Op veel plekken aan de kust van Zeeuws-Vlaanderen domineren tegenwoordig grootschalige huisjesparken van Roompot en andere recreatiegiganten. “De kust is bijna onherkenbaar geworden”, vindt Teuntje de Vries, van de Zeeuwse actiegroep Toerisme uit Balans. “Van Cadzand tot Nieuwvliet is het eigenlijk één aaneengesloten rij van parken met huisjes.”
Teuntje woont dicht bij de kust, in het buitengebied van het dorpje Groede. Vrijwel haar hele leven woont zij al in Zeeuws-Vlaanderen en weet niet beter dan dat er toeristen op de kust afkomen. Maar de afgelopen jaren met de komst van nieuwe vakantiehuisjes, wordt de streek volgens haar overlopen door toeristen.
Brandbrief
En dat moet stoppen, vindt zij. En daarin staat zij niet alleen. Vorig jaar plaatste Teuntje een brandbrief op Facebook gericht aan de gemeente Sluis, waar de populaire kustgemeenten Breskens, Nieuwvliet en Cadzand onder vallen. Haar boodschap: de gemeente investeert wél in toerisme en veel te weinig in goede voorzieningen voor de lokale bevolking, zoals goed openbaar vervoer.
Haar brandbrief raakte een open zenuw. “Toerisme is hier een heilig huisje en daar mag je niet zoveel over zeggen, maar ik kreeg echt verschrikkelijk veel bijval van andere bewoners.” De brief was het startpunt voor oprichting van de actiegroep Toerisme uit Balans. Een van de kritiekpunten van de bewonersgroep is dat de gemeente ruim baan zou geven aan de alsmaar uitdijende recreatieparken met luxe vakantiehuisjes.
Kustpact
Sinds de invoering van het Kustpact in 2017, is bouwen aan de kust alleen nog op een beperkt aantal plaatsen toegestaan. Toch hebben vakantieparken zoals Roompot, van origine een Zeeuws bedrijf, de afgelopen jaren nog flink uitgepakt met de bouw van nieuwe recreatiewoningen aan de kust. De Zeeuwse kustvisie, de provinciale Zeeuwse uitwerking van het landelijke Kustpact, staat namelijk onder de noemer ‘pijplijnprojecten’ de bouw van recreatiewoningen toe. Dit is een overgangsregeling voor recreatieplannen die al voor 1 januari 2016 werden ingediend en voor 1 januari 2019 werden goedgekeurd door de gemeenten.
Tot verbazing van veel bewoners. Teuntje: “Ik was in de veronderstelling dat met het Kustpact er echt niks meer bijgebouwd zou worden en de kust beschermd zou worden”, vertelt zij verontwaardigd. De gemeente Sluis spant wat haar betreft de kroon. “Ze noemen de gemeente Sluis ook wel de koning van de pijplijnprojecten.” De gemeente diende voor de einddatum nog 18 pijplijnprojecten in en is daarmee koploper onder de Zeeuwse gemeenten.
Stacaravaneigenaren: kind van de rekening
Toch zorgt de Zeeuwse kustvisie voor een flinke rem op bebouwing van de kust. Maar er is ook een keerzijde. Kapitaalkrachtige ondernemers en investeerders blijven manieren zoeken om via legale achterdeurtjes nieuwe vakantiewoningen te realiseren. Het opkopen van campings blijkt zo’n sluiproute. Op campings zit namelijk al een recreatiebestemming en voor het bouwen van vakantiehuisjes tot 70m2 is geen nieuwe vergunning nodig. En dus kan een campingeigenaar relatief makkelijk besluiten het terrein te herstructureren.
Stacaravaneigenaren zijn daarbij kind van de rekening. Zij moeten vertrekken om plaats te maken voor luxe vakantiehuisjes. Die zijn een veel betere melkkoe dan de baten die seizoenskampeerders jaarlijks met hun stageld opbrengen. Nieuwe vakantiewoningen kunnen het hele jaar rond verhuurd worden of voor een aanzienlijk bedrag verkocht worden aan particuliere of zakelijke investeerders.
Parfum en sterrenrestaurants
De bebouwing van de kust in Zeeuws-Vlaanderen is volgens Teuntje echt een immense verandering: “Wat mij heel erg aan het hart gaat, is de natuur. Er is nu één lange strook met bebouwing. Eerst had je veel meer groen en ook voor de dieren is steeds minder ruimte. Er wordt wel weer nieuwe natuur aangelegd, maar dat kunt je niet vergelijken met de ongerepte natuur die er oorspronkelijk was.” Ook de drukte is door de komst van nieuwe vakantiehuisjes flink toegenomen. “Die huisjes worden bijna het hele jaar door verhuurd en het is hier eigenlijk nooit meer rustig.”
Teuntje ziet niet alleen de kuststreek veranderen, maar ook het type toerist dat de regio bezoekt. “Het ergste is dat veel mensen die op de parken komen helemaal geen natuurmensen zijn. Ze geven er niets om. Als je nu over het strand loopt dan lopen er mensen in een parfumwolk met hakjes aan. Ze komen vooral voor de Zeeuwse sterrenrestaurants.”
Wij hebben de wethouder van de gemeente Sluis om een reactie gevraagd en zullen hem binnenkort spreken.