De autonome burger gelooft dat de Nederlandse wet- en regelgeving niet op hen van toepassing is en dat de overheid geen macht over hen mag uitoefenen. Autonome mensen willen in vrijheid leven en zich onttrekken aan het 'systeem' waarin zij leven. Dat betekent ook dat zij financiële verplichtingen waarvan zij vinden dat ze daar nooit toestemming voor hebben gegeven, zoals het betalen van sommige belastingen, uit de weg gaan. Die zouden alleen maar dienen om de staatskas te spekken. Toch onttrekken zij zich niet helemaal aan het systeem, ze willen bijvoorbeeld wel graag aanspraak maken op financiële voorzieningen, zoals een bijstandsuitkering.

De soevereine burger gaat nog een stapje verder. Zij doen afstand van elke vorm van externe autoriteit. Zo hebben ze naar eigen zeggen geen paspoort of BSN-nummer. Op geen enkele wijze maakt de soeverein gebruik van zaken uit het systeem.

Zorgen bij deurwaarders

Iemand die steeds vaker te maken krijgt met de autonome burger is deurwaarder Erik Hamer. Als deurwaarder gaat hij met een vonnis of een dwangbevel bij mensen langs, waarbij hij soms beslag moet leggen op inkomsten, bankrekeningen of andere bezittingen. Vaak omdat mensen achterstallige betalingen hebben. Zolang er niet betaald wordt, lopen aanmaningen en daarmee de schulden steeds verder op.

En omdat autonome burgers regelmatig rekeningen naast zich neerleggen, moet Hamer vaker optreden. Tien keer kwam hij al in aanraking met autonome mensen. Over het afgelopen half jaar ziet hij het aantal toenemen. Pointer sprak met meerdere deurwaarders die allemaal te maken kregen met deze beweging.

Zorgen over de stijging, maakt Hamer zich niet: "Ik doe mijn werk volgens de wettelijk voorgeschreven wijze en ga zo min mogelijk inhoudelijk in op de juridische kant van de zaak, want daar komen we toch niet verder mee." Vanuit een maatschappelijk oogpunt is er volgens hem wel reden tot zorg: "Steeds meer mensen keren zich af van de overheid. Voor een goed functionerende samenleving is deze ontwikkeling niet goed en het doet ook afbreuk in het vertrouwen in elkaar."

Niet alleen Hamer heeft deze zorgen, ook de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) waarschuwt hier in haar laatste rapportage voor: "Wanneer zij [een soeverein, red] dus geconfronteerd zullen worden met boetes omdat zij geen belasting meer willen betalen of bijvoorbeeld uit huis worden gezet omdat zij weigeren de huur of hypotheek te betalen, zou dit tot confrontaties kunnen leiden. Het is de vraag wat er dan gebeurt."

Autonome burgers erkennen Hamers functie als deurwaarder niet; volgens hen is het bezoek van de deurwaarder onrechtmatig en strafbaar. Het komt in enkele gevallen zelfs voor dat Hamer zelf dwangsommen krijgt toegestuurd van wanbetalers. Zo krijgt hij rekeningen overhandigd waarin staat dat hij ruim 11 duizend euro moet betalen. En het wordt nog gekker: Een tweede keer moet de deurwaarder bijna 5 miljoen euro aftikken.

Hamer legt uit: “Wij doen niks met deze rekeningen. Deze zijn namelijk onterecht, maar het is niet altijd makkelijk om ermee om te gaan. Het is belangrijk om altijd beleefd en respectvol te blijven, ongeacht de idealen en meningen die mensen hebben. Aan de andere kant: met deze ideeën kan ik als deurwaarder ook niets en ik ga dan ook zo min mogelijk in discussie."

Financiële problemen

De keuze voor een autonoom leven kan ook leiden tot zware financiële problemen. Zo vertelt Hamer dat mensen weigeren te betalen, maar dat het in de praktijk niet mogelijk is om autonoom te zijn. En toch zijn er mensen die geloven dat ze als autonoom door het leven kunnen gaan, met alle gevaren van dien: mensen raken steeds dieper in de financiële problemen.