“Droevig”, wordt Petra Sips uit Ruurlo van het kappen van gezonde bomen langs provinciale wegen. In de Achterhoek, waar zij woont, maar ook in de rest van het land. Zoals de monumentale bomenrijen langs de N-315 tussen Neede en Haaksbergen, die dit najaar moesten wijken voor verbreding van de weg.
Reden voor de kap van 174 bomen? “Een zogenaamd betere doorstroming van het verkeer voor de aansluiting op de nieuwe rijksweg N18.” Maar er is nog een andere reden waarom er regelmatig gezonde bomen langs N-wegen worden gekapt: de verkeersveiligheid. Een ‘obstakelvrije’ berm moet het aantal verkeersslachtoffers omlaag brengen.
Felle protesten
Om die reden was de provincie Gelderland ook van plan om 343 oude eikenbomen te kappen langs een andere weg: de N319 tussen Ruurlo en Groenlo. Petra en haar Stichting Natuurlijk Achterhoek en andere bewoner- en natuurorganisaties trokken fel van leer tegen de kap van de bomen. En met succes: de provincie trok uiteindelijk niet alleen de kapvergunning in. Nieuw beleid is dat de provincie Gelderland voortaan gezonde bomen langs de provinciale weg zal laten staan.
Het probleem gold ook voor andere N-wegen in de provincie. “Elke tien jaar doet de provincie groot onderhoud aan N-wegen. Dan kijken ze meteen: hoe zit het met de verkeersveiligheid? Zo’n moment werd dan aangegrepen om van bomen af te komen. Maar iedere boom is er één. Mensen vergeten vaak dat bomen niet alleen CO2 opnemen, maar ook onze zuurstofvoorziening zijn. En zonder zuurstof kan een mens niet leven.”
Meeste verkeersslachtoffers op provinciale wegen
Helemaal ongegrond zijn de zorgen van de provincie over de verkeersveiligheid trouwens niet. Eén op de vijf verkeersdoden (21 procent) valt op provinciale wegen, tegenover veertien procent op rijkswegen. En dat terwijl N-wegen maar 6 procent uitmaken van het totale wegennetwerk.
“In Ruurlo heeft vorig jaar een heel ernstig ongeluk plaatsgevonden. Het had net gevroren die nacht. Er was gestrooid maar blijkbaar waren de strepen in het midden van de weg nog spekglad. Twee auto’s zijn frontaal op elkaar geklapt en drie mensen zijn gestorven. Dat is verschrikkelijk, maar in dit geval kwam er geen boom aan te pas!”
Het massaal kappen van gezonde bomen schiet Petra nog steeds in het verkeerde keelgat. Er zijn volgens haar ook andere alternatieven, zoals het plaatsen van vangrails. Veel liever nog zou ze willen dat de maximumsnelheid wordt verlaagd. “Ik zeg al drie jaar tegen de provincie: waarom verlagen jullie niet de snelheid van tachtig naar zeventig kilometer per uur? Met zeventig kilometer heb je net iets meer tijd om te reageren dan met tachtig. Ik rijd hier alleen nog maar zeventig, dat scheelt in rijtijd bijna niets. Maar helaas is daar tot nu toe niet over te praten. De provincie zegt: wij kunnen geen zeventig-kilometerwegen maken, dat is niet in lijn met de standaard. Maar ik denk dan, waar een wil is, is een weg…”
Racebanen
Nooit is aangetoond dat het weghalen van bomen daadwerkelijk leidt tot minder ongelukken. Bomenkap kan volgens onderzoekers ook zelfs een averechts effect hebben. Petra herkent dat: “Ik was zelf een redelijk nonchalante rijder en sinds ik hier woon rijd ik veel voorzichtiger omdat die bomen mij imponeren en waarschuwen om voorzichtig te zijn. Daar moet je niet tegenaan komen. Op mij heeft het juist effect dat ik veel rustiger en oplettender ben gaan rijden. Haal je die bomen weg, dan worden het een soort racebanen, een vrijbrief om te scheuren. Dan gaan mensen naar negentig en honderd kilometer op die wegen. En wat als het dan fout gaat? Dan duiken ze of in de sloot of ze pakken een tegenligger en dat is eigenlijk nog veel erger.”
Bomen kosten niet alleen mensenlevens, ze kunnen soms juist erger voorkomen, denkt Petra. “Je moet je ook afvragen hoeveel mensenlevens die bomen hebben gespaard. Mensen lachen erom als ik dat zeg, maar niemand vraagt zich ooit af hoeveel levens die bomen gered hebben. Ik ben ervan overtuigd dat die bomen langs N-wegen ook veel ongelukken hebben voorkomen.”