Het had een feestelijke dag moeten worden. De familie Sönmez is in 2013 net verhuisd naar de gemeente Stichtse Vecht, en gaat om dat te vieren lunchen op de markt in hun kersverse woonplaats. Maar bij terugkomst in hun nieuwe huis wacht hen een nare verrassing. Op de deurmat ligt een blauwe envelop. Het leven van Canan Sönmez (43) en haar gezin zal nooit meer hetzelfde zijn.

Geen schaamte meer

“Er zijn maar weinig mensen die weten wat er allemaal in ons gezin gebeurd is. Het is ook niet iets wat je aan de grote klok hangt", antwoordt Canan op de vraag waarom ze, na flink twijfelen, toch meewerkt aan het interview. “Maar ik heb het er met mijn man over gehad en hij heeft me over de streep getrokken. Wij zaten niet fout, dus waar zouden we ons voor moeten schamen?”

“We zijn inderdaad getroffen door de toeslagenaffaire en dat heeft destijds veel impact gehad op het gezin. In één klap moesten we meer dan 10.000 euro terugbetalen. Daardoor liep de hypotheekschuld op naar 20.000 euro en konden we ook de andere vaste lasten niet meer betalen. De naweeën, die voel je nog tot op de dag van vandaag. In 2021 kwam de erkenning, toen konden we even naar adem happen. Maar snel erna kwamen de volgende klappen.”

Een nieuwe klap

Drie maanden nadat Canan officieel hoort dat de schuldenproblematiek van de afgelopen jaren het gevolg was van overheidsfalen, krijgt haar dochter een eetstoornis. “Dat is een vreselijk iets. Het kost enorm veel kracht om daartegen te vechten. Onze strijd gaat tot op de dag van vandaag door, terwijl de rek er mentaal gezien eigenlijk allang uit is na die jaren van stress.”

Het is rond diezelfde tijd dat gemeenten starten met de speciale regeling ‘brede ondersteuning’, bedacht om gedupeerden van de toeslagenaffaire te helpen om hun leven weer op de rit te krijgen. Voor Canan komt de regeling als geroepen: “Eindelijk, dacht ik, nu gaat er wat gebeuren. Eind 2021 heb ik een paar zeer concrete hulpvragen ingediend: ons dakraam was al een aantal jaar kapot, ik wilde mijn dochter opgeven voor zwemles en ik was zelf al tien jaar niet bij de tandarts geweest. Allemaal dingen die de afgelopen jaren waren blijven liggen.”

Hallo, hoe gaat het?

Ze wordt uitgenodigd om op gesprek te komen bij de gemeente, maar langzaamaan verwatert het contact: “Praten met de gemeente ging heel goed, maar daar bleef het ook bij. Wij gaven aan: ‘We hebben het op dit moment heel zwaar en niet altijd tijd om met jullie om tafel te gaan zitten’.” Na twee nieuwe pogingen om het contact te herstellen, blijft het uiteindelijk stil. “Als je daar met je hele verhaal naartoe bent gegaan, dan verwacht je op zijn minst een belletje met: ‘Hallo, hoe gaat het?’”, zegt Canan. "Ik snap dat je niet overal bij kunt helpen. Maar er gebeurt nu niets, helemaal niets.”

Met het uitblijven van contact verdwijnt ook de hoop dat de gemeente hulp kan bieden: “Op een gegeven moment moet je prioriteiten gaan stellen, want het leven om ons heen gaat gewoon door. Maar ik merk wel dat onze ontwikkeling gestopt is. Onze levens staan stil en dat is heel moeilijk. Er kunnen wel van die prachtige rapporten verschijnen over de toeslagenaffaire, maar na twee dagen in het nieuws, verdwijnen deze weer in een la. En wij zijn alleen maar aan het overleven, dag in dag uit.”

Mooie toekomst voor de kinderen

Ondanks alle tegenslag houdt Canan de moed erin, voor haar kinderen: “Ik had nooit gedacht dat zoiets mij in dit land zou kunnen overkomen. Het was een enorme klap. Maar wij hebben twee dochters. De ene is veertien, de andere is bijna tien. Dan ben je verplicht om hen met goede bedoelingen klaar te stomen voor de maatschappij."

"Terwijl ik me realiseer wat de overheid heeft aangericht, proberen wij onze dochters op te voeden met het idee dat de overheid er voor je is. Het voelt oneerlijk om dat gevoel van ze af te pakken, omdat ik dat zelf heb meegemaakt. En ik hoop dat de overheid nu echt heeft geleerd van de gemaakte fouten, dat niet ook mjin dochters nog een keer teleurgesteld worden.”

Bekijk hieronder de uitzending van Pointer over de brede ondersteuning terug: