‘Wat me echt trof was dat het mannen zijn zoals jij en ik. Op zoek naar liefde of iets anders. Toen ik hen vertelde dat ze niet met de vrouw van hun dromen aan het chatten waren, maar met een jongeman die zich voordeed als vrouw, waren ze diep geschokt.’ Jakob Illeborg, de presentator van het Deense consumentenprogramma Kontant vertelt Teun over de uitzending die hij recent maakte in Denemarken over datingsites met nepprofielen.
‘En toen we probeerden te achterhalen waar die websites vandaan kwamen, leidde het spoor al snel naar Nederland.’ Geschokt door deze bevindingen nemen de Deense journalisten begin dit jaar contact met ons op. Het is het begin van ons onderzoek: Online oplichting, over datingsites met nepprofielen.
Wij ontdekken op onze beurt dat er in Nederland duizenden sites met fictieve profielen actief zijn. Dat het een geraffineerde en professioneel georganiseerde bedrijfstak is. En dat de ondernemers achter deze business goed weten hoe ze onvindbaar onder de radar moeten opereren, en hoe ze vakkundig de verantwoordelijkheid kunnen afschuiven.
Nederlandse link in Denemarken
Tijd voor een ontmoeting met onze Deense tipgevers. En deze week was het zover. Want hoe zit het nu precies met die Nederlandse link waar zij het over hebben? De Deense sites lijken inderdaad afkomstig van een Nederlands bedrijf, dat is gevestigd in Breda. Maar als je dat bedrijf vervolgens opzoekt in de Kamer van Koophandel loopt het spoor al snel naar Belize.
We zoeken door en vinden in Nederland een datingsite met nepprofielen die vrijwel identiek is aan de site van de Denen; dezelfde naam en dezelfde software. Maar er zou wel een ander bedrijf achter zitten, gevestigd in Eindhoven. Documenten over dit bedrijf in de Kamer van Koophandel leiden ons uiteindelijk ook niet naar belastingparadijs Belize, maar naar een registratiekantoor in Hongkong.
Dezelfde directeur
En toch hebben de twee afzonderlijke bedrijfjes iets gemeen: hun vermeende oprichter en directeur. En naar hem zijn we nu dus vanuit Nederland en Denemarken op zoek. Via het antwoordformulier op de website, drie oude telefoonnummers, en de brievenbusfirma in Breda, waar de Denen uiteindelijk een aanknopingspunt vinden. Tot nu toe nog zonder het gewenste resultaat: een ontmoeting met de ondernemer achter duizenden datingsites met nepprofielen.
Europol
Maar wat de Denen betreft focussen we ons niet alleen op deze Nederlandse ondernemer. ‘Dit is een grote internationale zwendel. Zweden zou erbij betrokken zijn. En Duitsland,’ lichten de Denen toe. En dus stappen zij met hun bevindingen naar Europol, het samenwerkingsverband van de politiediensten van de Europese Unie. ‘Europol laat ons weten dat zij pas in actie kunnen komen als ze daartoe gevraagd worden door een nationale politieautoriteit. In Denemarken lijken de autoriteiten wakker geschud. Wij gaan ze nu vragen om Europol in te schakelen. Om zo een einde te maken aan deze oplichtingspraktijken.’
In Denemarken geldt dat de disclaimer echt heel zichtbaar moet zijn. Die kleine lettertjes op de betreffende websites voldoen niet aan de Deense wet.
Zover zijn we in Nederland nog niet. Van onze tipgevers horen we dat de politie hier in Nederland nog steeds niet staat te springen om aangiftes op te nemen over datingsites met nepprofielen. “Niet aangiftewaardig”, kreeg gedupeerde Jan Miedema (74) uit Utrecht gisteren nog telefonisch te horen. Door de disclaimer op de website zou je moeten kunnen weten dat profielen fictief kunnen zijn. ‘En dat is dus een heel groot verschil met ons in Denemarken,' reageert presentator Illeborg verontwaardigd. ‘In Denemarken geldt dat de disclaimer echt heel zichtbaar moet zijn. Die kleine lettertjes op de betreffende websites voldoen niet aan de Deense wet. Onze ombudsman heeft daar al een negatief oordeel over uitgesproken.’
