Cement heeft een houdbaarheidsdatum. Als cement over de datum is, is het niet meer geschikt om mee te werken, sterker nog, je kan er ernstige gezondheidsklachten aan overhouden. In februari 2020 bleek dat acht van de achttien door ons onderzochte bouwmarkten cement verkochten waarvan de houdbaarheidsdatum was verstreken. Dit jaar herhaalden we ons onderzoek in tweeëntwintig bouwmarkten en troffen we drie keer cement over de houdbaarheid aan en twee keer zakken waarop de houdbaarheidsdatum niet leesbaar was.
Luister naar de uitzending van Pointer Radio:
Ziek van cement, deel 2
Klusser Albert van Loosdregt begon aan zijn cementvloertje zonder kniebeschermers. Na drie dagen kwamen er “donkere zwarte korsten op en begon het te etteren dus kwam er ook allemaal spul uit”. Zijn knieën waren chemisch verbrand. “De huid scheurde open en dat was heel pijnlijk”.
Cement is vanwege de alkalische samenstelling überhaupt geen product om zonder bescherming te verwerken, ook niet als de houdbaarheid nog niet verstreken is. Zo laat Edwin Vermeulen van Betonhuis ons weten.
Ziek van cement
Albert van Loosdregt wist niet dat cement een houdbaarheidsdatum heeft. Hij werkt al 42 jaar in het “bouwwereldje” maar had nog nooit van de houdbaarheid van cement gehoord. Hij zat met zijn blote knieën een uurtje in het natte cement en dat kwam hem duur te staan.
“Negentien april vorig jaar is het gebeurd en toen kon ik meteen geen lange broek meer aan, dat was te pijnlijk aan die knieën en uiteindelijk heb ik half oktober pas weer een lange broek aan heb gedaan”.
Van Loosdregt zal ermee moeten leven. De knieën jeuken altijd en hij heeft zalf nodig om het eczeem onder controle te houden.
Houdbaarheidsdatum
Een van de vaste bestanddelen van cement is chroom-6. Dat is er niet uit te halen. Chroom-6 is een gevaarlijke stof. Het komt vrij bij het schuren van oude verf of bij het lassen van roestvrijstaal. Inademing van de stofdeeltjes kan longproblemen en zelfs kanker veroorzaken. Chroom-6 in cement kan in aanraking met de huid voor een allergische reactie zorgen en voor chroomzweren. En daar kom je nooit meer vanaf.
Aan cement wordt een reductiemiddel toegevoegd waardoor Chroom-6 wordt omgezet in het minder schadelijke Chroom-3. Maar dat reductiemiddel is op een gegeven moment uitgewerkt. Dan is de houdbaarheid van het cement verlopen en komen de risico’s van Chroom-6 weer terug. Daarom moet er op verpakkingen en afleverbonnen van cement een houdbaarheidsdatum staan. Na die datum mag het cement niet meer worden verhandeld of gebruikt. Maar dat gebeurt dus toch.
Onderzoek 2021
De situatie is in 2021 ten opzichte van een jaar eerder verbeterd. Er waren vier bouwmarkten waar het niet in orde was. Drie verkochten cement dat over de datum was, bij twee was de houdbaarheidsdatum onleesbaar en daarnaast waren er opvallend veel kapotte zakken (waardoor het stof rondstoof).
Volgens stukadoor Frans Theodor Frederick krijgt dit probleem in de opleiding geen aandacht, je weet pas van het bestaan als je “cementschurft” hebt. Mensen schamen zich en praten er niet over. “Het stof dwarrelt, je krijgt overal jeuk en krabt tot bloedens toe”, vertelt hij uit eigen ervaring.
Edwin Vermeulen is sectorsecretaris beton van het Betonhuis, koepel van de cement- en betonindustrie.
Reactie op de reportage: 'Het voorraadbeheer in bouwmarkten moet beter en wij kunnen nog meer aan voorlichting doen om dit te voorkomen. Het is duidelijk dat de houdbaarheidsdatum van cement niet algemeen bekend is. Daar moeten we heel kritisch naar kijken. Onder andere door informatie aan bouwmarkten en opleidingsinstituten.'
In het onderzoek van dit jaar naar de houdbaarheidsdatum op zakken cement werd er in vier bouwmarkten cement aangetroffen over de datum, zonder datum of met een onleesbare datum. Dat laatste betrof zakken van het Gamma Eigen merk en in één bouwmarkt stond er helemaal geen houdbaarheidsdatum op de Enci zakken cement.
