Veel apothekers vinden dat de mate waarin patiënten nu overstappen op een ander medicijn met dezelfde werkzame stoffen, een risico vormt voor de gezondheid. Het kan leiden tot verkeerde inname en gezondheidsklachten. Dat blijkt uit een vragenlijst van het tv-programma De Monitor (KRO-NCRV) onder 1.132 apothekers. Volgens hen is het “doorgeslagen” beleid dat zorgverzekeraars uitvoeren een belangrijke oorzaak van het wisselen.
“We merken dagelijks aan de balie dat mensen verward reageren wanneer we uitleggen dat ze een ander merk medicijn krijgen dan voorheen”, zegt Aris Prins, voorzitter van de apothekersorganisatie Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) tegen het tv-programma. “Als we op huisbezoek gaan, zien we dat alle medicijnen soms door elkaar liggen. We zien ook vaak dat wanneer er medicijnen worden teruggebracht, er verschillende doosjes niet, of te veel gebruikt zijn. En we merken dat mensen onregelmatig terugkomen voor een herhaalrecept, er zit geen lijn in.”
92 procent van de ondervraagde apothekers geeft aan dat de huidige frequentie van wisselen een risico is voor de gezondheid van patiënten, en dat er te vaak gewisseld wordt, zo blijkt uit een vragenlijst die ingevuld is door 1.132 apothekers die lid zijn van de KNMP. Het gaat om wisselingen tussen medicijnen met dezelfde werkzame stoffen waarvan de hulpstoffen kunnen verschillen. Soms kunnen er bijwerkingen optreden. Ook kan de vorm of kleur anders zijn, waardoor mensen in de war kunnen raken en hun medicijn verkeerd of helemaal niet meer innemen.
Jaarlijks wordt er miljoenen keren gewisseld, vaak omdat een ander medicijn goedkoper is. Volgens de apothekers is het uitgevoerde beleid door zorgverzekeraars een belangrijke oorzaak van de wissel. “Mensen snappen vaak niet dat ze moeten wisselen”, aldus Prins, “en het uitleggen kost ons enorm veel tijd.” De meeste bevraagde apothekers (83 procent) geven aan een of meerdere keren per dag discussies te hebben met patiënten over de wisseling vanwege het beleid van zorgverzekeraars.
Bijna alle ondervraagden (97 procent) vinden het beleid van zorgverzekeraars doorgeslagen. “De zorgverzekeraars zijn in de markt gezet om het prijsbeleid zo hard mogelijk te drukken”, stelt Prins, “en dat doen ze goed. Wij zitten in een race-to-the-bottom waarbij het op medicijnniveau om centenmarges gaat.”
Wat ik zie, is dat sommige middelen worden gewisseld waarvan ik denk dat het niet verstandig is
“Wij hebben aangetoond dat we met z'n allen de kosten van de geneesmiddelen beperkt kunnen houden. Maar het slaat door”, zegt Jako Burgers van het Nederlands Huisartsen Genootschap tegen De Monitor. “Wat ik zie, is dat sommige middelen worden gewisseld waarvan ik denk dat het niet verstandig is. Het risico is dat de middelen uiteindelijk minder goed gebruikt worden.”
“Wij hebben als zorgverzekeraar een belangrijke maatschappelijke opdracht om te zorgen dat de zorg betaalbaar blijft”, zegt directeur Petra van Holst van Zorgverzekeraars Nederland tegen het tv-programma. “We betalen op dit moment ongeveer 50 euro per jaar minder zorgpremie, omdat wij de inkopen op de medicijnen hebben gedaan.”
Ze vindt dat apothekers als zorgverleners een belangrijke rol spelen in het begeleiden van de patiënt bij het wisselen. Van Holst: “Wij maken altijd de afweging wat het met de kosten doet ten opzichte van het belang van wel of niet wisselen voor patiënten. Als het wisselen een risico zou zijn, dan moet de huisarts in overleg met de apotheker kijken wat voor die patiënten wél acceptabel zou zijn.”
