"Europa heeft een positieve handelsbalans van 250 miljard euro per jaar op voedsel,” aldus EU-lijstrekker van D66 Gerben-Jan Gerbrandy, “dus wij exporteren velen malen meer dan we binnenhalen." Dit klopt niet, want Gerbrandy vergeet de import van voedsel mee te nemen blijkt uit onderzoek in het kader van de Factcheck-marathon in aanloop naar de Europese verkiezingen.
Geconfronteerd met de conclusie geeft Gerbrandy de fout ruiterlijk toe: “Ik heb twee dingen verward.”
Bron van bewering
Gerben-Jan Gerbrandy is Europese lijsttrekker van D66, onderdeel van de Europese partij Renew. Hij deed de uitspraak in het Europees verkiezingsdebat van de populaire podcast Europa Draait Door. De podcast werd uitgezonden op 27 mei 2024. De BBB, Partij voor de Dieren en D66 deden mee aan het debat.
Feiten: 58 miljard in plaats 250 miljard
In de podcast debatteren de drie politici over hoe de EU landbouwsubsidies zou moeten verdelen. “D66 zegt niet dat het geld niet naar boeren mag gaan, maar het moet ten dienste staan van de publieke doelen die we gesteld hebben en daar is voedselvoorziening een hele belangrijke voor”, zegt Gerbrandy. Op korte termijn is de EU-lijsttrekker “niet bang voor voedseltekorten”.
Om zijn standpunt kracht bij te zetten, wijst hij (minuut 15:25) op het feit dat Europese boeren meer voedsel exporteren naar landen buiten de EU dan dat ze importeren. Dit klopt, maar het verschil is bij lange na niet 250 miljard euro, zoals de D66’er zegt. Hij komt dichtbij het bedrag van 229 miljard dat de EU in 2022 exporteerde, maar om het een handelsbalans te kunnen noemen heb je ook het importbedrag nodig. Een handelsbalans is namelijk het verschil tussen import en export.
In de agri-food Monitor 2023 van de Europese Commissie staat dat we in 2022 voor 172 miljard euro voedsel importeerden van buiten de Europese Unie. De daadwerkelijke handelsbalans is dan 58 miljard, vier keer lager dan de lijsttrekker suggereerde.
Gerbrandy's bewering dat de EU "velen malen meer exporteert dan we binnen halen" is dus ook onjuist. Met een exportbedrag dat slechts 0,75 keer hoger is dan de import, kan er niet gesproken worden van "velen malen meer".
Oordeel: Gerbrandy overdrijft voedselexport
De EU-lijsttrekker voor D66 overdrijft het bedrag dat de Europese landbouw aan voedsel exporteert. De daadwerkelijke positieve handelsbalans bedraagt 58 miljard euro in plaats van 250 miljard die hij noemde in het EU-debat.
Reactie Gerbrandy
Geconfronteerd met de fout zegt Gerben-Jan Gerbrandy: “Ik heb twee dingen verward in het moment. Je exporteert wat je overhoudt, het surplus op de productie dus. Het surplus op de balans is natuurlijk kleiner, maar nog altijd een enorme 58 miljard euro - die mijn stelling overeind houdt dat we meer dan voldoende produceren om niet op korte termijn tegen voedseltekorten aan te lopen.”
Factcheck-marathon van de Lage Landen
Deze factcheck kwam tot stand in het kader van de Factcheck-marathon van de Lage Landen met als partners het AD en de aangesloten regionale kranten, de VRT, de RTBF, Knack, Factcheck Vlaanderen en deCheckers.
