Veel bedrijven en organisaties zijn wettelijk verplicht om energiebesparende maatregelen door te voeren. Besparen is één, maar hoe verduurzaam je de resterende energiebehoefte? Het plaatsen van zonnepanelen is een van de mogelijkheden. Toch loopt het nog niet storm met zon-op-dak. Terwijl weilanden vol worden gebouwd met zonneparken blijven de daken van bedrijven zoals die van Jan, een toeleverancier voor de schoenindustrie, nog juist vrij leeg. Op dit moment is slechts 12 procent van de geschikte bedrijfsdaken bedekt met zonnepanelen, blijkt uit de benchmark ‘Zon op bedrijfsdaken 2021’ van adviesbureau Over Morgen.

Een paar zonnepanelen op een dak leggen klinkt misschien simpel, maar is makkelijker gezegd dan gedaan. Ondernemers lopen tegen allerlei problemen aan op het moment dat ze zonnepanelen op hun dak overwegen.

De productiemachines in het bedrijfspand van Jan vreten de meeste stroom, maar ook daar wordt inmiddels op bespaard. “De compressor, een van de meest energieslurpende machines, heeft een uitknop gekregen zodat deze niet de hele nacht aan hoeft te staan.” Toch zou hij nog zo’n 475 zonnepanelen nodig hebben om de productiemachines volledig op zonne-energie te laten draaien. Hij heeft al meerdere offertes aangevraagd, maar de uitgave is voor nu nog te groot. "Ik heb niet zomaar 120.000 euro liggen."

Gerard Wyfker van ondernemersorganisatie Koninklijke Metaalunie ziet dat er ook in zijn branche getwijfeld wordt, en dat financiering bij die twijfel een grote rol speelt. “De subsidies zijn te laag, de zonnepanelen nog te duur en daarmee de terugverdientijd nog te lang. Een ondernemer denkt ook anders dan een burger. Een ondernemer denkt: met dat geld kan ik ook investeren in mijn productieproces, zoals een nieuwe machine waar ik direct plezier van heb. Een zonnepaneel is voor hem een bijproduct.” Naast een hoge financiële drempel zijn er volgens Wyfker nog andere obstakels. “Een ander groot probleem is dat ondernemers van de netbeheerder vaak te horen krijgen dat ze wel panelen mogen leggen, maar er niet vanuit moeten gaan dat ze meteen aangesloten worden”, vertelt hij “Dat maakt het niet aantrekkelijk om dan alsnog panelen op een dak te leggen.”

“Zorg dat de ondernemer geprikkeld wordt om eerder gisteren dan morgen zonnepanelen op zijn dak te leggen”, zegt Wyfker. Vanuit de politiek wordt daar te makkelijk over gedacht, vindt hij. “Een politicus denkt vaak eenvoudig: we moeten verduurzamen. Dus, elke ondernemer moet dat ook doen. Daarbij wordt vergeten dat een ondernemer veel meer aan zijn hoofd heeft.” Een verplichting van zonnepanelen op bedrijfsdaken is volgens Gerard dan ook niet de oplossing. “Bij nieuwbouw kan ik mij een verplichting goed voorstellen, maar bij bestaande bouw kan dat niet zomaar.” Lang niet alle bestaande daken zijn bijvoorbeeld geschikt voor zonnepanelen. “Een ondernemer is naast veel geld voor de panelen dan ook nog een paar ton extra kwijt voor dakversterking, en daar moeten extra subsidieregelingen voor komen.”

Zolang er geen verplichting is voor bedrijven zal Jan voorlopig geen zonnepanelen aanschaffen. “Ik heb echt al heel veel gedaan, en ik ben er wel mee bezig, maar zonnepanelen hebben nog geen prioriteit.” Als Jan nu zonnepanelen zou nemen heeft hij ze misschien pas terugverdiend als hij met pensioen is. “De noodzaak is nog niet hoog genoeg, ik wacht de wetgeving nog even af.”