Eerder lieten zowel bezorgde inwoners als de Zeeuwse gedeputeerde Jo-Annes de Bat in Pointer al weten zonder voorwaarden niet akkoord te gaan met de komst van nieuwe kerncentrales. Een heet hangijzer is de mogelijke komst van koeltorens. Ook wordt gevreesd dat de nieuwe centrales pal naast het dorp komen te staan.

In Borssele staat nu de enige actieve kerncentrale van het land. Het Rijk wil daar ook nog twee nieuwe kerncentrales bouwen, die samen ongeveer vier keer zoveel energie moeten opwekken dan de huidige centrale. De komst van de twee nieuwe centrales staat rond 2035 gepland. Ook kijkt het Rijk of de huidige centrale, die nu in 2033 gaat sluiten, langer open kan blijven.

Volgens de inwoners moeten de nieuwe centrales beslist binnen het huidige industriegebied (het Sloegebied) komen. Zo blijft er een groene buffer tussen het dorp en de kerncentrale bestaan. Eerder al zei Zeeuws gedeputeerde Jo-Annes de Bat in Pointer “dat er tussen het dorp en industriegebied geen plek meer is voor kerncentrales. De centrale moet in het Sloegebied.” Die mening zijn de bewoners ook toegedaan.

Zondagsrust is belangrijk

Ook overlast van de bouw baart de bewoners zorgen en dus staan er voorwaarden over zoveel mogelijk bouwmaterialen over het spoor of het water invoeren, in plaats van over de weg. Daarnaast wordt er gerept over een onderzoek naar het verdiept aanleggen van een kerncentrale om horizonvervuiling te beperken. Ook de zondagsrust dient gerespecteerd te worden. Op die dag geen bouwactiviteiten.

Geen koeltorens

De koeltorens vormen een ander probleem. De bewoners vrezen voor koeltorens omdat de nieuwe centrales meer energie gaan opwekken en er daardoor ook meer koelwater nodig is. Of deze er komen is niet duidelijk, maar omdat bewoners vrezen voor landschapsvervuiling trekken ze nu vast een streep in het zand. Nu loost de huidige kerncentrale haar koelwater nog op de Westerschelde, maar ook dat zien de bewoners graag anders. Zij pleiten voor een grote afvoerleiding die het afvalwater direct op de Noordzee gaat lozen. Ze zijn bang dat het kwetsbare ecosysteem van de Westerschelde grote hoeveelheden warm water uit de centrale niet aan kan.

Compensatie voor bewoners en investeringen in de regio

Mochten de nieuwe kerncentrales er komen, dan wil de omgeving financieel gecompenseerd worden. Dat moet voorkomen dat de regio vooral gezien gaat worden als wingewest, waar alleen maar euro’s wegvloeien in plaats van terugkomen. De bewonersgroep noemt in haar voorwaarden een fonds waarin een deel van de opbrengst van de kerncentrales geïnvesteerd moet worden in de regio. Dit om het voorzieningenniveau in de regio te versterken.

Ook schrijven de bewoners gecompenseerd te willen worden voor eventuele waardedaling van hun huizen en moet er voor hen een goedkoper energiecontract komen. Een andere voorwaarde is dat de elektriciteitsleidingen van de centrales niet dwars door het polderlandschap in het gebied komen.

Draagvlak is cruciaal, vindt ook de minister

De gemeenteraad van Borsele heeft alle voorwaarden die de inwoners hebben opgesteld overgenomen. De provincie Zeeland komt nog met eigen eisenpakket voor de bouw van nieuwe centrales. Deze eisen worden dan samengevoegd met de eisen van de bewoners.

In theorie kan de Rijksoverheid de voorwaarden van de inwoners naast zich neerleggen, maar minister Rob Jetten heeft altijd gezegd dat draagvlak cruciaal is voor nieuwe kerncentrales. De locatie in Borssele is volgens alle betrokkenen de meest voor de hand liggende keuze, al is er nog de mogelijkheid dat de kerncentrales op de Maasvlakte worden gebouwd. De definitieve keuze voor de definitieve locatie van de nieuwe kerncentrales zal volgens het Rijk op z’n vroegst eind 2024 plaatsvinden.