Mensen met een gokverslaving bedriegen vaak hun omgeving. Ze zijn sterk in het leiden van een dubbelleven en komen er mee weg, want hun kenmerken vallen minder op dan die van bijvoorbeeld alcoholisten. Dus hoe weet je of iemand in je omgeving gokverslaafd is? Wij vroegen het twee deskundigen.
Het is niet voor niks de ‘verborgen verslaving’, zegt Feite Hofman. Zelf was hij jarenlang verslaafd aan gokken. Nu is hij voorzitter bij de Anonieme Gokkers Omgeving Gokkers (AGOG). En zelfs voor hem is het moeilijk om een gokverslaving op te merken.
Het duurt volgens Hofman vaak járen voordat een gokverslaving naar buiten komt. Meestal omdat de omgeving toch iets ontdekt en gaat doorvragen. Het komt minder vaak voor dat iemand met een gokprobleem dat zelf kenbaar maakt. Hofman: ''Er zit altijd in hun achterhoofd: ‘als ik nou maar één grote klapper maak dan ben ik van mijn schulden af en dan heeft niemand iets gemerkt.’ Maar dat gebeurt natuurlijk niet.''
Vaak zijn gokverslaafden volgens Hofman dan ook ’eng goed’ in het verbergen van hun financiële problemen. Zo is diegene soms als eerste thuis om de post te onderscheppen zodat niemand de aanmaningen vindt. Toch zijn er achteraf vaak wel kleine incidenten aan te wijzen waarvan de omgeving later beseft dat het een teken van een gokverslaving was. Hofman: ''Het zit hem vooral in het schichtig gedrag, prikkelbaarheid en rusteloosheid. Mensen houden opeens op met open te zijn, slaan bijvoorbeeld ineens de laptop of Ipad dicht als je langsloopt.''
Vreemde excuusjes
Bas Brons, behandelaar in de verslavingszorg bij SolutionS, onderstreept dit ook: ''Als je van iemand niet mag meekijken naar zijn of haar financiën, terwijl diegene bijvoorbeeld wel geregeld geld aan je vraagt, of dingen niet op tijd betaalt, dan is dat zeker reden tot zorg.'' Al helemaal als je met iemand een huishouden deelt dan zou je volgens hem die openheid mogen verwachten.
Volgens Brons kan het ook voorkomen dat de stemming in positieve en negatieve zin ineens omslaat, zonder dat daar een verklaring voor lijkt te zijn: ''Als het loon binnenkomt op de 25e of ze hebben geld gewonnen, dan kan iemand euforisch worden. Maar als iemand juist een hoop geld verloren heeft, dan wordt iemand natuurlijk heel somber.''
De tekst gaat verder onder dit blok:
Ook kan je volgens Hofman letten op excuusjes die er eerst nooit waren: ''Denk aan iemand die vroeger altijd graag uit eten ging, maar nu juist thuis wilt blijven, als iemand roept dat hij zijn portemonnee vergeten is als het zijn beurt is om een rondje te halen of als er vaak onduidelijkheid is over waar die persoon is geweest.'' Volgens hem allemaal dingen die op zichzelf niet erg hoeven te zijn, maar bij elkaar opgeteld toch een teken kunnen zijn van een zorgwekkend patroon: ''Vertrouw op je gevoel en kijk verder dan je neus lang is.''
Stigma
''De schaamte bij mensen met een gokverslaving is zo enorm hoog,'' legt Brons uit. Vaak gaat het om mensen met een gezin en een goede baan. Zelf toegeven dat er grote financiële schulden zijn gemaakt door gokken gaat volgens hem bijna niet. Hij benadrukt ook dat het percentage mensen een gokverslaving dat zelf uit het leven stapt, hoog is: ''Natuurlijk is er altijd een uitweg, maar iemand met een gokverslaving ziet dat niet meer.''
Om die reden is het volgens hem belangrijk om op tijd een interventie te plegen. Een interventie is wanneer vrienden en/of familie bij elkaar komen om met de persoon in kwestie te spreken over het zorgwekkende patroon dat ze hebben opgemerkt. Van belang is dat dit voorzichtig en respectvol gebeurt, anders kan iemand zich nóg verder terug trekken. ''Bied altijd hulp aan en laat weten dat iemand ook in goede handen is als hij of zij toegeeft een gokprobleem te hebben.''
Hofman: ''Mensen met een gokverslaving denken dat de omgeving niks meer met hen te maken wil hebben als de waarheid naar buiten komt. Maar wat ik zie uit de praktijk is dat dit vaak meevalt. Er is enorm veel begrip en veerkracht vanuit de omgeving. Uiteindelijk is degene opgelucht dat mensen ervan af weten. Dat maakt de kans op herstel groter.''
Mogelijke kenmerken gokverslaving
- Veel op telefoon zitten, uren per dag of nachtenlang;
- Creditcardlimiet verhogen, extra leningen aanvragen;
- Geld lenen van familie, vreemde redenen opgeven;
- Snel het scherm wegdoen als iemand binnenkomt;
- Per post komen vaak aanmaningen binnen;
- Ineens euforisch en dan weer somber;
- liegen over waar hij/zij is geweest;
- Geen openheid in bankgegevens;
- Voorschot vragen op loon;
- Prikkelbaar, slecht slapen;
- Eventueel drugsgebruik.
Bekijk hier de uitzending over online gokken: