Eerder dit jaar maande de provincie Zuid-Holland de regio om meer sociale woningen te bouwen. In iedere gemeente is een groot tekort aan betaalbare woningen. Op papier wil iedereen wel meewerken. Maar het committeren aan de bouw van voldoende nieuwe woningen is tot op heden niet gelukt.

Balster merkt dat zijn collega’s er niet allemaal hetzelfde in staan. “Wij werken in de regio op dit moment aan de regionale woningmarktafspraken tot en met 2030. Dat is een ingewikkelde exercitie. We zien ook dat omliggende gemeenten andere politieke keuzes daarin maken.”

Geen steek verder

Het idee is simpel. Als je in de regio Haaglanden woont en je bent ingeschreven voor een sociale huurwoning, dan kun je in principe in iedere gemeente reageren. Dat betekent dat als de ene gemeente veel bouwt en de andere minder, de gemeente met de grootste voorraad sociale huurwoningen meer mensen met een lager inkomen krijgt.

De vraag naar deze woningen is groot, merken wij tijdens ons onderzoek naar woonproblemen in Nederland. Zo spreken we voor onze uitzending met Dorien, moeder van twee kinderen en woonachtig in een piepklein appartement in Den Haag. Zij wil graag een extra slaapkamer zodat haar dochter niet meer in haar bed hoeft te slapen, maar helaas: “Ik sta al tien en een half jaar ingeschreven. Een paar jaar geleden dacht ik wel dat ik het zou worden. Maar we zijn er nog steeds niet.”

Binnen de regio is veel onvrede over de huidige verdeling van sociale huurwoningen. Sommige gemeenten zoals Den Haag en Zoetermeer hebben een veel hoger percentage sociale woningen binnen hun woningbestand dan gemeenten zoals Pijnacker-Nootdorp en Midden-Delfland. In die gemeenten is het aantal sociale huurwoningen als onderdeel van de totale woningvoorraad fors lager, soms wel 15 tot 20 procent.

Kippenhokken

Daarnaast speelt nog een andere discussie, namelijk de bouw van sociale huurwoningen door private partijen, zoals projectontwikkelaars. Dit relatief nieuwe fenomeen speelt met name in Den Haag en Zoetermeer. Deze woningen zijn voor een beperkte duur sociaal. In Zoetermeer is nu sprake van 15 jaar. Dat betekent dat de huurprijs niet hoger mag zijn dan de grens die er is voor sociale huurwoningen, namelijk 752 euro. Na die 15 jaar mag de projectontwikkelaar de woningen voor meer verhuren of zelfs verkopen. Regiogemeenten zijn hier niet blij mee, want dat betekent dat de sociale woningen in Zoetermeer straks weer commercieel zijn en niet beschikbaar voor sociale huur.

Er zijn nog meer verschillen met sociale huurwoningen van woningcorporaties. Over het algemeen bouwen projectontwikkelaars kleinere woningen. En de woningen van projectontwikkelaars tellen niet mee in de wachtlijsten die iedere gemeenten of regio heeft. Dus de woningen die in Zoetermeer gebouwd worden, mogen door projectontwikkelaars zelf verhuurd worden en zorgen er dus niet voor dat de wachtlijst voor sociale huurwoningen korter wordt. Terwijl andere gemeenten met hun woningvoorraad daar wel aan bijdragen.

Wachtlijsten alleen maar langer

Ook hoeven private partijen geen rekening te houden met de zogenaamde urgentieregeling. Die regeling zorgt er voor dat statushouders, mensen die uit een GGZ-instelling verhuizen en andere uitzonderingen, voorrang krijgen op een sociale woning. Deze mensen komen dus ook bij de reguliere sociale woningen terecht, waarmee de wachtlijst daar alleen nog maar langer wordt.

In Den Haag heeft men daarom besloten de private sociale huurwoningen niet meer mee te rekenen in hun doelstellingen. De gemeente wil per jaar dat 30 procent van alle nieuwe woningen sociaal is. In het verleden werden de private sociale woningen daarbij gerekend, maar wethouder Balster breekt hiermee. Hij wil ‘echte’ sociale huurwoningen, die niet na een paar jaar toch weer privaat worden, of die om de reguliere wachtlijsten heen opereren. In Zoetermeer houdt men voorlopig wel vast aan de private sociale huurwoningen als onderdeel van hun opgave voor nieuwbouw.

Maandag 6 september is de uitzending over woonproblemen met Inge en Dorien te zien om 22:20 op NPO2.