten en journalisten, het bedreigen van nationale symbolen als de premier en jullie kroonprinses. En vergeet de aanslag op De Telegraaf niet. Dit zijn terroristische middelen die we in Italië in de jaren ’80 zagen, dat is voor ons het oude systeem. De maffia-organisaties begrijpen dat dit soort aanvallen werkt, omdat keiharde tegenreacties uitblijven.”
“En daarom begrijp ik de reactie van de Nederlanders niet. Waarom zijn er geen grote protesten op straat, dwingen jullie de overheid niet om in te grijpen en verregaande maatregelen te nemen? Nederland kijkt naar de georganiseerde misdaad en doet net alsof het een probleem is aan de randen van de samenleving, alsof het je niet echt raakt. Ik hoop dat jullie daar echt verandering in gaan brengen.”
Wat moet er nu gebeuren in Nederland om de georganiseerde misdaad tegen te gaan?
“Jullie moeten eigenlijk een soort Openbaar Ministerie tegen de maffia oprichten. Een hele afdeling die zich bezighoudt met alle delen van Nederland, dus ook de overzeese gebiedsdelen. Dat is van groot belang, want zo kun je ook de financiële systemen in kaart brengen en begrijpen hoe die geldstromen lopen, ze controleren en beheersen. Kijk maar naar hoe Italië eigendommen van maffiosi in beslag neemt.”
“Je ziet dat de Nederlandse overheid de problemen met de maffia niet als topprioriteit bestempelt. Dus ik zou dit onderwerp graag zien als het centrale onderwerp van debat. Tegelijkertijd moeten jullie ook goed kijken naar de belastingvoordelen voor bedrijven en de manier waarop de financiële wereld is ingericht. Die is erg kwetsbaar op dit moment. Dus wees niet bang om verregaande economische maatregelen te nemen om het financiële systeem te veranderen.”
Reactie minister Yesilgöz
In het tv-programma College Tour (KRO-NCRV) was demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz te gast, die hartstochtelijk naar Italië kijkt voor de aanpak van zware criminaliteit in ons eigen land. Wat is haar reactie? Yesilgöz beaamt dat de georganiseerde misdaad ‘een van de grootste dreigingen voor Nederland is’, en noemt ze het bovendien haar belangrijkste reden om minister voor Justitie en Veiligheid te worden. “We zijn te lang naïef geweest. Ook mijn partij (VVD, red.) en mijn voorgangers bij Justitie en Veiligheid. Er zijn momenteel rechters, advocaten en journalisten die al hun vrijheid kwijt zijn. Zij moeten leven in een safehouse.”
