Wat begon als een ‘simpele’ operatie van haar knie, eindigde voor Leonne van Ginneken in een nachtmerrie. Er traden complicaties op en ze bleef pijnklachten houden. Daarvoor slikte ze zware pijnstillers, waaraan ze verslaafd raakte. Toen ze wilde afkicken, merkte ze hoe lastig het is om als medicijnverslaafde passende hulp te vinden.
Jaren terug werd Leonne geopereerd aan een knieblessure. Hoewel het een simpele operatie had moeten zijn, traden er complicaties op en volgden nog vele andere operaties. “Op een gegeven moment had ik zoveel pijnklachten, dat ik Oxycodon (een sterke pijnstiller, red.) voorgeschreven kreeg. Dat hielp supergoed.”
Afkickverschijnselen tijdens gebruik
Maar in de jaren dat Leonne Oxycodon gebruikte, merkte ze dat ze een steeds hogere dosis nodig had om effect te voelen. “Je krijgt dan al afkickverschijnselen terwijl je het nog gebruikt. Grieperig, huidpijn. Je voelt je echt verschrikkelijk.” Vorig jaar augustus besloot ze daarom blijvend af te kicken van de zware pijnstillers. Maar dat bleek niet zonder horten of stoten te gaan. Haar huisarts kon haar niet helpen en in de afkickkliniek waarin ze belandde, voelde ze zich niet thuis.
Afkicken tussen de alcohol- en drugsverslaafden
Leonne ging eerst naar de huisarts toen ze wilde afkicken. “Die was terughoudend. Hij zei dat ik het niet voor niets slikte.” Uiteindelijk bedacht hij wel een afbouwschema voor me. Ik moest met 5 milligram per drie weken afbouwen. Nou, dat was al een drama. Je voelt je gewoon echt klote.”
Daarop besloot Leonne om hulp te zoeken bij een afkickkliniek. “Ik heb gewoon gegoogeld en de eerste kliniek die ik tegenkwam gebeld.” De kliniek raadde Leonne aan om zich 30 dagen te laten opnemen. “Daar schrok ik wel van,” zegt ze. Maar ze deed het toch en begon aan een programma om af te kicken met methadon, een ander opiaat waarbij de dosis makkelijker in kleine stapjes omlaag kan worden gebracht, waardoor minder ontwenningsverschijnselen ontstaan.
Hoewel ze vol lof is over de hulpverleners in de kliniek, voelde ze zich er niet helemaal op haar plek. “De kliniek was niet gespecialiseerd in Oxycodon, dus het was lastig qua herkenning en het programma wat aangeboden werd. Je zit daar met mensen die verslaafd zijn aan alcohol, wiet, cocaïne, heroïne. Die hebben echt verslavingsgedrag en heel andere psychische problemen.”
Problemen met nazorg
Ook de tijd na de opname in de kliniek verliep moeizaam voor Leonne. Vanwege spanningen met medecliënten moest ze voortijdig uit het traject in de kliniek stappen. “Ik was daar niet meer veilig.”
Leonne ging naar huis en kreeg medicatie mee om de afkickverschijnselen te onderdrukken, maar dat was niet genoeg om het afbouwschema uit de kliniek af te maken. “Bij de kliniek zeiden ze dat ze me niet meer konden geven, omdat ik zelf eerder naar huis was gegaan. En de huisarts zei dat ze er geen verstand van had. Ze heeft toen wel met de kliniek gebeld en toen kreeg ik meer.” Uiteindelijk lukte het Leonne om volledig ‘clean’ te worden. “Maar ik ben behoorlijk ziek geweest,” zegt ze.
Nu krijgt ze nog nazorg bij de afkickkliniek en dat vindt ze fijn. Zo zijn er meetings waar ze naartoe kan gaan en is er een Facebookgroep met ervaringsdeskundigen. Toch voelt het alsof ook die zorg niet helemaal bij haar past. “Bij die meetings voel ik totaal geen aansluiting,” zegt ze. “De meeste mensen die stoppen met drugs of alcohol, voelen zich daarna beter. Maar ik niet. Bij mij is de verslaving weg, maar de pijn terug.” Toen de eerste euforie van het afkicken voorbij was, dacht ze: potverdorie, geef mij die pijnstillers maar weer.
Te weinig mogelijkheden voor opiaatverslaafden
Carol Vlugt van Stichting Opiaten Afbouwen herkent het verhaal van Leonne. Nadat ze zelf verslaafd was geraakt aan opiaat Fentanyl en daar met veel moeite van afkickte, zette ze de stichting op om mensen in dezelfde situatie te helpen. In de besloten Facebookgroep die ze opzette voor mensen die moeite hebben met het afbouwen van opiaten, ziet ze de meest schrijnende verhalen langskomen.
“Huisartsen weten niet altijd wat ze aan moeten met opiaatverslaafden,” zegt Carol. “Je kan wel een afbouwschema maken, maar afbouwen moet altijd gebeuren in stappen die passen bij de persoon. Ik vind dat daar echt veel meer maatwerk op geleverd moet worden.”
“Zoals Leonne ook vertelt, kom je tussen de alcohol- en cocaïneverslaafden als je intern in een kliniek gaat. En dan moet jij daartussen gaan zitten, terwijl jij alleen lichamelijk afhankelijk bent van pijnstillers.” Carol hoort veel van dit soort verhalen en raadt mensen dan ook meestal aan om, als het enigszins mogelijk is, in de eigen omgeving af te kicken en anders een kliniek te zoeken die gespecialiseerd is in de combinatie van een opiaatverslaving en pijnbehandeling. “Maar daar zijn er in Nederland maar weinig van. Dat maakt het voor de patiënt heel lastig.”
Gewenst: centraal punt opiaatverslaafden
Carol zou graag zien dat er een centraal punt werd opgezet, waar opiaatverslaafden terechtkunnen. “Desnoods dat ze er één keer heen moeten, maar verder gewoon telefonisch begeleid kunnen worden door iemand die de hele dag bezig is met afbouwen van opioïden en daar echt expert in is. Niet iemand die ook nog bezig is met gokverslaving en alcoholverslaving en een cocaïneverslaving.”