De klanten van sekswerker Jorma Bos (50) maken natuurlijk een afspraak voor de seks. Maar volgens haar draait het niet alleen om 'geile porno'. "Ik geef ook aandacht en een luisterend oor." Die diensten mag Jorma van de gemeente Amsterdam als zelfstandig ondernemer leveren. Ze mag het echter niet zoals elke andere zzp'er vanuit haar eigen woning doen.
Ze had een klant verwacht, maar in plaats daarvan staan eind 2017 negen mannen van het Prostitutie Controle Team voor de deur van de Amsterdamse sekswerker. Jorma is zich op dat moment nog van geen kwaad bewust. Na een goed gesprek en een strikte controle wordt duidelijk dat ze geen klanten in haar eigen woning mag ontvangen. "Bedankt voor het gesprek, dit is tot nu toe de fijnste inval die we hebben gehad", zegt de controleur. "En eigenlijk is hier niets op aan te merken, maar er gaat wel een rapport naar de woningverhuurder."
Het is februari 2018 als Jorma contact heeft met een klant. Het kan echt niet bij hem thuis, dus kan het dan bij haar? Ze gaat mee in zijn verzoek. Wederom is het iemand van het controleteam, en wederom wordt een melding naar de woningbouwvereniging gestuurd. In mei 2018 neemt de verhuurder contact met haar op. "Ze wilden me binnen acht dagen uit mijn huis zetten. En ik mocht gelijk mijn nieuwe adres invullen. Alsof je binnen acht dagen een nieuwe woning hebt", lacht ze.
Via een advocaat vecht Jorma het besluit aan, en in 2019 ontvangt ze excuses van de verhuurder. Ze mag in haar woning blijven, maar bij een volgende overtreding is het wel over en uit. Jorma neemt het ze niet kwalijk. "Het is de gemeente die deze regels de woningbouwvereniging oplegt. Daar moet iets veranderen."
Regels zijn overal net iets anders
Sekswerk is in Nederland een legaal beroep, maar elke gemeente kan in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) vastleggen wat hun specifieke beleid is voor prostitutie. In de APV staat omschreven onder welke voorwaarden een seksbedrijf een vergunning krijgt.
Veel gemeenten hebben de laatste decennia het aantal plekken voor raamprostitutie flink teruggeschroefd. Sekswerkers zijn daardoor vaker vanuit huis gaan werken. Ook al hebben twee gemeenten exact hetzelfde beleid in hun APV staan, ze kunnen toch anders worden uitgevoerd. Waar het in de ene plaats wordt gedoogd om zonder vergunning erotische diensten vanuit je eigen woning te leveren, is het op een andere plek een overtreding. Bij Jorma is dus dat laatste het geval.
"Of ik nou nagels knip, iemands wenkbrauwen doe of tatoeages zet, dat mag allemaal vanuit huis. Massagediensten en fysiotherapeuten raken je lichaam aan, maar omdat ik een geslachtsdeel aanraak, mag het ineens niet. Terwijl je eigen huis de veiligste plek is", stelt Jorma. Volgens de gemeente mag ze wel haar diensten bij iemand anders thuis leveren. "Maar wat is nou veiliger? In mijn eigen huis wordt de deur niet achter mijn rug op slot gedraaid, of wordt er iets in mijn drankje gestopt."
Het frustreert de Amsterdamse, omdat ze verder alles netjes op orde heeft. Ze doet dit beroep al 7,5 jaar, en is door schade en schande wijs geworden. Jorma staat in de Kamer van Koophandel ingeschreven, betaalt belasting en houdt haar werkuren netjes bij. Daarnaast is ze regelmatig met de gemeente Amsterdam in gesprek over hoe het prostitutiebeleid moet worden vormgegeven.
"Tijdens die gesprekken zeggen ze ook: 'Jorma, als ze allemaal zoals jou zouden zijn, dan hadden we geen probleem gehad.' Hahaha, natuurlijk snap ik dat wel. Stel, er woont een dame naast je die de hele nacht taxi’s aan de deur krijgt, omdat ze er tien op een dag afwerkt. Maar dat is een heel ander verhaal. Ik heb een of twee klanten op een dag. En je kunt ook iets in het leven roepen, zoals dat je na 22.00 uur geen overlast mag veroorzaken."
Iedereen denkt dat het alleen maar om geile porno gaat
Een luisterend oor en aandacht
De taboesfeer rondom sekswerk is volgens Jorma de grootste reden dat het zo ingewikkeld is om haar beroep uit te voeren. "Ik ben een van de weinige sekswerkers die hier heel open en eerlijk over vertelt. Iedereen weet van mij wat voor werk ik doe. Maar er zijn heel veel dames die dat niet naar buiten brengen. Omdat ze dan door de buitenwereld worden veroordeeld, en soms ook door hun familie niet meer worden geaccepteerd."
Om het gesprek over dat taboe op gang te krijgen, schrijft ze in 2020 een boek waarin ze haar ervaringen als sekswerker deelt, genaamd Echte Knuffels En Meer. "Ik kreeg gisteren nog een berichtje van iemand. 'Hartstikke leuk boek', stuurde ze. 'Ik heb hem met veel plezier gelezen. Jouw beroep is niet mijn beroep, maar ik wens je nog veel fijne knuffeljaren toe.' Want ja, het is zoveel meer dan wat iedereen altijd denkt over dit beroep."
Jorma legt uit wat ze daarmee bedoelt. "Er is gewoon heel veel eenzaamheid. Het is niet alleen maar seks dat ik geef. Ik geef ook aandacht en een luisterend oor. Ik maak afspraken met gehandicapten. Iedereen denkt dat het alleen maar om geile porno gaat. En natuurlijk gaat het over seks, maar dat past niet allemaal in hetzelfde hokje."
'Pak de misstanden aan'
Het huidige beleid is zo streng, omdat er vaak op seksuele uitbuiting en mensenhandel wordt gewezen. Jorma ontkent ook niet dat dat plaatsvindt. "De misstanden moet je aanpakken. Maar de mensen die het gewoon netjes en vrijwillig doen…", en ze zucht even. "Kijk, ik bied mijn dienst aan, betaal er netjes belasting over, en iemand anders is volwassen en neemt die dienst af. Maar er zijn zoveel mensen die daar moeite mee hebben."
Gevangen tussen het taboe en regelgeving: haar beroep wordt anders behandeld dan andere zelfstandige beroepen. Jorma vindt het vreemd dat de landelijke en lokale politiek deze keuzes heeft gemaakt. "Ik snap niet dat als ze er zo op tegen zijn, dat ze het een legaal beroep hebben gemaakt. Ze moeten ons gewoon als normale beroepsgroep gaan zien. De misstanden moet je aanpakken. Maar stel geen regels in waarmee je de hele beroepsgroep aanpakt."
Vooral de regels rondom thuiswerken zitten haar en haar collega's in de weg. "Het zou heel fijn zijn dat ze vanuit huis werken – net als in andere gemeenten – hier gedogen. Kom maar een keer in de maand controleren. Dat doen ze bij slagerijen en bakkerijen ook. Als je dan als sekswerker legaal en als normaal gezien wil worden, dan moet je je ook aan dat soort dingen blootgeven." Maar bovenal eerst ervoor zorgen dat ze niet als buitenbeentje worden behandeld, dat vindt ze het belangrijkste.