José Cobussen (56) heeft heel intensieve zorg nodig. In plaats van dat ze daarvoor in een verpleeghuis woont, huurt ze een zogenaamde ‘zorg-au-pair’ uit Slowakije in die bij haar woont en voor haar zorgt. Is zo’n zorg-au-pair een goede oplossing voor het nijpende personeelstekort in de zorg?
“Ik heb wat ze noemen een functionele neurologische stoornis. Klinkt ingewikkeld, maar waar het op neerkomt is dat de signalen vanuit mijn hersenen niet goed door worden gestuurd naar de delen van mijn lichaam.’ Josés aandoening zorgt ervoor dat ze epileptische aanvallen krijgt en slecht ziet. Ze heeft intensieve zorg nodig en heeft ‘recht’ op een plek in een verpleeghuis. Maar daar woont José liever niet.
“Ik ben nog jong, en ik kan naast alles wat ik niet kan, ook nog heel veel wél. In een verpleeghuis zou ik tussen hele oude mensen zitten, aan het einde van hun leven. Daar heb ik moeite mee. Daarom wilde ik kijken of het me zou lukken om de zorg thuis rond te krijgen.” De intensieve zorg die Jose nodig heeft was in de vorm van thuiszorg niet mogelijk. Dus keek ze verder. En uiteindelijk kwam ze uit bij een vorm van zorg die voor veel mensen, ook in Josés omgeving, nog heel onbekend is: een zorg-au-pair. Dat is een buitenlandse zorgverlener die helpt met huishoudelijk werk en zorgtaken, en die bij je inwoont. Op dit moment huurt José van haar zorgbudget drie Oost-Europese au pairs in die haar thuis verzorgen.
Zelfstandig blijven
“Een van de au pairs komt uit Slowakije, zij is bijna het hele jaar bij mij. Als zij op vakantie is, vraag ik een van de andere twee au pairs. Ze helpen mij met aankleden, met naar het toilet gaan. Maar omdat ik door hun zorg thuis kan blijven wonen, blijf ik juist ook zelfstandiger dan in een verpleeghuis mogelijk was geweest. Het feit dat ze bij mij wonen, maakt de zorg heel flexibel. De afspraak die ik met hen heb is dat ze 8 uur per dag werken. Samen overleggen we dan op welke momenten van de dag dat het meest zinvol is. De pakweg 5000 euro per maand die ik eraan uitgeef om hen te betalen, is een stuk minder dan dat een verpleeghuis zou kosten. En de au pairs zelf zijn ook blij met het werk: ze kunnen hier meer verdienen dan in hun eigen land.”
Schaduwkant
De zorg-au-pair klinkt zo als de perfecte oplossing voor het nijpende personeelstekort in de Nederlandse zorg. Maar is dat wel zo? Op de redactie krijgen we een aantal tips binnen van zorgverleners en zorgondernemers die zeggen dat au pairs niet altijd eerlijk behandeld worden door de Nederlandse zorgbureaus via wie ze bij cliënten worden ingezet. Sommige zorg-au-pairs zouden veel meer uur werken dan verantwoord is en dan waar ze voor betaald krijgen. Ze zouden veel te weinig pauze mogen nemen en dag en nacht ‘op afroep’ beschikbaar moeten zijn. Dat zou ook weer gevolgen kunnen hebben voor de kwaliteit van zorg die de cliënt krijgt. Heeft deze constructie inderdaad een schaduwkant?
Bijzondere band
José huurt ‘haar’ au pairs niet via een bemiddelingsbureau in, maar regelt alles zelf. Ze houdt naar eigen zeggen goed in de gaten dat de au pairs rust nemen en niet over hun 8-urige werkdag heengaan. “Ik heb met name met de au pair uit Slowakije een heel bijzondere band. Binnenkort gaan we zelfs samen haar familie opzoeken. Ik zie het zo: ze spreekt dan wel geen Nederlands, maar ze begrijpt als geen ander wat ik nodig heb.”