De cultuursector lijdt zwaar onder de coronacrisis, maar geld om de sector te steunen komt niet altijd op de juiste plek terecht. Gemeenten moeten de miljoenen euro’s uit Den Haag verdelen maar het geld blijft vaak op de rekening van de gemeente staan, zo blijkt uit onderzoek van Tubantia.
In 2020 kregen de gemeenten al 169 miljoen euro aan cultuurcompensatie van de Rijksoverheid. Voor 2021 gaat het tot nu toe om een bedrag van 150 miljoen euro. Het geld is bedoeld voor lokale cultuurinstellingen zoals poppodia en toneelgezelschappen.
Geen verantwoording
Gemeenten hoeven geen verantwoording af te leggen over de besteding van de gelden. Een bewuste keuze: gemeenten weten zelf het beste waar het cultuurgeld naartoe moet, schreef minister Ingrid van Engelshoven in november aan de Kamer.
De Twentse gemeenten gaan heel verschillend om met dit geld, blijkt uit onderzoek van Tubantia. Zo heeft de gemeente Enschede een uitgebreid plan om het cultuurgeld, 1,7 miljoen euro, zo eerlijk mogelijk tussen de cultuurmakers te verdelen. Maar elders blijft het juist op de bankrekening van de gemeenten staan.
Zo heeft de gemeente Almelo dit jaar 440.717 euro ontvangen, en vorig jaar 588.500 euro. De gemeente erkent dat dit bedrag nog op de rekening staat en zegt nog geen duidelijk plan te hebben om het geld te verdelen. „Er staan wel gesprekken op de planning met vertegenwoordigers uit alle getroffen sectoren, dus niet alleen de culturele”, meldt wethouder Alex Langius aan Tubantia.
Onbegrijpelijk
De brancheorganisatie voor cultuureducatie en amateurkunst vreest dat deze gelden uiteindelijk niet naar de cultuur gaan. “De cultuurcompensatie komt als onderdeel van een grote berg binnen, zonder dat je kunt zien waar het voor bedoeld is. Wij vinden dat onbegrijpelijk”, zegt directeur Jan Brands in Tubantia.
De provinciale PvdA-fractie heeft woedend gereageerd op het verhaal van Tubantia. Wat hen betreft doet de provincie aan ‘naming and shaming’, zodat duidelijk is welke gemeenten precies de cultuurgelden nu niet aan cultuur uitgeven. “Onze culturele sector kraakt in z’n voegen. En dan zijn er gemeentes die het geld dat bedoeld is om het buurttheater te redden gebruiken om stoeptegels te leggen. Dat vind ik echt onfatsoenlijk”, zegt fractievoorzitter Annemieke Wissink.
In Pointer (NPO Radio 1) spraken we met Tubantia-journalist Jeroen de Kleine en cultuuronderzoeker Bastiaan Vinkenburg (Bureau Berenschot) over de Twentse cultuurgelden.
ReportersNL: Twents cultuurgeld blijft hangen bij gemeenten