Het gezoem van een stofzuiger die je niet kunt uitzetten, de ruis van een permanent storende televisie of het voortdurende gedender van een rijdende trein: het zijn voorbeelden van geluiden die mensen met oorsuizen een leven lang horen. Bij sommigen leidt dat tot gevoelens van stress en angst. Een medicijn voor oorsuizen is er niet, maar volgens klinisch fysicus audioloog Erwin Baas kunnen een passende behandeling en een ontspannen mindset heel veel bijdragen aan een gelukkiger leven. Hij geeft een aantal tips die kunnen helpen om te leren omgaan met die vervelende piep.
Audioloog Erwin Baas van het audiologisch centrum van Kentalis is expert op het gebied van oorsuizen. Hij doet er onderzoek naar en biedt behandelingstrajecten aan om mensen te leren omgaan met oorsuizen. “Tijdens zo’n traject leer je om inzicht te krijgen in wat oorsuizen is en hoe stress en negatieve gedachten een rol kunnen spelen. Ook proberen we het beeld dat het iets gevaarlijks en bedreigends is bij je weg te halen.’’
De klachten en gevolgen van oorsuizen zijn voor ieder persoon anders. Volgens Erwin hoeft niet iedereen die met oorsuizen leeft gelijk te beginnen aan een behandelingstraject. “Dat is echt afhankelijk van de mate waarin iemand last ondervindt. En als je slechthorend bent, kan het zijn dat je met hoortoestellen al een stuk minder last ervaart.’’ Daarnaast is er een aantal manieren om zelf te proberen om de negatieve gevoelens en emoties die als gevolg van oorsuizen kunnen ontstaan te verminderen. De adviezen van Erwin worden hieronder in vijf concrete tips beschreven.
1. Ga niet in gevecht met het geluid
Volgens Erwin helpt het niet om oorsuizen te beschouwen als een vijand waartegen je moet vechten. Accepteren dat het geluid er is en er niet teveel op letten, zorgt ervoor dat je je niet gek laat maken door de constante aanwezigheid ervan. Natuurlijk is dat makkelijker gezegd dan gedaan, maar het is een belangrijke stap om uiteindelijk prettig door het leven te kunnen gaan met oorsuizen. Zo goed mogelijk leren ontspannen is een concrete vaardigheid die kan leiden tot acceptatie van het geluid in je hoofd.
2. Pak de oorzaken van stress in je leven aan
Omdat de klachten van oorsuizen bij veel mensen een vicieuze cirkel van stress en paniek opleveren, is het belangrijk die cirkel te doorbreken. Ontspannen zorgt ervoor dat angstige en paniekerige gevoelens verminderen. Volgens Erwin is het daarom belangrijk om de oorzaken van stress aan te pakken, ook als die niet door oorsuizen zijn ontstaan. “Je ziet ook wel dat mensen meer last van oorsuizen krijgen als ze in een stress-situatie komen. Bijvoorbeeld als ze op hun werk worden overbelast, in een burnout belanden, of in scheiding liggen.’’
3. Zoek tijdelijke afleiding en kom erachter wat werkt voor jou
Wanneer gevoelens van stress, irritatie, paniek of angst de kop opsteken als de omgeving stil is, kan tijdelijk afleidend geluid even verlichting geven. Erwin: “Zet bijvoorbeeld een ventilator aan, of een spelertje met rustige muziek. Daardoor kun je wat ontspannen en je aandacht afleiden van het geluid.” Erwin ziet in zijn werk dat lotgenoten tips uitwisselen over hoe om te gaan met het geluid op moeilijke momenten. Dan gaat het bijvoorbeeld over manieren om jezelf tijdelijk af te leiden. Voor sommige mensen is dat lang douchen, voor anderen een ritje maken in de auto. Erachter komen wat voor je werkt kan verlichting bieden wanneer dat nodig is.
4. Probeer zo ontspannen mogelijk te gaan slapen
Sommige mensen met oorsuizen hebben moeite om ’s avonds in slaap te vallen. Erwin: “Niet kunnen slapen kan iemand erg beperken in het leven. Altijd moe zijn is niet fijn en vermoeidheid geeft stress die de last kan laten toenemen.” Als het aankomt op nachtrust is ‘ontspanning’ opnieuw het toverwoord. Erwin: “Algemene slaaptips helpen vaak al heel goed. Laat jezelf voordat je naar bed gaat eerst even een halfuur tot rust komen. Demp je licht, kijk niet op schermen, en doe wat ontspanningsoefeningen om in de slaapstand te komen.’’
5. Blijf leuke dingen doen
Tot slot is het volgens Erwin ontzettend belangrijk om niet allerlei activiteiten te vermijden uit angst dat het geluid in je hoofd verergert. “Het is voor niemand goed om alle plezier uit je leven weg te halen.” Erwins advies is om je af te vragen waarom je stress krijgt van het idee van een bepaalde activiteit. “Als je echt graag naar dat ene feestje wilt waar misschien wat harde muziek wordt gedraaid, maak dan een goede afweging. Vraag je bijvoorbeeld af of het erg is dat je oorsuizen de dag erop tijdelijk wat aanweziger is.”
Wat is oorsuizen eigenlijk, en hoe ontstaat het?
,,Oorsuizen noemen we ook wel tinnitus en is het waarnemen van geluid terwijl er geen externe geluidsbron is.’’ Simpel gezegd houdt dat in dat mensen met tinnitus een geluid horen dat alleen in hun eigen hoofd klinkt. Bij de één is dat geluid harder en indringender dan bij de ander. Hoe dat geluid veroorzaakt wordt? ,,Er zijn heel veel oorzaken van tinnitus, maar het kan bijvoorbeeld komen door een soort stoorsignaal dat je gehoorzenuw binnendringt.’’
Dat stoorsignaal kan op zijn beurt weer ontstaan door blootstelling aan harde geluiden. Zo zijn er mensen die vermoeden dat ze tinnitus hebben opgelopen door vuurwerk of harde muziek. Volgens Erwin is het mogelijk dat tinnitus wordt veroorzaakt door een eenmalige ‘genadeklap’, maar is het vaker het gevolg van een opbouw van gehoorschade. ,,Dat is het verraderlijke: hard geluid is niet altijd meteen gevaarlijk, maar dat is het wel als je er langdurig aan wordt blootgesteld en geen gehoorbescherming draagt. Het is meestal een langetermijneffect.’’
Tip ons!
Heb jij last van oorsuizen en wil je je ervaring met ons delen? Of ben je bewust bezig met het voorkomen van gehoorklachten, bijvoorbeeld ook bij je eigen kinderen? We horen graag je ervaringen!
